Nhu cầu tiêu thụ matcha trên toàn cầu tăng đột biến trong hơn một năm qua đã đẩy giá nguyên liệu này lên cao ở nhiều thị trường, bao gồm cả Việt Nam.
Tại TP HCM và các tỉnh lân cận, nhiều quán cà phê đã bổ sung matcha vào thực đơn, xem đây là một sản phẩm chủ lực mới. Giá các món đồ uống matcha thường cao hơn 18-20% so với các loại đồ uống thông thường. Nhiều tiệm bánh cũng giới thiệu các loại bánh có hương vị matcha, khiến nguyên liệu này được tiêu thụ nhanh chóng và trở thành mặt hàng tăng giá nhanh nhất trong nhóm nguyên liệu pha chế.
Hiện tại, giá matcha trên các sàn thương mại điện tử và tại các cửa hàng chuyên doanh đã tăng 20-30% so với cùng kỳ năm trước. Matcha nội địa có giá từ 790.000 đến 5 triệu đồng/kg, trong khi hàng từ Trung Quốc và Đài Loan dao động từ 500.000 đến 3 triệu đồng/kg. Matcha Nhật Bản vẫn giữ vị thế cao nhất trên thị trường. Các dòng phổ biến có giá từ 1-5 triệu đồng/kg, loại premium có giá 8-15 triệu đồng/kg, và loại ceremonial grade (dành cho phân khúc rất cao) có giá 25-40 triệu đồng/kg nhưng rất hiếm.
Tại Hà Nội và TP HCM, nhiều chủ quán trà và nhân viên pha chế thừa nhận đang chịu áp lực chi phí lớn do giá matcha Nhật liên tục tăng.
Ông Nguyên, chủ một quán cà phê rộng hơn 100m2 ở phường Tân Định, cho biết giá nhập loại nguyên liệu cao cấp đã tăng khoảng 40%, và thời gian đặt hàng cũng kéo dài do nguồn cung hạn chế. Mặc dù người tiêu dùng hiện nay ưa chuộng đồ uống có matcha và sẵn sàng chi trả thêm, việc giá đồ uống liên tục tăng cao, thậm chí gấp 2-3 lần so với mặt bằng chung, đang khiến số lượng bán ra có xu hướng giảm do khả năng chi trả của khách hàng bị giới hạn.
Tương tự, chủ một tiệm bánh tại phường An Hội Đông cũng cho hay, nhu cầu của khách hàng đối với các sản phẩm có vị matcha rất cao, nhưng chi phí nguyên liệu Nhật Bản quá đắt đỏ khiến giá bán khó cạnh tranh. Do đó, cơ sở của ông đã chuyển sang sử dụng matcha từ Việt Nam, Đài Loan hoặc Quý Châu (Trung Quốc) để duy trì mức giá hợp lý. Ông ước tính, một chiếc bánh 150 gram nếu dùng matcha Nhật có thể có giá lên đến 100.000 đồng, trong khi sử dụng matcha Quý Châu chỉ tốn khoảng một phần ba chi phí.
Không chỉ các cửa hàng F&B, nhiều nhà nhập khẩu và phân phối cũng đang thay đổi chiến lược. Khảo sát tại TP HCM cho thấy, các doanh nghiệp và cửa hàng ngày càng ưu tiên lựa chọn các loại nguyên liệu có giá cả phù hợp hơn. Một doanh nghiệp nhập khẩu matcha tại phường Bình Thạnh cho biết, matcha Nhật Bản, vốn bán rất chạy trước đây, hiện đang tiêu thụ rất chậm, trong khi matcha Quý Châu chiếm tới 60% lượng hàng nhập mới của doanh nghiệp.
Đại diện Oishi Deli Việt Nam, đơn vị đầu tiên đưa matcha đặc sản Quý Châu vào Việt Nam, nhận định rằng các doanh nghiệp F&B buộc phải đa dạng hóa nguồn cung khi chi phí đầu vào tăng cao. Theo vị này, matcha Quý Châu có màu sắc, độ mịn và hương vị umami tương tự như matcha Nhật Bản, nhưng giá chỉ bằng khoảng một phần ba, giúp các doanh nghiệp duy trì được biên lợi nhuận. Sự chuyển dịch này diễn ra trong bối cảnh các nhà nhập khẩu toàn cầu đang tìm kiếm nguồn cung ổn định và kinh tế hơn do tình trạng thiếu nguyên liệu và chi phí tăng trên diện rộng.
Quý Châu, một vùng trồng trà truyền thống của Trung Quốc, đang nổi lên nhanh chóng. Tân Hoa Xã dẫn số liệu từ cơ quan chức năng Trung Quốc cho thấy, huyện Giang Khẩu, Quý Châu đã đạt doanh số hơn 1.200 tấn matcha trong năm ngoái, tương đương 300 triệu nhân dân tệ. Thành phố Đồng Nhân sở hữu nhà máy matcha lớn nhất thế giới, với công suất hơn 4.000 tấn mỗi năm. Tỉnh Quý Châu hiện là địa phương xuất khẩu matcha lớn nhất Trung Quốc và đứng thứ ba trên toàn cầu.
Trước đây, matcha Trung Quốc chủ yếu được sử dụng làm hương liệu cho bánh kẹo và không được ưa chuộng để pha uống. Tuy nhiên, theo Cục Nông nghiệp tỉnh Quý Châu, địa phương này đã cải thiện hình ảnh của mình bằng cách áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt, đạt các chứng nhận EU và USDA Organic. Quý Châu cũng đã cấm sử dụng 128 loại thuốc trừ sâu và vượt qua hơn 500 bài kiểm tra an toàn thực phẩm của EU, giúp sản phẩm được dán nhãn “EU Standard Matcha”.
Tại Việt Nam, thị trường matcha được dự báo sẽ tăng trưởng với tốc độ CAGR là 14,8% cho đến năm 2031. Tuy nhiên, các doanh nghiệp F&B đang phải đối mặt với áp lực lớn về chi phí nguyên liệu, nhân công và vận hành. Báo cáo của iPOS cho thấy 45,3% doanh nghiệp F&B đã tăng giá trong nửa đầu năm 2025. Các chuyên gia nhận định rằng sự phụ thuộc vào nguồn cung từ Nhật Bản đang khiến chi phí tăng lên nhanh chóng, buộc các doanh nghiệp phải tìm kiếm các nguồn cung thay thế, chẳng hạn như Quý Châu.
Trên phạm vi toàn cầu, nhu cầu matcha tăng mạnh đã thúc đẩy các chuỗi cà phê lớn như Starbucks hay Luckin Coffee liên tục tung ra các sản phẩm mới. Các nhà cung ứng ghi nhận các đơn hàng từ cả Mỹ, Ba Lan và Kazakhstan, khiến nguyên liệu này nhiều lần rơi vào tình trạng “cháy hàng”. Giá nguyên liệu làm matcha tại Kyoto đã tăng từ 5.500 yen/kg lên hơn 14.000 yen/kg, theo Financial Times. Một chuyên viên thu mua tại Mỹ cho biết, ông đã phải trả giá cao hơn 75% cho matcha Nhật vụ 2025 và dự báo giá matcha phân khúc thấp cũng sẽ tăng 30-50% trong thời gian tới.
Admin
Nguồn: VnExpress
