Theo Tiến sĩ, bác sĩ Trương Thị Như Ý, Giám đốc Trung tâm khám bệnh theo yêu cầu và Quốc tế, Bệnh viện Lão khoa Trung ương, Việt Nam đang đối mặt với tốc độ già hóa dân số nhanh chóng, đặt ra nhiều thách thức về y tế và kinh tế. Thông tin này được chia sẻ trong buổi lễ thành lập khoa mới của bệnh viện vào ngày 24/11 vừa qua.
Đáng chú ý, thời gian chuyển đổi từ giai đoạn “già hóa” sang “già” ở Việt Nam diễn ra rất nhanh, chỉ khoảng 17-20 năm. Các chuyên gia nhận định rằng, mặc dù tuổi thọ trung bình của người Việt Nam đã tăng lên, nhưng những năm cuối đời thường gắn liền với bệnh tật. Trung bình, người Việt có khoảng 14 năm sống chung với bệnh tật. So với các nước trong khu vực Đông Nam Á, tuổi thọ của nam giới Việt Nam đứng thứ 5 và nữ giới đứng thứ 2, nhưng số năm sống trong bệnh tật lại tương đối cao. Người cao tuổi thường phải đối mặt với nhiều bệnh không lây nhiễm, đòi hỏi điều trị suốt đời như huyết áp, tim mạch, tiểu đường và suy giảm trí tuệ. Điều này làm tăng chi phí chăm sóc sức khỏe, tạo áp lực lớn lên hệ thống bảo hiểm y tế và ngân sách quốc gia.
Một vấn đề đáng lưu ý khác là tâm lý e ngại đi khám bệnh định kỳ của nhiều người cao tuổi, một phần do chi phí và thủ tục phức tạp. Điều này dẫn đến việc phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, gây khó khăn cho quá trình điều trị chuyên sâu.
Dưới đây là ba vấn đề sức khỏe thường gặp ở người cao tuổi, nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng:
**Thừa cân, béo phì:**
PGS.TS.BS Nguyễn Ngọc Tâm, Phó Trưởng khoa Nội tiết – Cơ xương khớp, Bệnh viện Lão khoa Trung ương, cho biết tỷ lệ thừa cân, béo phì ở người trưởng thành tại Việt Nam đang gia tăng, lên đến 20% theo thống kê của Bộ Y tế. Ở người cao tuổi, tình trạng này càng trở nên phức tạp hơn do mất cơ, thay đổi nội tiết tố và chuyển hóa chậm. Béo phì được xem là một bệnh mãn tính cần được quản lý và kiểm soát, nhưng việc này trở nên khó khăn hơn ở người già do họ thường mắc nhiều bệnh đồng thời.
Béo phì không chỉ gây ra thay đổi về hình thể mà còn dẫn đến hàng loạt vấn đề về chuyển hóa, rối loạn mỡ máu, tiểu đường, gan nhiễm mỡ, bệnh tim mạch, hô hấp, hội chứng ngưng thở khi ngủ và thoái hóa khớp. Các bệnh tim mạch như xơ vữa động mạch, suy tim, lo âu và trầm cảm cũng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng béo phì, tạo thành một vòng xoáy bệnh lý khó kiểm soát. Việc giảm cân ở người cao tuổi cũng khó khăn hơn so với người trẻ do suy giảm chức năng vận động, nhận thức và khó tuân thủ chế độ ăn uống, tập luyện.
Bác sĩ Tâm khuyến nghị, bên cạnh các bài tập thông thường, người cao tuổi nên tập các bài tiêu hao năng lượng và tăng cường sức mạnh cơ bắp như kéo dây chun hoặc tập tạ nhỏ để kiểm soát cân nặng.
**Mãn kinh:**
Mãn kinh gây ra nhiều thay đổi trong cơ thể phụ nữ, bao gồm suy giảm chức năng buồng trứng, giảm hormone nội tiết, ngừng kinh nguyệt và teo cơ quan sinh dục. Mãn kinh tự nhiên thường xảy ra ở độ tuổi 50-51, với các biểu hiện khác nhau tùy theo cơ địa từng người.
Bác sĩ Tâm cho biết, thời kỳ mãn kinh có thể gây ra hơn 30 triệu chứng khác nhau mà nhiều phụ nữ không chia sẻ, làm ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tâm lý. Các triệu chứng thường gặp bao gồm hồi hộp, tim đập nhanh, bốc hỏa, vã mồ hôi, khô da, sạm nám, rụng tóc và tăng cân nhanh. Những cơn bốc hỏa có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, gây thay đổi tâm trạng, khó chịu và cáu gắt do sự sụt giảm nội tiết tố nữ tác động đến vùng dưới đồi, gây rối loạn kiểm soát thân nhiệt.
Bác sĩ khuyến cáo phụ nữ nên duy trì chế độ luyện tập và ăn uống lành mạnh, cân bằng cuộc sống để giữ tâm lý ổn định, tránh các hệ lụy như mất ngủ, rối loạn lo âu. Đồng thời, nên đến gặp bác sĩ khi có những dấu hiệu thay đổi bất thường ảnh hưởng đến cuộc sống.
**Sức khỏe tâm thần:**
Bác sĩ Nguyễn Văn Phi, Trưởng Khoa Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Lão khoa Trung ương, cho biết các vấn đề sức khỏe tâm thần đang xuất hiện ở mọi lứa tuổi. Tại Việt Nam, ước tính có khoảng 15% dân số gặp các vấn đề rối loạn tâm thần, trong khi trên thế giới tỷ lệ này là 30-35%.
Người cao tuổi có nhiều yếu tố nguy cơ hơn như trầm cảm, lo âu, mắc kèm các bệnh lý cơ thể và vấn đề cô đơn, làm tăng gánh nặng bệnh tật. Nhiều người có triệu chứng nhưng lại đi khám sai chuyên khoa, ví dụ như khó thở thì đi khám hô hấp, đau đầu đi khám thần kinh, kém ăn đi khám tiêu hóa mà không biết đó là dấu hiệu của rối loạn sức khỏe tâm thần. Nếu không được điều trị, sức khỏe tâm thần có thể ảnh hưởng đến hoạt động sống, tương tác xã hội, chất lượng cuộc sống, làm trầm trọng thêm các bệnh lý thể chất, thậm chí dẫn đến kích động và tự sát.
Hiện nay, bệnh nhân gặp các vấn đề tâm thần được thăm khám toàn diện, đánh giá bằng các bài kiểm tra tâm lý, sử dụng AI trong hỗ trợ chẩn đoán, điều trị bằng thuốc, can thiệp kích thích điện một chiều xuyên sọ và can thiệp tâm lý cá nhân.
Admin
Nguồn: VnExpress
