Trong bối cảnh thế giới đang chứng kiến sự chuyển dịch mạnh mẽ do tác động của khoa học và công nghệ, các quốc gia phải đối mặt với yêu cầu cấp thiết là chuẩn bị một lực lượng lao động có tư duy số, năng lực khoa học và khả năng thích ứng với các ngành nghề tương lai. Xu hướng này ngày càng lan rộng, ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực từ năng lượng, công nghiệp đến nông nghiệp, nơi các mô hình sản xuất và canh tác công nghệ cao ngày càng trở nên phổ biến.
Nhận thức được vai trò quan trọng của tri thức mới trong sự phát triển của đất nước, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam) đã khởi xướng chương trình “100 phòng học STEM” trên toàn quốc. Mục tiêu của chương trình là xây dựng một môi trường giáo dục tiên tiến, giúp thế hệ trẻ tiếp cận khoa học và công nghệ ngay từ cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông. Đây là một bước đi chiến lược, kết hợp chặt chẽ giữa phát triển tri thức và phát triển kinh tế, thể hiện tầm nhìn dài hạn của tập đoàn đối với nguồn nhân lực Việt Nam trong tương lai.
Tổng công ty Phân bón Dầu khí Cà Mau (PVCFC), một đơn vị thành viên của Petrovietnam hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, đã chủ động triển khai tài trợ mô hình phòng học STEM, đặc biệt tại các tỉnh nông nghiệp, nơi khoa học công nghệ có thể tạo ra những thay đổi rõ rệt nhất. Sự chủ động này không chỉ thể hiện tinh thần hưởng ứng Petrovietnam mà còn phản ánh cách nhìn nhận sâu sắc về nền nông nghiệp hiện đại của doanh nghiệp. PVCFC đã xác định đúng nhu cầu chuyển đổi của ngành và lựa chọn đầu tư một cách có trọng tâm, đúng địa bàn và mang tính tác động lâu dài.
Cụ thể, PVCFC đã triển khai mô hình phòng học STEM trị giá hơn ba tỷ đồng mỗi phòng tại trường THPT Võ Văn Kiệt (Cà Mau). Mỗi phòng học được trang bị đầy đủ các thiết bị thí nghiệm hóa – sinh, robot lập trình, mô hình IoT, kính hiển vi hiện đại, bộ cảm biến môi trường và phần mềm mô phỏng. Để đảm bảo hiệu quả hoạt động của phòng học, giáo viên được đào tạo chuyên sâu, chuẩn hóa quy trình vận hành và xây dựng các chủ đề dạy học gắn liền với thực tế.
Phòng học STEM do PVCFC tài trợ đã chính thức khánh thành vào ngày 15/11, trở thành phòng thứ 4 trong chiến dịch của doanh nghiệp. Ngôi trường này nằm trong vùng chuyên canh nông nghiệp, nơi học sinh có nhiều tiềm năng nhưng lại ít có cơ hội tiếp cận công nghệ. Tại đây, các em lần đầu tiên được lập trình robot, làm quen với trí tuệ nhân tạo (AI) và trải nghiệm các mô hình thực nghiệm ngay tại trường học. Những trải nghiệm này giúp các em hình dung rõ hơn về tương lai nghề nghiệp gắn liền với khoa học và công nghệ.
Ban Giám hiệu nhà trường đánh giá cao vai trò của phòng STEM trong việc tạo động lực cho giáo viên đổi mới phương pháp giảng dạy, chuyển từ truyền thụ kiến thức sang gợi mở tư duy. Giáo viên bộ môn cho biết họ có thêm công cụ để xây dựng bài giảng tích hợp, trong khi học sinh cảm thấy hứng thú hơn với trải nghiệm “học bằng tay, hiểu bằng thực hành”.
Trước đó, PVCFC cũng đã bàn giao ba phòng học tương tự tại Đồng Tháp, đồng thời đang hoàn thiện một phòng tại Thanh Hóa và một phòng tại Hưng Yên. Doanh nghiệp cũng đang chuẩn bị triển khai thêm hai phòng tại Cà Mau và ba phòng tại Tây Ninh. Như vậy, tổng cộng 11 phòng học STEM sẽ đi vào hoạt động trong năm nay, cho thấy sự đầu tư nghiêm túc và đúng trọng tâm của doanh nghiệp trong chương trình “100 phòng STEM” của Petrovietnam.
Đại diện PVCFC cho biết, việc ưu tiên các tỉnh có tỷ trọng nông nghiệp cao thể hiện một hướng tiếp cận sâu sắc: đầu tư tri thức tại chính những nơi sẽ trở thành lực lượng lao động chủ lực của ngành. Khi học sinh vùng nông thôn tiếp cận khoa học và công nghệ từ sớm, quá trình chuyển đổi của ngành không chỉ diễn ra ở phương thức sản xuất mà còn bắt đầu từ năng lực của con người. Tư duy này phù hợp với thông điệp “Ươm mầm tri thức mới – năng lượng sáng tạo cho tương lai Việt”, khẳng định rằng tri thức mới không chỉ là yếu tố bổ trợ mà còn là điều kiện tiên quyết để nông nghiệp bước vào giai đoạn phát triển dựa trên công nghệ và dữ liệu.
“Khi thế hệ trẻ ở các vùng nông nghiệp được tiếp cận tư duy khoa học và phương pháp học hiện đại, chúng ta không đơn thuần hỗ trợ giáo dục, mà đang chuẩn bị nền tảng để ngành nông nghiệp Việt Nam bước vào tương lai với đội ngũ nhân lực tự tin và chủ động hơn”, đại diện PVCFC nhấn mạnh.
Trong bối cảnh chuyển đổi năng lực quốc gia, việc các doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực giáo dục một cách bài bản và có chiều sâu như PVCFC sẽ góp phần quan trọng vào việc xây dựng nền tảng tri thức vững chắc. Từ các phòng học STEM tại Đồng Tháp, Thanh Hóa, Hưng Yên đến Cà Mau hay Tây Ninh, tri thức mới đang được gieo mầm từ những vùng đất còn nhiều khó khăn, nhưng lại là nơi cần sự thay đổi nhất.
Hiện nay, tại nhiều địa phương, đặc biệt là vùng nông thôn, giáo dục STEM vẫn còn gặp nhiều thách thức do cơ sở vật chất còn thiếu thốn, phòng thí nghiệm chưa đồng bộ và giáo viên chưa được đào tạo chuyên sâu về phương pháp dạy học tích hợp. Điều này khiến học sinh ít có cơ hội tiếp xúc với thực nghiệm, một yếu tố cốt lõi để hình thành tư duy khoa học và khả năng sáng tạo.
Trong khi đó, ở nhiều quốc gia trên thế giới, giáo dục STEM đã trở thành trọng tâm của chương trình giáo dục phổ thông. STEM là phương pháp tiếp cận tích hợp giữa khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học, nhằm giúp học sinh hình thành tư duy logic, phản biện, khả năng giải quyết vấn đề dựa trên chứng cứ và năng lực vận dụng kiến thức vào các tình huống thực tế. Bên cạnh việc trang bị kiến thức, mô hình này còn nhấn mạnh vào việc “học qua làm”, coi thực nghiệm, thử nghiệm và sáng tạo là trung tâm của quá trình học tập.
Các nghiên cứu quốc tế cũng chỉ ra rằng những học sinh được tiếp cận với STEM từ sớm có khả năng thích ứng với công nghệ tốt hơn, hiểu sâu sắc hơn về các vấn đề và có xu hướng lựa chọn các ngành nghề liên quan đến khoa học, công nghệ và kỹ thuật trong tương lai.
Đại diện PVCFC cho biết, ngành nông nghiệp Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển đổi xanh, đòi hỏi nguồn nhân lực có khả năng phân tích dữ liệu, vận hành thiết bị thông minh và am hiểu các quy trình sinh học – môi trường. Khoảng trống này chính là lý do để PVCFC lựa chọn đầu tư vào phương pháp giáo dục hiện đại STEM. Không chỉ dừng lại ở quan điểm “đóng góp xã hội”, PVCFC tiếp cận mô hình giáo dục hiện đại này như một nhiệm vụ chiến lược, nhằm phát triển nguồn nhân lực cho chính tương lai của ngành nông nghiệp.
“Bởi khi khoa học, dữ liệu và công nghệ đã trở thành trụ cột mới của sản xuất, thì những người trẻ hôm nay sẽ là những kỹ sư nông nghiệp, chuyên gia môi trường, nhà phân tích công nghệ hay những nông dân thế hệ mới – những người trực tiếp vận hành nền nông nghiệp thông minh của Việt Nam sau này”, đại diện PVCFC khẳng định.
Admin
Nguồn: VnExpress
