Ukraine: Mùa đông khắc nghiệt nhất lịch sử đang đến gần

Sau những sai lầm chiến thuật ban đầu của quân đội Nga và tinh thần chiến đấu kiên cường của Ukraine giúp Kiev giữ vững thế trận vào đầu năm 2022, giờ đây, Ukraine đang đối mặt với một mùa đông đầy thách thức mới, nơi lòng dũng cảm và khả năng thích ứng có thể không còn là yếu tố quyết định. Tương lai của Ukraine phụ thuộc lớn vào sự hỗ trợ từ các đồng minh phương Tây để giải quyết ba vấn đề cấp bách.

Thứ nhất, Ukraine đối diện với nguy cơ khủng hoảng ngân sách nghiêm trọng vào đầu năm 2025, với nguy cơ cạn kiệt nguồn tiền mặt ngay từ tháng 2. Giải pháp tiềm năng nằm ở việc Bỉ chấp thuận kế hoạch sử dụng tài sản bị đóng băng của Ngân hàng Trung ương Nga, trị giá hơn 160 tỷ USD, để phát hành khoản vay bồi thường chiến tranh cho Ukraine.

Kế hoạch này cho phép Liên minh châu Âu (EU) hoán đổi tài sản Nga lấy trái phiếu AAA không lãi suất, chuyển tiền mặt thu được cho Kiev. Ukraine chỉ phải hoàn trả khoản vay nếu Nga đồng ý bồi thường chiến tranh. Tuy nhiên, trước thềm hội nghị thượng đỉnh EU sắp tới, vẫn chưa có dấu hiệu rõ ràng về việc các quan chức EU và chính phủ Bỉ đạt được thỏa thuận do những lo ngại về pháp lý và các biện pháp trả đũa từ Nga.

Thủ tướng Slovakia, Robert Fico, cũng tuyên bố phản đối việc sử dụng tài sản Nga để tài trợ cho chi tiêu quốc phòng của Ukraine, làm phức tạp thêm tình hình. Nếu không có khoản vay này, EU sẽ gặp khó khăn trong việc huy động nguồn tài chính cần thiết cho Ukraine, đặc biệt khi viện trợ tài chính từ Mỹ đã bị cắt giảm. Các quốc gia thành viên EU cũng không sẵn lòng vay tiền trên thị trường cho Ukraine do lo ngại về trách nhiệm trả lãi.

Một quân nhân Ukraine đang chuẩn bị đạn pháo gần tiền tuyến ở Zaporizhzhia hồi tháng 1/2024. Ảnh: Reuters
Ảnh: Quân nhân Ukraine chuẩn bị pháo ở tiền tuyến Zaporizhzhia, 1/2024. Ảnh: Internet

Bên cạnh đó, liên minh ủng hộ Ukraine còn phải đối mặt với thách thức huy động vốn trong bối cảnh chính phủ của Tổng thống Volodymyr Zelensky đang vướng vào một vụ bê bối tham nhũng lớn. Một cựu cộng sự của ông Zelensky đã bỏ trốn sau khi bị cáo buộc liên quan đến âm mưu kiểm soát bất hợp pháp các doanh nghiệp nhà nước quan trọng, bao gồm Energoatom, cơ quan năng lượng hạt nhân của Ukraine. Các cuộc điều tra về tham nhũng trong mua sắm quốc phòng cũng đang được tiến hành, gây thêm khó khăn cho việc thuyết phục các đồng minh phương Tây tiếp tục hỗ trợ tài chính cho Kiev.

Quân nhân Ukraine bên trong một hầm trú ẩn gần thành phố Bakhmut, vùng Donetsk, hồi tháng 1/2024. Ảnh: Reuters
Ảnh: Hầm trú ẩn của quân nhân Ukraine gần Bakhmut, Donetsk, 1/2024. Ảnh: Internet

Thứ hai, trên chiến trường, Ukraine đang chịu áp lực ngày càng tăng từ lực lượng Nga và có nguy cơ mất thành trì chiến lược Pokrovsk, một trung tâm hậu cần và vận tải quan trọng. Việc mất Pokrovsk sẽ tạo ra một bước ngoặt trong cuộc xung đột giành quyền kiểm soát Donetsk và tạo lợi thế lớn cho Nga trong việc kiểm soát 25% diện tích còn lại của tỉnh, đồng thời mở đường cho các cuộc tấn công vào các thành phố chiến lược khác như Kramatorsk và Sloviansk.

Một số ý kiến cho rằng các chỉ huy Ukraine đã mắc sai lầm chiến thuật khi điều quân đến bảo vệ thành phố Dobropillia lân cận, khiến lực lượng phòng thủ ở Pokrovsk suy yếu. Hiện tại, có lo ngại rằng Nga có thể lợi dụng việc Ukraine tập trung lực lượng ở Pokrovsk để tấn công khu vực Dnipropetrovsk và Zaporizhzhia ở phía nam.

Tình hình ở Pokrovsk cho thấy tình trạng thiếu nhân lực nghiêm trọng của Ukraine, với việc Nga có lợi thế quân số vượt trội ở một số khu vực. Mặc dù máy bay không người lái và các hệ thống điều khiển từ xa có vai trò quan trọng, nhưng ưu thế về quân số lại tạo ra sự khác biệt lớn trong các trận chiến đô thị như ở Pokrovsk.

Thứ ba, Ukraine phải đối mặt với một thách thức lớn khác trong mùa đông này: cuộc khủng hoảng năng lượng. Mặc dù đã duy trì được lưới điện trong các mùa đông trước nhờ sự hỗ trợ từ các đồng minh và khả năng ứng phó linh hoạt, nhưng năm nay, Nga đang tiến hành các cuộc tấn công quy mô lớn hơn nhiều. Ukraine không có đủ hệ thống phòng không để đối phó và khó có khả năng nhận được chúng từ các đối tác trong thời gian ngắn.

Binh sĩ Ukraine tại một khu vực ở thành phố Pokrovsk, tỉnh Donetsk, hồi tháng 5. Ảnh: Reuters
Ảnh: Binh sĩ Ukraine tại Pokrovsk, Donetsk, tháng 5. Ảnh: Internet

Nga đã thay đổi chiến thuật, nhắm mục tiêu vào cả lưới điện và cơ sở hạ tầng khí đốt tự nhiên của Ukraine, trong khi 60% dân số Ukraine phụ thuộc vào khí đốt tự nhiên để sưởi ấm. Ukraine có thể đã mất một phần ba hoặc thậm chí nhiều hơn năng lực sản xuất khí đốt tự nhiên do các cuộc tấn công vào các cơ sở khai thác khí đốt chính ở Poltava và Kharkov. Các cuộc tấn công bằng UAV và tên lửa của Nga vẫn tiếp diễn, gây ra nhiều thiệt hại cho cơ sở hạ tầng năng lượng và khí đốt của Ukraine, khiến nhiều khu vực bị mất điện.

Theo cựu bộ trưởng năng lượng Ukraine Olga Bohuslavets, mùa đông năm nay dự kiến sẽ khó khăn hơn nhiều so với các năm trước. Liệu Ukraine có thể vượt qua mùa đông này đủ tốt để tránh một thỏa thuận hòa bình bất lợi với Nga hay không là câu hỏi quan trọng nhất hiện nay.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *