Thách thức cho lãnh đạo mới Hà Nội: Bài toán nào cần giải?

Hà Nội vừa có sự thay đổi quan trọng trong bộ máy lãnh đạo với việc ông Nguyễn Duy Ngọc giữ chức Bí thư Thành ủy và ông Nguyễn Đức Trung đảm nhiệm vị trí Chủ tịch UBND thành phố. Hai nhà lãnh đạo mới sẽ phải đối mặt với khối lượng công việc lớn, hiện thực hóa các mục tiêu đã được đề ra trong Nghị quyết 15 của Bộ Chính trị về phát triển Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn 2045, Nghị quyết Đại hội 18, cùng những chỉ đạo sát sao từ Tổng Bí thư Tô Lâm.

Trong buổi lễ nhậm chức ngày 4/11, Bí thư Thành ủy Nguyễn Duy Ngọc đã hai lần nhấn mạnh cụm từ “trở về”, thể hiện “tâm nguyện được hiến dâng toàn tâm, toàn lực cho sự phát triển của Thủ đô”. Ông cam kết cùng tập thể Thành ủy giữ vững sự đoàn kết, đặt người dân vào vị trí trung tâm của sự phát triển, thực hiện phương châm “nói đi đôi với làm, hành động vì dân, vì nước, vì Thủ đô”.

Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Đức Trung cũng khẳng định sẽ dốc hết “tâm huyết, trí tuệ và sức lực”, đi sâu sát cơ sở, lắng nghe ý kiến của nhân dân, biến áp lực thành động lực để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Ông đặt mục tiêu cùng tập thể lãnh đạo xây dựng Thủ đô trở thành một thành phố “văn minh, hiện đại, sáng tạo, hạnh phúc – một thành phố xanh, thông minh, đáng sống và đáng đến”.

Nhiệm vụ hàng đầu của ban lãnh đạo mới là cụ thể hóa các định hướng chiến lược mà Trung ương đã vạch ra cho Hà Nội. Nghị quyết 15 của Bộ Chính trị đặt mục tiêu đến năm 2030 xây dựng Thủ đô “Văn hiến – Văn minh – Hiện đại”, trở thành trung tâm, động lực phát triển của vùng đồng bằng sông Hồng và của cả nước, có năng lực cạnh tranh cao trong khu vực. Đến năm 2045, Hà Nội phải trở thành thành phố kết nối toàn cầu, có mức sống và chất lượng sống cao, phát triển toàn diện, độc đáo về kinh tế, văn hóa và xã hội.

Trên cơ sở đó, Đại hội Đảng bộ Hà Nội lần thứ 18 đã thông qua 43 chỉ tiêu chủ yếu, với ba đột phá trong hoàn thiện thể chế, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, xây dựng hạ tầng hiện đại và đô thị thông minh. Đồng thời, quyết tâm giải quyết bốn vấn đề tồn tại kéo dài: ùn tắc giao thông, trật tự và vệ sinh đô thị, ô nhiễm môi trường nước và không khí, cùng tình trạng ngập úng nội thành và các khu vực lân cận.

Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Duy Ngọc. Ảnh: Giang Huy
Bí thư Thành ủy Hà Nội: Nguyễn Duy Ngọc (Ảnh: Giang Huy). Ảnh: Internet

Hà Nội đặt mục tiêu đạt mức tăng trưởng GRDP từ 11% trở lên trong giai đoạn 2026-2030, hướng tới mô hình phát triển dựa trên công nghiệp hóa, hiện đại hóa, trong đó kinh tế tư nhân đóng vai trò chủ đạo, kinh tế tri thức và đổi mới sáng tạo là động lực chính. Thành phố ưu tiên phát triển công nghiệp công nghệ cao, công nghệ xanh, kinh tế tuần hoàn, logistics, thương mại điện tử và tài chính – công nghệ số; coi du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn; đồng thời phát triển nông nghiệp đô thị sinh thái theo hướng xanh và bền vững. Đầu tư công sẽ được tái cơ cấu theo hướng tập trung, dẫn dắt đầu tư tư nhân; kinh tế gắn kết chặt chẽ với văn hóa và con người; ba trụ cột sáng tạo Di sản – Tri thức – Công nghệ được xác định là nền tảng cho sự phát triển của Thủ đô.

Bên cạnh những định hướng phát triển, Hà Nội còn được trao nhiều cơ chế mới. Luật Thủ đô (sửa đổi), có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, thể chế hóa mô hình chính quyền đô thị hai cấp, không tổ chức HĐND quận, phường, đòi hỏi thành phố phải nhanh chóng tổ chức lại bộ máy khi mô hình mới đi vào hoạt động từ ngày 1/7/2025. Nghị quyết 57 yêu cầu Hà Nội phải đi đầu trong lĩnh vực khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Đức Trung. Ảnh: Giang Huy
Chủ tịch UBND thành phố: Nguyễn Đức Trung (Ảnh: Giang Huy). Ảnh: Internet

Với nền tảng chính sách đã được xây dựng tương đối đầy đủ, nhiệm vụ trọng tâm của ban lãnh đạo trong nhiệm kỳ này là biến các nghị quyết, luật và quy hoạch thành những chương trình, dự án cụ thể. Ngay khi nhận nhiệm vụ, Bí thư Nguyễn Duy Ngọc đã yêu cầu toàn bộ hệ thống chính trị triển khai Nghị quyết Đại hội 18, cụ thể hóa các nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị, thực hiện nhiệm vụ theo đúng chỉ đạo của Tổng Bí thư, bám sát tinh thần “Hà Nội đã nói là làm, làm nhanh, làm đúng, làm hiệu quả, làm đến cùng”.

Phát triển nhanh chóng và đồng bộ hệ thống hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông, là một nhiệm vụ đột phá để giải quyết các điểm nghẽn. Cả Bí thư Thành ủy và Chủ tịch UBND thành phố đều xác định ưu tiên hàng đầu cho các dự án chiến lược như đường vành đai liên vùng, các tuyến đường hướng tâm và hệ thống đường sắt đô thị.

Dự án Vành đai 4 – Vùng Thủ đô, với tổng chiều dài hơn 100 km, trong đó đoạn đi qua Hà Nội dài hơn 58 km, đã được khởi công từ năm 2023. Công tác giải phóng mặt bằng đã đạt được tỷ lệ cao, và thành phố đang nỗ lực để cơ bản hoàn thành dự án vào năm 2026, đưa vào khai thác từ năm 2027, mở ra không gian phát triển mới và giảm tải cho giao thông nội đô. Dự án Vành đai 5, bao quanh vùng Thủ đô với chiều dài khoảng 272 km, đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư và dự kiến sẽ được triển khai trước năm 2030 để tạo thêm một vòng kết nối liên vùng.

Cùng với hệ thống đường bộ, việc phát triển mạng lưới metro được xem là giải pháp then chốt để giải quyết bài toán ùn tắc giao thông và định hình một mô hình đô thị bền vững. Tuyến Cát Linh – Hà Đông, đã đi vào vận hành từ năm 2021, và tuyến Nhổn – Cầu Giấy, bắt đầu hoạt động từ năm 2024, đang phục vụ hàng chục nghìn lượt khách mỗi ngày, cho thấy người dân đang đón nhận rất tích cực loại hình giao thông công cộng có sức chở lớn này.

Dự án metro Nhổn – ga Hà Nội hiện đang tập trung thi công đoạn ngầm, với mục tiêu hoàn thành toàn tuyến vào năm 2027. Vào tháng 10/2025, Hà Nội dự kiến khởi công tuyến metro số 2, đoạn Nam Thăng Long – Trần Hưng Đạo, và đang chuẩn bị khởi công tuyến metro số 5, đoạn Văn Cao – Hòa Lạc, kết nối trung tâm thành phố với khu đô thị vệ tinh. Trong giai đoạn 2026-2030, thành phố có kế hoạch triển khai thêm các tuyến ga Hà Nội – Yên Sở, đoạn Trần Hưng Đạo – Thượng Đình, nhánh lên sân bay Nội Bài, và kéo dài tuyến Cát Linh – Hà Đông đến Xuân Mai.

Việc đồng loạt khởi động và đẩy nhanh tiến độ của nhiều tuyến metro thể hiện quyết tâm hiện đại hóa hệ thống giao thông công cộng của thành phố. Đây là một nhiệm vụ phức tạp, đòi hỏi sự chỉ đạo tập trung, sự phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ban, ngành, cùng với sự đồng thuận và chia sẻ của người dân trong quá trình thi công kéo dài. Phát triển hệ thống metro là “chìa khóa” để giải quyết một cách căn cơ bài toán giao thông đô thị, và việc ưu tiên tháo gỡ các vướng mắc về vốn, mặt bằng và kỹ thuật là rất quan trọng để các dự án có thể về đích đúng thời hạn.

Hạ tầng giao thông mới chỉ có thể phát huy tối đa hiệu quả khi Hà Nội giải quyết được những vấn đề dân sinh bức xúc đã tồn tại từ lâu. Hiện nay, thành phố có hơn 8 triệu phương tiện cơ giới đăng ký, cùng với một lượng lớn phương tiện từ các tỉnh thành khác. Tốc độ tăng trưởng của phương tiện giao thông đang vượt xa tốc độ phát triển của hạ tầng, và diện tích đất dành cho giao thông vẫn thấp hơn nhiều so với tiêu chuẩn. Tỷ lệ vận tải công cộng chưa đạt được mục tiêu đề ra, khiến tình trạng ùn tắc giao thông trở thành một nỗi ám ảnh thường trực.

Thành phố đang xây dựng Đề án tổng thể giảm ùn tắc giao thông cho giai đoạn 2025-2030, với quy mô vốn đầu tư rất lớn, song song với việc triển khai các giải pháp trước mắt như mở rộng các nút giao thông “nóng”, hoàn thiện các tuyến đường vành đai và hướng tâm, thí điểm vùng phát thải thấp ở khu vực nội đô, và khuyến khích người dân sử dụng phương tiện công cộng. Khi các tuyến đường vành đai và metro hoàn thành, áp lực giao thông dự kiến sẽ giảm đi đáng kể.

Tình trạng ngập úng đô thị cũng là một vấn đề cấp bách cần được giải quyết. Hai trận mưa lớn xảy ra vào cuối tháng 9 và đầu tháng 10 năm 2025 đã khiến hàng trăm điểm trong nội thành bị ngập, và nhiều hộ dân ở khu vực ngoại thành phải di dời tạm thời, cho thấy hệ thống thoát nước được thiết kế theo tiêu chuẩn cũ đã không còn phù hợp trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp.

Hà Nội đang đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch tổng thể hệ thống thoát nước đến năm 2030, tầm nhìn 2050, nhằm nâng cao năng lực tiêu thoát nước và khả năng chống chịu với các hiện tượng thời tiết cực đoan. Trong ngắn hạn, thành phố đã phê duyệt các dự án trị giá hàng trăm tỷ đồng để cải tạo hệ thống cống và trạm bơm tại các khu vực thường xuyên bị ngập, lắp đặt thêm trạm bơm tại các hồ điều hòa, mở rộng thêm các hướng thoát nước, và yêu cầu các đơn vị vận hành tăng công suất của các trạm bơm lớn khi có mưa lớn. Số điểm ngập và thời gian rút nước trong năm 2025 đã giảm, nhưng yêu cầu đặt ra là phải “làm đến cùng” để người dân không còn phải lo lắng về tình trạng ngập úng.

Cùng với việc giải quyết các vấn đề giao thông và ngập úng, Hà Nội cũng cần tập trung vào việc cải tạo và chỉnh trang khu vực đô thị lõi. Mục tiêu là vừa bảo tồn các giá trị kiến trúc và văn hóa của khu Phố cổ và khu phố cũ, vừa nâng cấp hệ thống hạ tầng. Hàng chục biệt thự cổ và các công trình kiến trúc có giá trị đã được tu bổ; 256 tuyến phố đã được chỉnh trang, hệ thống dây điện và viễn thông đã được hạ ngầm; vỉa hè, cây xanh và hệ thống chiếu sáng trong nội đô cũng đã được cải tạo một cách đồng bộ.

Hồ Hoàn Kiếm nhìn từ trên cao. Ảnh: Giang Huy
Hồ Hoàn Kiếm từ trên cao (Ảnh: Giang Huy). Ảnh: Internet

Khu vực xung quanh hồ Hoàn Kiếm đã được lát lại vỉa hè, lắp đặt hệ thống chiếu sáng nghệ thuật, mở rộng không gian đi bộ, và kết nối với khu Phố cổ, tạo thành một chuỗi không gian công cộng hấp dẫn cho người dân và du khách. Nhiều công viên và vườn hoa cũ đã được cải tạo, và 62 công viên, vườn hoa mới đã được xây dựng, giúp tăng nhanh diện tích không gian xanh của thành phố. Tỷ lệ dân số đô thị được sử dụng nước sạch đã đạt 100%, và ở khu vực nông thôn là 95%.

Trong lĩnh vực xử lý nước thải, Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá, với công suất 270.000 m3/ngày, đã cơ bản hoàn thành, cùng với các nhà máy hiện có, giúp nâng tỷ lệ nước thải đô thị được xử lý lên trên 50%. Việc bơm nước đã qua xử lý từ nhà máy Yên Xá ra sông Tô Lịch từ tháng 9/2025 là một bước ngoặt quan trọng trong nỗ lực “hồi sinh” các dòng sông nội đô.

Vấn đề rác thải, một bài toán kéo dài nhiều thập kỷ, cũng đang bước sang một giai đoạn mới. Vào tháng 9, Hà Nội đã khánh thành Nhà máy điện rác Seraphin, có công suất xử lý 2.250 tấn rác mỗi ngày và phát ra 37 MW điện sạch mỗi giờ. Gần một tháng sau, nhà máy điện rác Sóc Sơn cũng đã đi vào vận hành, xử lý khoảng 5.000 tấn rác mỗi ngày và phát điện khoảng 90 MW. Hai nhà máy này, với quy mô hàng đầu khu vực, sẽ giúp xử lý cơ bản khối lượng rác thải của thành phố, và Hà Nội đặt mục tiêu chấm dứt hoàn toàn việc chôn lấp rác thải từ năm 2026. Ngoài ra, thành phố cũng đang định hướng từng bước đóng cửa các ô chôn lấp cũ, mời gọi thêm các dự án điện rác và tái chế, với mục tiêu xử lý 100% lượng rác thải sinh hoạt đô thị bằng công nghệ hiện đại.

Một trong những nhiệm vụ lớn đặt ra cho Hà Nội là thực hiện chuyển đổi số và cải cách hành chính, một nhiệm vụ vừa cấp bách vừa mang tính chiến lược trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ. Thành phố đang hướng tới xây dựng một mô hình chính quyền số, kinh tế số và xã hội số, qua đó nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp theo hướng nhanh chóng hơn và minh bạch hơn.

Mục tiêu tăng trưởng nêu tại Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ 18.
Mục tiêu tăng trưởng Hà Nội theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ lần thứ 18. Ảnh: Internet

Hà Nội đặt mục tiêu đến cuối năm 2025 sẽ cung cấp trực tuyến toàn trình 100% các thủ tục hành chính đủ điều kiện; hoàn thiện cổng dịch vụ công và tích hợp với các cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành. Thành phố cũng đặt mục tiêu để Trung tâm Phục vụ hành chính công tiếp nhận toàn bộ hồ sơ qua hệ thống một cửa điện tử từ tháng 9/2025 và triển khai mô hình “đại lý dịch vụ công trực tuyến” tại cơ sở để hỗ trợ người dân nộp hồ sơ một cách thuận tiện hơn.

Hà Nội cũng đang đẩy mạnh số hóa quy trình làm việc, yêu cầu các cơ quan trao đổi văn bản không mật hoàn toàn bằng điện tử, và mở rộng việc họp và xử lý công việc trên nền tảng số xuống đến cấp xã, phường. Các trung tâm giám sát và điều hành thông minh đang được vận hành để theo dõi tức thời tình hình giao thông, môi trường, trật tự đô thị và các phản ánh của người dân, từ đó nâng cao hiệu quả điều hành của thành phố.

Trong lĩnh vực cải cách hành chính, Thành ủy yêu cầu các sở, ban, ngành, quận, huyện rà soát và cắt giảm các thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian giải quyết, và nâng cao trách nhiệm công vụ của cán bộ, công chức. Mỗi đơn vị phải đăng ký một sáng kiến cải cách cụ thể; nhiều thủ tục đã được rút gọn, thời gian cấp phép xây dựng và đăng ký kinh doanh đã được giảm đáng kể; các thủ tục liên thông đã giúp người dân chỉ phải nộp hồ sơ một lần.

Khi mô hình chính quyền đô thị hai cấp đi vào vận hành, Hà Nội sẽ phải sắp xếp lại bộ máy, phân định rõ thẩm quyền giữa cấp thành phố và cấp cơ sở, đồng thời giao mạnh thẩm quyền cho Chủ tịch UBND phường dưới sự giám sát của HĐND thành phố. Thành phố cũng sẽ triển khai đánh giá cán bộ theo KPI, kiên quyết loại bỏ những người gây phiền hà, nhũng nhiễu; công khai tiến độ xử lý hồ sơ của từng đơn vị để người dân có thể giám sát. Nhờ đó, chỉ số hài lòng của người dân về hành chính công và hiệu quả quản trị của Hà Nội đã được cải thiện và vươn lên nhóm các địa phương dẫn đầu cả nước.

Để phát triển một cách bền vững, Hà Nội cần dựa nhiều hơn vào tri thức, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Một nhiệm vụ trọng tâm của lãnh đạo thành phố là kiến tạo một hệ sinh thái khởi nghiệp mạnh mẽ, đưa Hà Nội trở thành một trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực vào năm 2030.

Thành phố đang xúc tiến thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội (HIC) với các cơ chế và chính sách vượt trội: cho phép thử nghiệm các chính sách mới có kiểm soát, ưu đãi cao về thuế, đất đai và tín dụng cho các doanh nghiệp khởi nghiệp, thành lập một quỹ đầu tư mạo hiểm từ ngân sách, và có cơ chế đãi ngộ linh hoạt để thu hút nhân tài. HIC được kỳ vọng sẽ là đầu mối kết nối các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp, quỹ đầu tư và cộng đồng startup, ươm tạo hàng trăm doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong giai đoạn 2026-2030, thu hút hàng trăm tỷ đồng vốn đầu tư, và tổ chức nhiều sự kiện khoa học công nghệ quốc tế.

Đồng thời, Hà Nội cũng tăng cường hợp tác với Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia tại Hòa Lạc, hỗ trợ các vườn ươm doanh nghiệp, phát triển không gian làm việc chung, triển khai các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp trong giai đoạn 2025-2030, hỗ trợ tài chính, tư vấn pháp lý và kết nối vốn cho các startup. Thành phố cũng thúc đẩy sự liên kết giữa nhà nước, nhà khoa học và doanh nghiệp, khuyến khích thương mại hóa các kết quả nghiên cứu, và tổ chức nhiều cuộc thi và diễn đàn khởi nghiệp để nuôi dưỡng tinh thần sáng tạo trong giới trẻ.

Nhờ đó, không khí khởi nghiệp ở Hà Nội đang trở nên sôi động hơn bao giờ hết, số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo và doanh nghiệp công nghệ đang tăng đều qua từng năm; các chỉ số đổi mới sáng tạo địa phương liên tiếp xếp Hà Nội vào nhóm dẫn đầu. Bí thư Thành ủy Nguyễn Duy Ngọc khẳng định Hà Nội sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ chế và chính sách để biến khát vọng đổi mới sáng tạo thành hiện thực, đưa Thủ đô trở thành một trung tâm sáng tạo của khu vực vào năm 2030 và vươn tầm châu Á vào năm 2045.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *