Những hình ảnh gần đây về một con cá hải tượng long khổng lồ nằm lẫn giữa thau ốc và cá đồng tại một khu chợ dân sinh đã làm dấy lên nhiều lo ngại về vấn đề quản lý động vật ngoại lai ở Việt Nam. Câu hỏi được đặt ra là: Ai đã thả những con cá này ra môi trường tự nhiên, và điều gì sẽ xảy ra nếu chúng sinh sôi?
Trước đó, bài viết về việc “tát ao chỉ bắt được cá lau kiếng” cũng đã phần nào phản ánh thực trạng đáng báo động này.
Cá hải tượng long, loài cá lớn nhất vùng Amazon (Nam Mỹ), có thể dài tới 3 mét và nặng nửa tấn. Chúng là loài ăn thịt hung dữ, có khả năng nuốt chửng các loài cá bản địa. Việc thả chúng ra môi trường tự nhiên có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, phá vỡ hệ sinh thái sông hồ do chúng gần như không có thiên địch.
Thực tế, đã có không ít trường hợp các loài sinh vật ngoại lai xâm nhập và gây hại cho môi trường Việt Nam. Điển hình là ốc bươu vàng, du nhập từ những năm 1980 với mục đích làm thức ăn chăn nuôi, nhưng đã nhanh chóng trở thành loài gây hại hàng đầu cho nông nghiệp. Rùa tai đỏ cũng từng sinh sôi tràn lan do việc nuôi làm cảnh và phóng sinh thiếu kiểm soát. Cá hải tượng long cũng từng gây xôn xao dư luận khi xuất hiện tại các sông rạch, với những cá thể nặng hàng chục kilogram được ngư dân bắt được.
Những sự việc này gợi nhớ đến thảm họa sinh thái do cóc mía gây ra ở Australia. Việc đưa cóc mía từ Nam Phi sang để tiêu diệt sâu bọ đã dẫn đến việc chúng sinh sôi không kiểm soát, gây độc cho nhiều loài động vật bản địa.
Đáng lo ngại là, khi người dân bắt gặp cá hải tượng ngoài tự nhiên, phần lớn chỉ tò mò xem như chuyện lạ hoặc hỏi về hương vị của chúng, mà ít ai nhận thức được nguy cơ mất cân bằng sinh thái tiềm ẩn.
Nhiều quốc gia có quy định rất nghiêm ngặt về việc nhập khẩu thực phẩm và động vật để ngăn ngừa nguy cơ xâm nhập của các loài ngoại lai. Một mẩu thức ăn, một hạt giống hay một con vật lạ đều có thể gây ra những hậu quả khó lường cho hệ sinh thái địa phương.
Tình trạng cá lau kiếng xâm chiếm sông ngòi đã trở nên phổ biến, nhưng chúng ta vẫn chưa thực sự cảnh giác. Mặc dù nhiều người đã tìm cách chế biến cá lau kiếng thành món ăn, chúng vẫn tiếp tục sinh sôi và gây hại.
Những tin tức về cá sấu xuất hiện trong vườn nhà dân hay đà điểu chạy lạc ngoài đường cũng cho thấy sự lỏng lẻo trong quản lý các loài động vật hoang dã được phép nuôi.
Việc mua bán và sở hữu sinh vật ngoại lai đòi hỏi ý thức cao độ từ người nuôi. Nhiều người coi đó là thú chơi độc lạ, nhưng lại thiếu trách nhiệm trong việc xử lý khi không còn hứng thú, dẫn đến nguy cơ gây hại cho môi trường.
Do đó, cần có hướng dẫn cụ thể cho người nuôi về cách xử lý các loài sinh vật ngoại lai khi không còn nhu cầu nuôi giữ, để ngăn chặn nguy cơ chúng trở thành mối đe dọa đối với cân bằng sinh thái.
Admin
Nguồn: VnExpress
