Một năm trước, ông Trúc gặp tai nạn và được phẫu thuật tại bệnh viện địa phương để cố định khớp háng bằng nẹp vít. Tuy nhiên, vết mổ của ông chậm lành, bị nhiễm trùng và chảy mủ, khiến ông phải trải qua thêm hai lần phẫu thuật nữa. Sau sáu tháng, tình trạng nhiễm trùng tái phát. Dù các vết sẹo mổ cũ đã liền, chúng vẫn tấy đỏ và có ổ tụ dịch quanh ổ khớp. Ông Trúc liên tục chịu đựng những cơn đau dữ dội, gặp khó khăn trong việc vận động khớp háng trái, thường xuyên sốt về chiều và phải dùng kháng sinh kéo dài trong nhiều tháng. Mỗi khi ngừng thuốc, các triệu chứng lại trở nên nghiêm trọng hơn.
Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, kết quả chụp CT cho thấy chỏm đùi trái của ông đã bị tiêu xương hoàn toàn, lan rộng quanh ổ cối, dấu hiệu cho thấy vẫn còn ổ nhiễm trùng tiềm ẩn trong khớp háng. ThS.BS Nguyễn Quang Tôn Quyền, Phó khoa Chấn thương Chỉnh hình, khuyến cáo ông Trúc ngừng sử dụng kháng sinh trong vòng 2-3 tuần để nuôi cấy dịch khớp, xác định chính xác nguyên nhân gây nhiễm khuẩn. Bác sĩ cũng yêu cầu ông tái khám ngay khi có triệu chứng tái nhiễm trùng. Sau ba tuần, khớp háng của bệnh nhân sưng nề, đau dữ dội và da đỏ tấy. Xét nghiệm chọc dịch khớp háng cho thấy vi khuẩn tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus) kháng kháng sinh rất mạnh.
Bác sĩ Quyền giải thích rằng tụ cầu vàng có khả năng bám dính vào các phương tiện phẫu thuật như nẹp, vít, khớp nhân tạo, thậm chí trú ẩn trong tế bào xương. Tại đó, chúng tiết ra một lớp màng sinh học, ngăn không cho thuốc thấm qua, bảo vệ chúng trước sự tấn công của nhiều loại kháng sinh.
“Vi khuẩn này rất khó bị tiêu diệt bằng kháng sinh toàn thân mà chỉ bị kìm hãm”, bác sĩ Quyền cho biết. Ông nói thêm rằng khi bệnh nhân ngừng kháng sinh, ổ nhiễm trùng tiềm ẩn sẽ bùng phát trở lại.
Để giải quyết tình trạng này, bác sĩ Quyền đã tiến hành phẫu thuật khớp háng lần thứ tư cho ông Trúc. Trong ca phẫu thuật này, bác sĩ đã tháo bỏ toàn bộ phương tiện cũ và cắt lọc triệt để ổ viêm để loại bỏ nơi trú ẩn của vi khuẩn. Sau đó, bác sĩ cấy ghép một khớp háng tạm thời (spacer) đúc từ xi măng sinh học trộn kháng sinh. Giải pháp này vừa giúp bệnh nhân phục hồi một phần vận động, vừa phóng thích kháng sinh tại chỗ để tăng hiệu quả tiêu diệt vi khuẩn khi kết hợp với kháng sinh toàn thân.
Ca phẫu thuật diễn ra thuận lợi nhưng phức tạp, kéo dài và gây mất máu nhiều. Do đó, ngay sau mổ, ông Trúc được chăm sóc và theo dõi đặc biệt tại đơn vị hồi sức tích cực (ICU). Đến ngày thứ tư sau mổ, ông đã có thể ngồi dậy và tập đi bằng khung hỗ trợ. Ông tiếp tục được điều trị bằng phác đồ kết hợp hai loại kháng sinh toàn thân qua đường truyền tĩnh mạch trong sáu tuần, sau đó chuyển sang kháng sinh đường uống thêm sáu tuần nữa.
Sau khi kết thúc liệu trình, các chỉ số xét nghiệm đánh giá nhiễm trùng của ông Trúc đã trở về bình thường. Ông ngừng thuốc và được theo dõi thêm ba tháng. Trong thời gian này, ông không còn cảm thấy đau khớp háng, vùng mổ không sưng tấy. Các xét nghiệm máu và chọc dịch khớp háng đều cho kết quả âm tính với nhiễm trùng.
Nhận thấy tình trạng nhiễm trùng đã được kiểm soát và thể trạng bệnh nhân đã sẵn sàng, bác sĩ Quyền quyết định phẫu thuật lần thứ năm cho ông Trúc. Trong lần phẫu thuật này, bác sĩ đã tháo bỏ spacer xi măng sinh học và thay thế bằng khớp háng nhân tạo. Spacer chủ yếu được sử dụng để cung cấp nồng độ kháng sinh cao vào vị trí khớp bị nhiễm trùng. Nó chỉ giúp bệnh nhân đi lại nhẹ nhàng, chịu lực kém, dễ nứt gãy và hạn chế tầm vận động khớp.
Bác sĩ Quyền đã tháo bỏ hoàn toàn khối xi măng sinh học, ghép xương nhân tạo vào các vùng tiêu xương do nhiễm trùng và đặt các cấu phần khớp nhân tạo mới vào vị trí chính xác. Chỉ một ngày sau phẫu thuật, ông Trúc đã bắt đầu tập phục hồi chức năng tại giường. Đến ngày thứ hai, ông đã có thể tì đè chân trái và đi lại được. Bác sĩ Quyền đã lấy dịch khớp và mô mềm trong lần mổ thứ năm của bệnh nhân để nuôi cấy và kết quả âm tính, khẳng định ổ nhiễm khuẩn dai dẳng hơn một năm trong khớp háng đã hoàn toàn biến mất.
Bác sĩ Quyền nhấn mạnh rằng nhiễm trùng sau phẫu thuật khớp háng là một trong những biến chứng nguy hiểm, nặng nề và khó điều trị nhất trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình. “Do cơ chế tiến hóa tự nhiên và việc lạm dụng kháng sinh, ngày càng có nhiều chủng vi khuẩn kháng kháng sinh, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn”, bác sĩ cho biết. Để giảm nguy cơ này, ngay từ đầu, mọi ca mổ cần đảm bảo quy trình vô khuẩn nghiêm ngặt.
Bệnh nhân sau mổ, nếu thấy đau tăng, sưng nóng đỏ vùng mổ, hạn chế vận động khớp trong vòng 2-4 tuần, cần tái khám ngay để được điều trị tích cực theo phác đồ. Tránh lạm dụng kháng sinh không theo chỉ định, vì điều này có thể che lấp các triệu chứng nhiễm trùng hậu phẫu, khiến bệnh khó phát hiện ở giai đoạn sớm và vi khuẩn trở nên kháng thuốc, gây khó khăn cho việc điều trị. Dù bệnh nhân được điều trị tích cực và phẫu thuật nhiều lần, vẫn có nguy cơ thất bại, có thể phải tháo bỏ khớp gây tàn phế, thậm chí dẫn đến nhiễm trùng máu, suy đa tạng và tử vong.
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ước tính rằng từ năm 2020 đến 2023, Việt Nam có gần 270.000 ca tử vong do kháng kháng sinh, tương đương gần 70.000 ca tử vong liên quan đến vi khuẩn kháng thuốc mỗi năm.
Admin
Nguồn: VnExpress
