Một cuộc điều tra quy mô lớn đang diễn ra tại Ukraine, tập trung vào những cáo buộc tham nhũng nghiêm trọng tại tập đoàn năng lượng hạt nhân Energoatom. Cục Chống tham nhũng Quốc gia Ukraine (NABU) và Văn phòng Công tố Chuyên trách Chống tham nhũng (SAPO) đã khởi động cuộc điều tra này, nghi ngờ về một “tổ chức tội phạm cấp cao” có liên quan đến việc nhận hối lộ từ các nhà thầu của Energoatom.
Theo NABU, số tiền hối lộ có thể lên tới khoảng 100 triệu USD, được chuyển qua một hệ thống rửa tiền phức tạp. Ông Oleksandr Abakumov, người đứng đầu đội điều tra của NABU, cho biết gần 1.000 nhân viên đã tham gia vào 70 cuộc khám xét nhằm vào nhiều quan chức Ukraine. Chiến dịch này được đặt tên là “Midas”, theo tên vị vua trong thần thoại Hy Lạp có khả năng biến mọi thứ thành vàng.
Cuộc điều tra, kéo dài 15 tháng kể từ mùa hè năm 2024, đã thu thập được hàng nghìn giờ ghi âm, cung cấp bằng chứng về hoạt động của một nhóm tội phạm cấp cao trong lĩnh vực năng lượng. Nhóm này bị cáo buộc yêu cầu các nhà thầu của Energoatom phải “lại quả” từ 10% đến 15% giá trị hợp đồng. Nếu không, họ sẽ không được thanh toán hoặc có nguy cơ bị loại khỏi danh sách nhà thầu.
NABU cho biết, một “tổ chức ngầm” đã xuất hiện trong tập đoàn chiến lược của nhà nước này, nơi có doanh thu hàng năm vượt quá 200 tỷ hryvnia (tương đương 4,63 tỷ USD). Điều đáng nói là toàn bộ hoạt động mua sắm, nhân sự và thanh toán của Energoatom đều bị thao túng bởi những cá nhân không giữ chức vụ chính thức trong tập đoàn.
Doanh nhân Timur Mindich, còn được biết đến với biệt danh Carlson, được xác định là người đứng đầu hệ thống này. Mặc dù có mối quan hệ thân thiết với Tổng thống Volodymir Zelensky, nhưng theo các nguồn tin, hai người ít liên lạc sau khi chiến sự nổ ra. Mindich đã rời khỏi Ukraine và có thể đang ở Israel, chỉ vài giờ trước khi các điều tra viên đến khám xét căn hộ của ông ở Kiev.
Truyền thông Ukraine đã liệt kê một số nghi phạm khác, bao gồm cựu phó thủ tướng Oleksiy Chernyshov, cựu cố vấn bộ trưởng năng lượng Ihor Myroniuk, cựu trưởng bộ phận bảo vệ vật chất và an ninh Energoatom Dmytro Basov, cựu bộ trưởng năng lượng Herman Halushchenko (hiện là bộ trưởng tư pháp), Oleksandr Tsukerman và một số doanh nhân khác.
Theo NABU, Myroniuk được cho là người thân tín của Mindich, thực hiện các yêu cầu của ông ta, trong khi Basov có nhiệm vụ chặn thanh toán cho các nhà thầu để đòi lại quả. Các điều tra viên cho biết Myroniuk và Basov đã cố gắng phá hủy điện thoại cá nhân của họ trong quá trình khám xét.
NABU cũng xác định một “văn phòng tài chính” chịu trách nhiệm rửa tiền hối lộ thông qua một mạng lưới các công ty nước ngoài. Văn phòng này được đặt tại một tòa nhà có liên quan đến gia đình nghị sĩ Andrii Derkach, người mà Myroniuk từng là cố vấn. Derkach đã rời Ukraine vào năm 2022 sau khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự.
Hoạt động rửa tiền được cho là do nhóm “Anh em Tsukerman”, đối tác kinh doanh của Mindich, điều phối. Các nhà điều tra tin rằng hơn 100 triệu USD đã được chuyển qua văn phòng này dưới nhiều hình thức, bao gồm tiền mặt, tài khoản ngoại tệ và tiền điện tử.
Một đoạn ghi âm cho thấy Tsukerman đã đề cập đến việc chuyển 300.000 USD cho cựu phó thủ tướng Chernyshov vào tháng 2. NABU cáo buộc các nghi phạm đã đưa cho Chernyshov 1,2 triệu USD và 100.000 euro. Tuy nhiên, cựu phó thủ tướng Ukraine vẫn chưa đưa ra bình luận nào về những cáo buộc này.
Đến nay, NABU mới chỉ công bố ba phần đầu tiên của Chiến dịch Midas và dự kiến sẽ tiếp tục công bố các bản ghi âm thu thập được. Hiện tại, 5 người đã bị bắt và 7 nghi phạm bị truy tố vì liên quan đến tổ chức tội phạm. Vụ việc này có thể trở thành vụ bê bối tham nhũng lớn nhất trong ngành năng lượng Ukraine kể từ khi chiến sự nổ ra.
NABU đã thu giữ hơn 4 triệu USD tiền mặt được bọc theo tiêu chuẩn của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ. Ông Abakumov cho rằng điều này cho thấy số tiền này có thể đã được chuyển từ Mỹ cho một người nào đó trước khi được đưa trở lại Ukraine.
Trong bối cảnh cơ sở hạ tầng năng lượng Ukraine liên tục bị tấn công và nguy cơ thiếu điện ngày càng gia tăng, những cáo buộc tham nhũng trong ngành năng lượng đã gây ra sự phẫn nộ trong công chúng.
Nhà hoạt động chống tham nhũng Martyna Boguslavets nhận định: “Cuộc chiến này không chỉ diễn ra ở tiền tuyến, mà còn là cuộc chiến trong nội bộ đất nước, giữa những người muốn thay đổi và những người muốn che đậy mọi thứ bằng tiền bạc và sự im lặng.”
Tổng thống Zelensky đã bày tỏ sự ủng hộ đối với cuộc chiến chống tham nhũng, nhấn mạnh rằng đây là một hoạt động “rất cần thiết” và “việc trừng phạt là điều không thể tránh khỏi.” Nội các Ukraine đã giải tán Hội đồng giám sát của Energoatom và thông báo về một cuộc kiểm toán độc lập đối với công ty.
Bộ trưởng Tư pháp Halushchenko và Bộ trưởng Năng lượng Svitlana Grynchuk đã từ chức sau khi Tổng thống Zelensky kêu gọi họ làm như vậy. Trong các bản ghi âm mà NABU thu thập được, ông Haluschenko có biệt danh là “Giáo sư”, trong khi bà Grynchuk không bị coi là hưởng lợi từ vụ bê bối tham nhũng này.
Giới chức Ukraine đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Mindich và “người rửa tiền” Tsukerman.
Về phía Energoatom, công ty khẳng định rằng vụ bê bối tham nhũng không gây ảnh hưởng đến tài sản hoặc tình hình tài chính của công ty, cũng như không tác động đến kế hoạch sản xuất hoặc an toàn của các nhà máy điện hạt nhân.
“Nhiệm vụ chính của chúng tôi vẫn là vận hành các nhà máy điện hạt nhân của Ukraine một cách đáng tin cậy, ổn định và an toàn, đảm bảo an ninh năng lượng cho đất nước,” công ty tuyên bố.
Admin
Nguồn: VnExpress
