Từ điển Cambridge vừa công bố “parasocial” (tương tác cận xã hội) là “từ của năm 2025”. Theo thông báo trên trang web chính thức, lựa chọn này phản ánh sự gia tăng của các mối quan hệ một chiều giữa công chúng với người nổi tiếng, và thậm chí cả chatbot AI.
Thuật ngữ “parasocial” dùng để mô tả một loại quan hệ tâm lý đặc biệt, khi một cá nhân (thường là khán giả hoặc người hâm mộ) phát triển cảm giác thân thiết, gần gũi với một nhân vật truyền thông mà họ chưa từng gặp mặt trực tiếp.
Mặc dù “parasocial” đã xuất hiện từ lâu, sự phổ biến của nó tăng vọt trong năm nay, đặc biệt liên quan đến mối quan hệ của người hâm mộ với ca sĩ Taylor Swift. Hàng triệu người hâm mộ đồng cảm với âm nhạc mang tính tự sự của Swift, tạo nên mối liên kết “parasocial” mạnh mẽ. Sự gắn kết này còn thể hiện rõ nét qua sự quan tâm đặc biệt của công chúng đến mối quan hệ giữa Swift và bạn trai, cầu thủ bóng bầu dục Travis Kelce.
Theo nhà từ điển học Colin McIntosh của Cambridge, sự gia tăng sử dụng từ “parasocial” còn gắn liền với những lo ngại về mối liên hệ giữa con người và chatbot AI như ChatGPT. Ông nhận định từ này “nắm bắt tinh thần thời đại năm 2025”, cho thấy sự thay đổi trong ngôn ngữ khi một thuật ngữ học thuật trở nên phổ biến.
Thuật ngữ “parasocial” được hai nhà xã hội học Donald Horton và Richard Wohl đưa ra vào năm 1956. Ngày nay, hiện tượng này càng trở nên rõ rệt khi người dùng mạng xã hội dành nhiều sự quan tâm cho các nghệ sĩ, influencer và các nhân vật trực tuyến.
Giáo sư Simone Schnall, chuyên ngành Tâm lý học Thực nghiệm tại Đại học Cambridge, đánh giá đây là “một sự lựa chọn truyền cảm hứng”. Bà cho rằng sự trỗi dậy của các mối quan hệ parasocial đã định nghĩa lại cộng đồng người hâm mộ, người nổi tiếng và AI, đồng thời thay đổi cách mọi người tương tác trực tuyến.
Bà Schnall cũng cảnh báo về nguy cơ xây dựng các mối liên kết đơn phương không lành mạnh, dẫn đến việc người hâm mộ có thể phát triển cảm giác “hiểu rõ”, tin tưởng, và thậm chí trung thành một cách cực đoan với những người mà họ chưa từng gặp gỡ hay quen biết.
Bên cạnh “parasocial”, từ điển Cambridge cũng công bố một số từ khác có “tác động đáng kể” trong năm, bao gồm “slop” (nội dung chất lượng thấp trên Internet, đặc biệt do AI tạo ra) và “memeify” (biến một sự kiện, hình ảnh, hoặc nhân vật thành ảnh chế).
Ngoài ra, từ điển này cũng bổ sung khoảng 6.000 từ mới, trong đó có “delulu” (ảo tưởng), “skibidi” (lấy cảm hứng từ loạt video YouTube về bồn cầu skibidi, mô tả những thứ hay ho hoặc tệ hại), và “tradwife” (vợ theo kiểu truyền thống, thường đăng nội dung về việc làm nội trợ).
Admin
Nguồn: VnExpress
