Trong một lần thực hiện nhiệm vụ trinh sát trên không, Dmytro, một phi công điều khiển thiết bị bay không người lái (drone) của Ukraine, bất ngờ nghe thấy âm thanh đặc trưng của một chiếc drone Nga đang tiến đến. Phản ứng nhanh chóng, anh vừa chạy vừa bắn trả về phía chiếc máy bay không người lái đối phương. “Tôi bắn trượt, nhưng có vẻ như phi công Nga cũng không thành công”, Dmytro nhớ lại khoảnh khắc nguy hiểm đó.
Những cuộc chạm trán tương tự với drone Nga ngày càng trở nên phổ biến đối với binh sĩ Ukraine. Sau khoảng hai năm chiếm ưu thế trên chiến trường nhờ lực lượng drone, các phi công Ukraine giờ đây trở thành mục tiêu săn lùng hàng đầu của Rubikon, một đơn vị drone tinh nhuệ thuộc quân đội Nga.
Trung tâm Thử nghiệm Rubikon được thành lập vào tháng 7/2024 theo chỉ thị của Bộ trưởng Quốc phòng Nga Andrey Belousov, dựa trên nền tảng một đơn vị drone sẵn có của quân đội.
Nhiệm vụ chính của đơn vị này là tuyển chọn và đào tạo giảng viên, đồng thời nâng cao trình độ chuyên môn cho các nhân sự điều khiển drone trong các đơn vị khác nhau. Bên cạnh đó, Rubikon còn đảm nhận việc phát triển và thử nghiệm các hệ thống robot tiên tiến, đưa chúng vào triển khai thực tế và huấn luyện người vận hành.
Theo Lost Armour, một trang phân tích tình báo có trụ sở tại Nga, Rubikon đã công bố các video ghi lại gần 11.400 cuộc tấn công tại Ukraine kể từ khi bắt đầu tham chiến vào tháng 10/2024. Trong số đó, các loại drone là mục tiêu bị nhắm đến nhiều nhất với 3.891 vụ, tiếp theo là các phương tiện cơ giới, xe bọc thép chở quân và các hệ thống radar.
Mặc dù cơ cấu tổ chức và quy mô thực tế của Rubikon vẫn chưa được xác định rõ ràng, Rob Lee, một chuyên gia từ Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại (FPRI) có trụ sở tại Mỹ, ước tính đơn vị này có khoảng 5.000 nhân sự và được hưởng nguồn tài chính đáng kể.
“Rubikon không chỉ là một đơn vị chiến đấu thông thường, mà là một trung tâm toàn diện đảm nhận mọi dự án liên quan đến hệ thống không người lái. Phạm vi hoạt động của họ bao gồm nghiên cứu và phát triển, phân tích dữ liệu, xây dựng chiến thuật, kỹ thuật và quy trình tác chiến. Binh sĩ Ukraine cho biết trình độ của các phi công drone Nga đã được cải thiện đáng kể sau khi trải qua quá trình huấn luyện tại Rubikon”, ông Lee nhận định.
Việc thành lập Rubikon được đánh giá là một bước tiến đáng chú ý của quân đội Nga, tổ chức vốn thường bị chỉ trích bởi hệ thống chỉ huy cồng kềnh và phức tạp. “Rubikon không tuân theo cơ chế điều hành truyền thống, mà liên tục đổi mới, phản ứng nhanh nhạy và chủ động hơn. Điều này hoàn toàn trái ngược với phong cách thường thấy của quân đội Nga”, ông Lee nói thêm.
Trong thời gian qua, quân đội Ukraine đã dựa vào ưu thế về drone để bù đắp cho sự thiếu hụt về quân số và trang bị so với Nga. Tuy nhiên, sự xuất hiện của Rubikon đang tạo ra một sự đảo ngược đáng lo ngại trên chiến trường, làm suy yếu lợi thế chiến thuật quan trọng mà Ukraine từng nắm giữ.
“Rubikon là một vấn đề lớn đối với chúng tôi. Bộ binh Nga khó có thể tiến vào Pokrovsk nếu không có sự hỗ trợ của những phi công drone giỏi như vậy. Trước đây, các phi công drone tương đối an toàn, nhưng giờ đây, vị trí của họ trở nên vô cùng nguy hiểm”, Artem Kariakin, một binh sĩ Ukraine đóng quân gần thành trì Pokrovsk ở tỉnh Donetsk, cho biết.
Thay vì tập trung vào các cuộc tấn công bộ binh đơn lẻ, Rubikon ưu tiên săn lùng các phi công drone và phong tỏa các tuyến hậu cần. Đơn vị này thậm chí còn tấn công các loại drone và phương tiện cơ giới ở hậu phương của Ukraine. “Việc thay thế một chiếc drone thì dễ, nhưng việc tìm kiếm và đào tạo một người điều khiển lại khó khăn hơn rất nhiều”, Dmytro chia sẻ.
Khi các tuyến hậu cần bị gián đoạn và hoạt động tác chiến bị hạn chế, các phi công drone Ukraine buộc phải chuyển sang nỗ lực làm chậm bước tiến của lực lượng Nga, thay vì chủ động truy tìm và tấn công đối phương.
Trong các cuộc truy lùng, lực lượng trinh sát của Rubikon thường tìm kiếm các phi công drone Ukraine ẩn náu trong tầng hầm hoặc dưới tán cây. Họ có thể sử dụng drone tự sát để tấn công trực tiếp, hoặc cung cấp tọa độ cho không quân và các đơn vị tên lửa đạn đạo.
Theo Dmytro, Rubikon cũng thường xuyên tấn công các ăng-ten trên các tòa nhà cao tầng hoặc các vị trí trên cao, bởi vì binh sĩ Ukraine thường đặt thiết bị của họ ở những khu vực này để mở rộng phạm vi điều khiển drone.
“Đây là một cuộc đấu trí căng thẳng”, Tom Withington, một chuyên gia về tác chiến điện tử tại Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Hoàng gia Anh (RUSI), nhận định.
Zoommer, một binh sĩ thuộc đơn vị drone Ukraine gần Pokrovsk, cho biết Rubikon có khả năng chiến đấu liên tục nhờ nguồn lực và nhân sự dồi dào.
“Họ có rất nhiều người, cho phép họ duy trì hoạt động 24/7. Các đội tác chiến của Rubikon thường làm việc theo ca 5 tiếng, sau đó được nghỉ ngơi. Chúng tôi không có đủ người để thay ca, mọi thứ trở nên khó khăn hơn rất nhiều. Trước khi Rubikon xuất hiện, hoạt động của chúng tôi tại Pokrovsk diễn ra khá thoải mái”, Zoommer thừa nhận.
Bob Tollast, một chuyên gia tại RUSI, cho biết drone và máy bay không người lái (UAV) thường mang lại lợi thế quyết định cho bên phòng thủ, bởi vì chúng giúp quan sát và nắm bắt tình hình chiến trường một cách rõ ràng hơn. Các đơn vị Ukraine từng chiếm ưu thế trong lĩnh vực này khi Nga chưa có công nghệ và thiết bị tương tự.
“Nga đã nỗ lực rất nhiều để học hỏi từ thực tế chiến trường. Quân đội Ukraine giờ đây phải đối mặt với Rubikon, một đơn vị có chiến lược tổ chức chặt chẽ, kế hoạch tác chiến rõ ràng và sự tập trung cao độ”, Tollast nhấn mạnh.
Lữ đoàn của Dmytro đã thành lập một đơn vị riêng để tập kích các phi công drone Nga, tuy nhiên, đại diện đơn vị từ chối cung cấp thêm thông tin chi tiết. Các phi công drone Ukraine cũng đang áp dụng các biện pháp phòng ngừa như thay đổi lịch trình, vị trí triển khai thiết bị, lắp đặt máy thu phát tín hiệu, cũng như ngụy trang và che chắn kỹ lưỡng hơn.
“Các quy tắc mới rất đơn giản: giữ im lặng, che giấu vị trí và không di chuyển trừ khi thực sự cần thiết. Thật là điên rồ nếu nghĩ đến việc đi dạo khi có 20 phút rảnh rỗi để thư giãn. Tốt hơn hết là nên ngồi trong chiến hào và lướt mạng xã hội”, Dmytro chia sẻ về những thay đổi trong chiến thuật để đối phó với mối đe dọa từ Rubikon.
Admin
Nguồn: VnExpress
