Ngày 14/11, tàu Thần Châu 20 cùng phi hành đoàn gồm ba thành viên Wang Jie, Chen Zhongrui và Chen Dong đã hạ cánh an toàn tại bãi đáp Dongfeng, khu tự trị Nội Mông. Chuyến đi này kết thúc hành trình kéo dài trên trạm vũ trụ Thiên Cung, bắt đầu từ ngày 24/4.
Ban đầu, dự kiến tàu Thần Châu 20 sẽ trở về vào ngày 5/11. Tuy nhiên, Cơ quan Vũ trụ có người lái Trung Quốc (CMSA) đã quyết định lùi lịch do phát hiện một vết nứt nhỏ trên cửa sổ của khoang trở về, nghi là do va chạm với rác vũ trụ. Sự cố này khiến con tàu không còn đủ điều kiện an toàn để thực hiện chuyến hồi hương. Thay vào đó, tàu Thần Châu 20 sẽ tiếp tục ở lại quỹ đạo để phục vụ các thí nghiệm khoa học.
Để thay thế Thần Châu 20 trong việc đưa phi hành đoàn trở về Trái Đất, tàu Thần Châu 21, vốn đã cập bến trạm Thiên Cung từ ngày 31/10, đã được sử dụng.
Hiện tại, phi hành đoàn của tàu Thần Châu 21 đang làm nhiệm vụ trên trạm Thiên Cung, bao gồm chỉ huy Zhang Lu cùng hai thành viên mới là Wu Fei và Zhang Hongzhang. Cả Wu Fei và Zhang Hongzhang đều thuộc lứa phi hành gia thứ ba của Trung Quốc, được tuyển chọn vào năm 2020.
Wu Fei, 32 tuổi, là phi hành gia trẻ nhất của Trung Quốc, từng là kỹ sư tại Viện Công nghệ Vũ trụ Trung Quốc (CAST). Zhang Hongzhang, 39 tuổi, là chuyên gia về hàng hóa trên tàu, đồng thời là nhà nghiên cứu tại Viện Vật lý hóa học Đại Liên thuộc Viện hàn lâm Khoa học Trung Quốc (CAS). Chỉ huy Zhang Lu, 48 tuổi, đã có kinh nghiệm làm việc trên không gian từ tháng 11/2022 đến tháng 6/2023 trong vai trò chỉ huy phi hành đoàn Thần Châu 15.
Tình huống của phi hành đoàn Thần Châu 21 gợi nhớ đến sự cố của hai phi hành gia NASA, Butch Wilmore và Suni Williams, trên tàu Starliner của Boeing vào tháng 6/2024. Do tàu gặp sự cố rò rỉ heli và trục trặc động cơ đẩy, NASA quyết định cho tàu quay về mà không chở theo phi hành đoàn. Wilmore và Williams sau đó phải ở lại Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) gần 9 tháng, thay vì 10 ngày như dự kiến, và cuối cùng trở về bằng tàu Crew Dragon của SpaceX.
Tuy nhiên, tình thế của phi hành đoàn Thần Châu 21 có phần phức tạp hơn. Trong thời gian Wilmore và Williams ở trên ISS, luôn có các tàu khác đóng vai trò như “xuồng cứu sinh”. Trong khi đó, hiện tại trạm Thiên Cung không có tàu nào đủ khả năng đưa ba phi hành gia Trung Quốc trở về Trái Đất nếu có sự cố bất ngờ xảy ra.
Các cơ quan vũ trụ vẫn chưa công bố chi tiết về những rủi ro mà trạm Thiên Cung và phi hành đoàn Thần Châu 21 đang đối mặt. Truyền thông nhà nước Trung Quốc ngày 14/11 tập trung chủ yếu vào hành trình của phi hành đoàn Thần Châu 20, nhấn mạnh rằng đây là “lần đầu tiên thực hiện thành công chuyến trở về thay thế trong lịch sử chương trình trạm vũ trụ của đất nước”. Ba phi hành gia cũng đã lập kỷ lục mới về thời gian làm việc trên quỹ đạo dài nhất của một phi hành đoàn Trung Quốc, với 204 ngày.
Theo SpaceNews, Trung Quốc luôn duy trì một tên lửa đẩy Trường Chinh 2F và tàu Thần Châu trong trạng thái sẵn sàng tại Trung tâm Phóng Vệ tinh Tửu Tuyền. Trong trường hợp khẩn cấp xảy ra trên trạm Thiên Cung, tàu cứu hộ dự phòng này có thể được phóng lên trạm chỉ trong vòng 8,5 ngày.
CMSA cũng thông báo sẽ phóng tàu Thần Châu 22 vào thời điểm thích hợp trong tương lai. SCMP dẫn lời hai nguồn tin thân cận cho biết con tàu đang được chuẩn bị tại Trung tâm Phóng Vệ tinh Tửu Tuyền.
Quyết định triển khai sớm tàu Thần Châu 22, vốn ban đầu dự kiến phóng vào tháng 4/2026, có thể xuất phát từ kinh nghiệm thu được từ sự cố với tàu Soyuz của Nga vào tháng 12/2022. Khi đó, một vi thiên thạch đã đâm trúng bộ tản nhiệt của hệ thống kiểm soát nhiệt trên tàu Soyuz MS-22, gây ra nguy cơ quá nhiệt. Nga đã phải phóng tàu Soyuz MS-23 để thay thế và đưa phi hành đoàn trở về.
Igor Marinin, thành viên của Viện hàn lâm Du hành vũ trụ Nga, nhận định rằng các chuyên gia Trung Quốc có thể đã nghiên cứu kỹ lưỡng các tình huống bất thường mà phi hành đoàn Nga từng gặp phải.
Ngoài nhiệm vụ đưa phi hành đoàn Thần Châu 21 trở về, Trung Quốc cũng cần tìm giải pháp cho tàu Thần Châu 20. Kể từ năm 2021, các tàu Thần Châu đã liên tục đưa đón phi hành gia lên trạm Thiên Cung. Đây là lần đầu tiên một con tàu bị “bỏ lại”.
Theo Reuters, tàu Thần Châu 20 có thể cần được sửa chữa ngay trên quỹ đạo trước khi quay trở lại Trái Đất, hoặc sẽ bị loại bỏ hoàn toàn. Nếu không, Trung Quốc sẽ gặp khó khăn trong việc thực hiện các nhiệm vụ trong tương lai, do trạm Thiên Cung luôn cần một cảng trống để đón các tàu Thần Châu mới. Marinin cho rằng, trong trường hợp hư hỏng nặng, tàu Thần Châu 20 có thể sẽ tách khỏi trạm vũ trụ và tự hủy ở khu vực phía trên Thái Bình Dương.
Admin
Nguồn: VnExpress
