Câu chuyện về bác sĩ Jiang Yun, một bác sĩ nhi khoa tại một bệnh viện công ở Quảng Tây, Trung Quốc, đang thu hút sự chú ý khi anh phải kiêm thêm công việc giao hàng để trang trải cuộc sống. Sự việc này phản ánh những khó khăn mà nhiều nhân viên y tế tại Trung Quốc đang phải đối mặt.
Mười năm trước, Jiang Yun bước vào ngành y với niềm tin về một sự nghiệp ổn định. Thế nhưng, thực tế khắc nghiệt đã khiến anh phải đối mặt với những thách thức lớn về tài chính. Nếu như năm 2024, thu nhập hàng tháng của anh vào khoảng 7.000 nhân dân tệ (khoảng 26 triệu đồng), thì đến năm 2025, con số này đã giảm mạnh xuống chỉ còn 3.000 đến 4.000 nhân dân tệ (khoảng 11-15 triệu đồng), thậm chí còn thấp hơn mức lương nội trú mà anh nhận được một thập kỷ trước.
Sự sụt giảm thu nhập này khiến Jiang Yun không thể gồng gánh các khoản vay mua nhà và xe hơi từ ba năm trước. Vì vậy, vào tháng 6, anh đã quyết định làm thêm công việc giao hàng. Đáng chú ý, Jiang Yun không phải là trường hợp đơn lẻ. Hơn một nửa số bác sĩ trong khoa của anh, kể cả những người đã ngoài 50 tuổi với chức danh chuyên môn cao, cũng đang làm thêm những công việc tương tự để kiếm sống.
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do sự sụt giảm đáng kể về số lượng bệnh nhi. Theo số liệu thống kê, tỷ lệ sinh ở Trung Quốc đã giảm mạnh từ 13 ca sinh trên 1.000 người vào năm 2017 xuống chỉ còn 6,39 vào năm 2023. Điều này dẫn đến việc khoa của Jiang Yun ghi nhận số bệnh nhân nội trú giảm 20% so với cùng kỳ năm trước. Lượng bệnh nhân giảm, cùng với cơ chế chi trả bảo hiểm y tế mới (DRG) cắt giảm định mức thanh toán cho các bệnh thông thường, đã khiến doanh thu của khoa lao dốc.
Trong khi đó, bệnh viện vẫn phải đối mặt với gánh nặng nợ nần. Khoản nợ gốc gần 100 triệu nhân dân tệ, chủ yếu từ các dự án xây dựng, đã đè nặng lên mọi khoa phòng. Doanh thu cả năm của bệnh viện chỉ đạt 70-80 triệu nhân dân tệ, tạo ra áp lực lớn đến mức giám đốc bệnh viện phải chuyển đến làm việc trong một văn phòng không biển tên để tránh bị chủ nợ tìm đến. Để tiết kiệm chi phí, bệnh viện đã trì hoãn việc thay thế các thiết bị y tế đã quá hạn sử dụng 2-3 năm, bao gồm bơm tiêm điện, máy theo dõi điện tâm đồ và lồng ấp sơ sinh, bất chấp những rủi ro tiềm ẩn.
Một đồng nghiệp của Jiang Yun chua chát nhận xét: “Nếu không tìm cách kiếm thêm từ bệnh nhân, bác sĩ chúng tôi sẽ không có gì để ăn”. Sự hoang mang bao trùm ngành y, đặt ra những câu hỏi lớn về tương lai của những người thầy thuốc nhi khoa.
Sau 4 tháng làm công việc giao hàng, Jiang Yun đã sụt hơn 4,5 kg và đôi bàn tay anh trở nên sạm đi vì nắng gió. Tuy nhiên, khi trò chuyện, anh vẫn giữ phong thái của một bác sĩ nhi khoa, với giọng nói nhẹ nhàng và ánh mắt điềm tĩnh. Anh chia sẻ: “Cầm trên tay cả chục suất ăn cũng giống như chăm sóc cả chục bệnh nhân. Nó đều là trách nhiệm với cuộc sống của người khác. Tôi luôn tự nhủ phải nhanh, chính xác và tốt nhất có thể”.
Công việc ở bệnh viện và trên đường phố đan xen một cách mệt mỏi. Mỗi khi có giờ nghỉ, Jiang Yun lại tranh thủ bật ứng dụng nhận đơn, có tháng hoàn thành hơn 1.500 chuyến. Anh có thể vừa thăm khám bệnh nhi vào buổi sáng, vừa treo 20 ly trà sữa trên tay lái vào buổi chiều, và lại trở lại bệnh viện để bắt đầu ca trực đêm kéo dài đến trưa hôm sau. Ngay cả sau khi cơn bão đi qua, để lại những con đường ngập nước và cây cối đổ nát, anh vẫn lao ra ngoài vì biết rằng “rủi ro càng cao, phần thưởng càng lớn”.
Gia đình Jiang Yun là một ví dụ điển hình cho tầng lớp trung lưu đang gặp khó khăn. Trước năm 2025, tổng thu nhập của hai vợ chồng, đều là bác sĩ nhi khoa, đủ để họ tự tin vay 9.000 nhân dân tệ mỗi tháng để trả góp cho căn hộ mua năm 2022. Họ không thể ngờ rằng chỉ vài năm sau, thu nhập của mình lại bị cắt giảm gần một nửa. Khoản tiền kiếm thêm từ việc giao hàng, khoảng 2.000-3.000 nhân dân tệ mỗi tháng, giúp họ vừa vặn trang trải các khoản nợ. “Nợ rồi sẽ trả hết, cuộc sống không thể mãi thế này”, anh tự động viên mình.
Sự khó khăn của hệ thống y tế đang dần thay đổi cách các bác sĩ chẩn đoán và điều trị. Lin Wei, một đồng nghiệp của Jiang Yun, cho biết các bác sĩ ngày càng giống kế toán viên hơn. Để tăng doanh thu, bệnh viện khuyến khích các liệu pháp y học cổ truyền có lợi nhuận cao, chẳng hạn như cứu ngải, nơi chi phí vật tư chỉ 2 nhân dân tệ nhưng phí dịch vụ bệnh viện thu lên tới hơn 30 nhân dân tệ. Áp lực kiếm tiền được trưởng khoa đẩy trực tiếp xuống các bác sĩ.
Nhiều đồng nghiệp của Lin Wei đã bỏ nghề hoặc chuyển sang làm việc tại các phòng y tế trường học. Bản thân anh cũng đang cân nhắc một hướng đi khác.
Tuy nhiên, Jiang Yun không có ý định rời bỏ ngành y. Anh chia sẻ rằng nếu rời bỏ ngành y, anh không biết mình sẽ làm gì, và nếu rời bỏ khoa nhi, anh sẽ phải bắt đầu lại từ đầu. “Kẻ mạnh không phàn nàn về hoàn cảnh, họ giải quyết vấn đề”, anh nói với giọng quả quyết. “Nếu không thể thay đổi người khác, bạn chỉ có thể thay đổi chính mình. Quy luật sinh tồn của kẻ mạnh đã được thời gian kiểm chứng”.
Câu chuyện của Jiang Yun không chỉ là câu chuyện về một cá nhân, mà còn là một bức tranh phản ánh những thách thức mà ngành y tế Trung Quốc đang phải đối mặt, đặc biệt là trong bối cảnh tỷ lệ sinh giảm và áp lực tài chính ngày càng gia tăng.
Admin
Nguồn: VnExpress
