Theo một báo cáo gần đây từ Anh, các tổn thương phổi liên quan đến truyền máu đang là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở bệnh nhân. Báo cáo Giám sát Tai biến Truyền máu Quốc gia (SHOT) năm 2024 ghi nhận 59 ca tử vong trong khoảng 2 triệu lượt truyền máu, trong đó hơn một nửa liên quan đến tổn thương phổi.
Tại Việt Nam, Bệnh viện Bạch Mai cũng đã ghi nhận những trường hợp tương tự. Một bệnh nhân nam 52 tuổi từ Phú Thọ nhập viện trong tình trạng chảy máu mũi nghiêm trọng. Kết quả xét nghiệm cho thấy bệnh nhân mắc bệnh bạch cầu cấp dòng tủy (AML-M6) kèm theo nhiễm trùng tiết niệu và rối loạn đông máu. Hình ảnh X-quang ngực ban đầu cho thấy phổi hoàn toàn bình thường, chỉ có tràn dịch màng phổi nhẹ.
Bệnh nhân được điều trị bằng kháng sinh phổ rộng, kiểm soát chảy máu mũi, truyền huyết tương tươi đông lạnh để điều chỉnh rối loạn đông máu, cùng với truyền hồng cầu và tiểu cầu. Tuy nhiên, sau bốn ngày, trong một lần truyền huyết tương để điều chỉnh tình trạng đông máu, bệnh nhân bắt đầu khó thở tăng dần chỉ sau 15-20 phút truyền. Các triệu chứng khác bao gồm huyết áp tăng, tĩnh mạch cổ nổi và ran ẩm hai bên phổi. Chụp CT phổi cho thấy bệnh nhân bị phù phổi cấp, và các xét nghiệm khác xác định đây là tình trạng quá tải tuần hoàn liên quan đến truyền máu (TACO). Ngay lập tức, kíp trực đã ngừng truyền huyết tương, hỗ trợ bệnh nhân thở oxy, cho ngồi và sử dụng thuốc lợi tiểu, giúp cải thiện tình hình.
PGS.TS Nguyễn Tuấn Tùng, Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, nhấn mạnh sự cần thiết phải giám sát chặt chẽ mọi ca truyền máu để kịp thời xử lý các tai biến, dù là nhỏ nhất. Ông cho biết tổn thương phổi là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở bệnh nhân truyền máu.
Các biểu hiện như khó thở, thở nhanh, giảm SpO2 và phổi mờ hai bên sau truyền máu dễ bị nhầm lẫn với viêm phổi, quá tải dịch hoặc suy tim, đặc biệt ở những bệnh nhân nặng. Các triệu chứng này thường trùng lặp với các bệnh cảnh như nhiễm trùng huyết, suy hô hấp, suy đa tạng, dẫn đến việc chẩn đoán có thể bị bỏ qua.
Một nghiên cứu hồi cứu tại Bệnh viện Đại học California (từ 2012 đến tháng 8/2022) trên 56.208 bệnh nhân được truyền hơn 573.000 đơn vị chế phẩm máu cho thấy, 2.022 người có phản ứng liên quan đến truyền máu. Trong số này, 102 bệnh nhân được chẩn đoán mắc chứng quá tải tuần hoàn liên quan đến truyền máu (TACO), tương đương với tỷ lệ khoảng 1 trên 500 người được truyền máu gặp phải biến cố này.
Để phòng tránh biến chứng nguy hiểm này, việc đánh giá kỹ lưỡng tình trạng bệnh nhân trước mỗi lần truyền máu là bắt buộc, bao gồm tuổi tác, tình trạng tim, thận và lượng dịch vào ra. Đối với những bệnh nhân có nguy cơ cao (như suy tim, suy thận), cần truyền máu chậm hoặc chia nhỏ đơn vị máu. Đồng thời, cần theo dõi sát sao bệnh nhân trong 15-30 phút đầu tiên sau truyền và hỏi lại xem họ có cảm thấy khó chịu hay khó thở hay không. Tai biến này có thể xảy ra ở cả những bệnh nhân có vẻ nhẹ, do đó việc theo dõi sát sao trong quá trình truyền máu là vô cùng quan trọng.
Admin
Nguồn: VnExpress
