Trước sự bất an của cử tri về chi phí sinh hoạt, Tổng thống Donald Trump đang gấp rút triển khai các biện pháp nhằm xoa dịu tình hình, dù đối mặt nhiều thách thức.
Ngày 9/11, ông Trump gây chú ý khi đề xuất ý tưởng chia “tiền hoàn thuế nhập khẩu” trị giá 2.000 USD cho mỗi người dân Mỹ. Trước đó, ông chỉ đạo Bộ Tư pháp điều tra nghi vấn các công ty chế biến thịt bò thông đồng đẩy giá lên cao. Cuối tuần qua, ông cũng ký sắc lệnh miễn thuế đối ứng với nhiều mặt hàng tiêu dùng phổ biến như cà phê và trái cây.
Theo nguồn tin từ WSJ, các trợ lý đã thúc giục ông Trump tập trung vào vấn đề khả năng chi trả, đặc biệt sau khi đảng Dân chủ giành ưu thế trong các cuộc bầu cử thống đốc gần đây. Nhà Trắng đang xây dựng các kế hoạch để giải quyết sự bất bình của cử tri.
Các giải pháp được đề xuất bao gồm tìm kiếm thêm thỏa thuận giảm giá thuốc kê đơn với các hãng dược phẩm, phê duyệt dự án khai thác dầu khí ngoài khơi mới và đưa ra các đề xuất về chăm sóc sức khỏe. Ông Trump cũng yêu cầu tìm kiếm các ý tưởng mới để hạ nhiệt chi phí nhà ở đang tăng cao.
Tuy nhiên, việc làm hài lòng cử tri bằng cách hạ giá không hề dễ dàng. Các cuộc thăm dò cho thấy người dân mong muốn những thay đổi sâu rộng để giảm bớt gánh nặng chi phí sinh hoạt hàng ngày. Mặc dù vậy, giá cả phần lớn bị chi phối bởi các yếu tố thị trường nằm ngoài tầm kiểm soát của Tổng thống, chẳng hạn như lãi suất do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) quyết định. Cho đến nay, Fed vẫn phớt lờ áp lực từ ông Trump. Trong khi đó, việc phát tiền trực tiếp cho người dân cần sự phê duyệt của Quốc hội.
Trong bối cảnh đó, giảm thuế nhập khẩu trở thành một trong những công cụ hữu hiệu nhất mà Tổng thống có thể sử dụng để hạ giá. Ngày 14/11, ông Trump đã ký sắc lệnh miễn thuế đối ứng với nhiều loại sản phẩm, đánh dấu sự thay đổi trong chính sách cứng rắn trước đây của ông.
Số liệu từ Bộ Lao động Mỹ cho thấy thuế nhập khẩu đã góp phần làm tăng giá một số mặt hàng thực phẩm. Chẳng hạn, giá trung bình 1 pound (0,45kg) cà phê rang xay trong tháng 9 là 9,14 USD, tăng so với 6,47 USD cùng kỳ năm ngoái. Nguyên nhân chính là thuế 50% áp lên một số mặt hàng nhập khẩu từ Brazil, một trong những nước sản xuất cà phê lớn nhất thế giới.
Các quan chức Mỹ cho biết Tổng thống không hài lòng khi có ý kiến cho rằng ông chưa làm đủ để kéo giảm giá cả. Ông Trump khẳng định đảng Cộng hòa chưa quảng bá đầy đủ những thành tựu mà ông đã đạt được. Khi ký đạo luật chấm dứt việc đóng cửa chính phủ tuần trước, ông tuyên bố điều này sẽ cho phép đảng Cộng hòa “tiếp tục công việc giảm chi phí sinh hoạt” và “giúp nước Mỹ trở nên phải chăng hơn với mọi người”.
Trong chiến dịch tranh cử, Tổng thống Trump hứa hẹn sẽ giảm giá ngay từ ngày đầu nhiệm kỳ hai, với mục tiêu giảm 50% chi phí năng lượng trong 18 tháng đầu và giảm lãi suất vay mua nhà xuống 2%.
Cựu Tổng thống Joe Biden cũng từng gặp khó khăn khi cử tri bất mãn với chi phí sinh hoạt. Các cựu trợ lý của ông bày tỏ sự hối tiếc vì đã không hành động đủ mạnh để thể hiện sự đồng cảm với những lo lắng của cử tri.
Michael Strain, Trưởng nhóm phụ trách nghiên cứu chính sách kinh tế tại Viện Doanh nghiệp Mỹ, nhận định: “Không nên nói với người dân rằng cảm nhận của họ về cuộc sống là sai. Ông Biden đã mắc sai lầm đó, và đó là một sai lầm lớn. Tôi ngạc nhiên khi ông Trump lặp lại điều này”.
Gần đây, Tổng thống Trump khẳng định nền kinh tế vẫn vững mạnh và cố gắng xoa dịu những lo ngại về giá cả. “Kinh tế là lĩnh vực của tôi, và chúng ta có nền kinh tế vĩ đại nhất trong lịch sử”, ông tuyên bố trên Fox News. Tuy nhiên, một khảo sát của NBC News công bố tháng này cho thấy khoảng 70% cử tri tin rằng ông Trump chưa giải quyết được vấn đề chi phí sinh hoạt.
Một khảo sát khác của CNN cho thấy 72% người được hỏi cho rằng nền kinh tế đang thiếu ổn định, và 47% coi tình hình kinh tế và chi phí sinh hoạt là những vấn đề hàng đầu hiện nay.
Người phát ngôn Nhà Trắng, Kush Desai, khẳng định ông Trump đã tập trung vào kinh tế ngay từ khi nhậm chức và tiếp tục ưu tiên “các chính sách kinh tế giúp giảm chi phí, tăng lương và huy động hàng nghìn tỷ USD đầu tư vào sản xuất và tuyển dụng tại Mỹ”.
Theo một quan chức cấp cao của Mỹ, sau cuộc bầu cử tại các địa phương tháng này, Tổng thống Trump đã đưa ra một số ý tưởng nhằm giành lại sự ủng hộ của cử tri và yêu cầu các cố vấn đưa ra thêm đề xuất, ví dụ như kế hoạch cho vay mua nhà trong vòng 50 năm.
Các nhà kinh tế cho rằng việc gỡ bỏ thuế nhập khẩu sẽ giúp hạ giá cả, nhưng mức độ giảm còn phụ thuộc vào số lượng quốc gia được áp dụng. Ngoài ra, doanh nghiệp thường cần thời gian để điều chỉnh giá khi chi phí giảm.
Tuy nhiên, giá của một số mặt hàng khác lại khó kiểm soát hơn. Ví dụ, giá nhà cao chủ yếu do thiếu nguồn cung, và vấn đề này không thể giải quyết nhanh chóng. Giá dầu thô hiện ở gần mức thấp nhất trong hơn 4 năm, nhưng giá điện lại tăng do nhu cầu từ các trung tâm dữ liệu bùng nổ. “Có rất nhiều vấn đề cố hữu và thực sự không có giải pháp ngắn hạn”, Ken Kuttner, nhà kinh tế học tại Williams College, nhận định.
Lạm phát của Mỹ cũng tăng nhẹ trong những tháng gần đây, dù vẫn thấp hơn dự báo của các chuyên gia. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 9 tăng 3% so với cùng kỳ, từ mức 2,9% của tháng 8.
David Urban, cựu cố vấn trong chiến dịch tranh cử của ông Trump, nhận xét: “Thị trường chứng khoán tăng mạnh, nhưng những người ủng hộ ông Trump thuộc tầng lớp lao động, không đầu tư nhiều vào cổ phiếu. Họ làm việc vất vả, nên rất nhạy cảm với những thay đổi nhỏ về giá”.
Thêm vào đó, việc ông Trump liên tục công kích người tiền nhiệm về lạm phát đã khiến lo ngại về giá cả ăn sâu vào tâm trí cử tri. Bill McInturff, chuyên gia thực hiện các cuộc khảo sát của đảng Cộng hòa, kết luận: “Thực ra đó không phải lỗi của ông Trump. Tình hình khó cải thiện nhiều chỉ trong 10 tháng đầu nhiệm kỳ. Nhưng khi người dân đã giận dữ đến như vậy, họ khó kiên nhẫn thêm”.
Tổng thống Trump đang nỗ lực tìm kiếm các giải pháp để xoa dịu nỗi lo về chi phí sinh hoạt của người dân Mỹ. Tuy nhiên, với nhiều yếu tố khách quan tác động đến giá cả, liệu những nỗ lực này có thể mang lại kết quả như mong đợi hay không vẫn là một câu hỏi mở.
Admin
Nguồn: VnExpress
