Từ ngày 1/1/2026, Nga sẽ tăng thuế giá trị gia tăng (VAT) từ 20% lên 22%, một động thái được kỳ vọng sẽ mang về khoảng 1.000 tỷ ruble (tương đương 12,3 tỷ USD) cho ngân sách nhà nước. Quyết định này được đưa ra sau hai năm kinh tế Nga tăng trưởng mạnh mẽ nhờ vào việc tăng chi tiêu quân sự cho chiến dịch tại Ukraine.
Tuy nhiên, kinh tế Nga hiện đang đối mặt với những thách thức mới, bao gồm tốc độ tăng trưởng chậm lại, nguồn thu từ xuất khẩu dầu mỏ giảm sút và thâm hụt ngân sách ngày càng tăng, trong khi chi tiêu quốc phòng vẫn ở mức cao.
Để ổn định tài chính, chính phủ Nga cho rằng tăng thuế là một giải pháp khả thi. Theo luật mới có hiệu lực từ năm tới, ngưỡng doanh thu để tính thuế VAT đối với doanh nghiệp sẽ giảm dần từ 60 triệu ruble (739.000 USD) xuống còn 10 triệu ruble (123.000 USD) vào năm 2028. Các nhà lập pháp Nga cho biết mục đích của quy định này là ngăn chặn các công ty chia nhỏ hoạt động kinh doanh để trốn thuế. Luật mới sẽ ảnh hưởng đến nhiều doanh nghiệp và hộ kinh doanh nhỏ, như các cửa hàng tiện lợi và tiệm làm đẹp, vốn trước đây được miễn thuế.
Bên cạnh VAT, chính phủ Nga cũng đề xuất tăng thuế đối với các mặt hàng như rượu mạnh, rượu vang, bia, thuốc lá và thuốc lá điện tử. Ngoài ra, phí gia hạn bằng lái xe và đăng ký bằng lái quốc tế cũng sẽ tăng, trong khi các ưu đãi thuế đối với ô tô nhập khẩu sẽ bị loại bỏ.
Việc tăng VAT diễn ra đồng thời với những thay đổi về phí tái chế khi đăng ký ô tô, một chính sách có tác động đáng kể đến các mặt hàng nhập khẩu đắt tiền. Từ ngày 1/12, người mua ô tô có công suất trên 160 mã lực sẽ không còn được hưởng mức phí ưu đãi 3.400 ruble (42 USD), mà phải trả phí thương mại, có thể lên tới hàng trăm nghìn ruble, tương đương hàng nghìn USD cho mỗi xe.
Chính phủ Nga cũng đang xem xét việc áp thuế công nghệ đối với các thiết bị kỹ thuật số như điện thoại thông minh và máy tính xách tay.
Andrei Olkhovsky, Tổng giám đốc của tập đoàn đại lý ô tô Avtodom, nhận định rằng việc tăng thuế khó có thể thúc đẩy đầu tư vào sản xuất trong nước. Ông cho rằng lãi suất cao do Ngân hàng Trung ương duy trì và quy mô thị trường Nga nhỏ hơn so với Trung Quốc, nguồn cung cấp ô tô nhập khẩu chính cho Nga, là những yếu tố cản trở. Ông dự đoán doanh số bán ô tô sẽ giảm trong ngắn hạn, nhưng sẽ phục hồi về mức hiện tại trong vòng 6 tháng, do người tiêu dùng sẽ yêu cầu mức lương cao hơn để bù đắp cho các khoản thuế phí.
Nền kinh tế Nga đã bắt đầu chậm lại từ đầu năm 2025, sau khi tăng trưởng hơn 4% trong năm 2023 và 2024. Trong giai đoạn này, giá dầu xuất khẩu cao đã mang lại nguồn thu lớn cho ngân sách nhà nước, trong khi chi tiêu quân sự tăng đã thúc đẩy việc làm và tăng lương cho người lao động. Bên cạnh đó, chính phủ cũng bơm tiền vào nền kinh tế thông qua các chính sách trợ cấp cho tân binh và gia đình quân nhân tử trận.
Chính phủ Nga ước tính mức tăng trưởng GDP năm nay chỉ đạt khoảng 1%, do nhiều yếu tố, trong đó có việc Ngân hàng Trung ương duy trì lãi suất cao ở mức 16,5% để kiểm soát lạm phát 8%.
Theo Trường Kinh tế Kiev, nguồn thu từ dầu mỏ của Nga trong năm nay đã giảm 20% do giá dầu thế giới giảm. Các lệnh trừng phạt của phương Tây cũng góp phần làm chậm đà tăng trưởng kinh tế của Nga bằng cách tăng chi phí và hạn chế đầu tư vào mở rộng năng lực sản xuất.
Kết quả là, thâm hụt ngân sách năm nay đã được điều chỉnh từ 0,5% lên 2,6%, tăng so với mức 1,7% của năm ngoái. Mặc dù con số này không quá lớn so với các quốc gia khác, nhưng Nga gặp khó khăn do không thể vay trên thị trường trái phiếu quốc tế và phải dựa vào các ngân hàng trong nước để huy động vốn.
Một số người dân Nga đã bày tỏ sự thất vọng trước chính sách tăng thuế, lo ngại rằng giá cả hàng hóa, đặc biệt là thực phẩm, sẽ tăng cao và ảnh hưởng đến đời sống hàng ngày, đặc biệt là ở các vùng nghèo và đối với những người có thu nhập thấp.
Bà Svetlana Martynova, một người dân Moskva đã nghỉ hưu, cho rằng việc hạ ngưỡng thu thuế VAT có thể khiến một số doanh nghiệp vừa và nhỏ phải đóng cửa, dẫn đến việc ngân sách thu được ít hơn so với kỳ vọng.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính Anton Siluanov khẳng định rằng việc tăng nguồn thu ngân sách là ưu tiên hàng đầu so với việc tăng vay nợ, vì vay nợ quá mức có thể đẩy lạm phát tăng nhanh, buộc Ngân hàng Trung ương phải tăng lãi suất, gây ảnh hưởng tiêu cực đến đầu tư và tăng trưởng kinh tế.
Việc tăng VAT có thể gây ra lạm phát trong ngắn hạn khi các doanh nghiệp điều chỉnh giá cả. Tuy nhiên, về lâu dài, chính sách này có thể giúp giảm áp lực giá bằng cách làm giảm nhu cầu mua hàng, từ đó giúp Ngân hàng Trung ương kiểm soát lạm phát hiệu quả hơn.
Admin
Nguồn: VnExpress
