Những đợt thiên tai ngày càng khốc liệt và bất thường đặt ra một bài toán cấp bách về an toàn cho người dân ở các vùng quê, nơi lực lượng lao động trẻ đang dần thưa vắng. Câu chuyện về một người bạn quê Phú Yên, thấp thỏm liên lạc về nhà trong những ngày lũ dữ, là một ví dụ điển hình. Bố bạn đang mắc kẹt ở chỗ làm, mẹ già yếu ở nhà, khiến bạn không khỏi lo lắng.
Thực tế, tại nhiều vùng ngập lũ, vào những đêm nước dâng cao, phần lớn các hộ gia đình chỉ còn lại người già, phụ nữ và trẻ em. Thanh niên và đàn ông thường đi làm thuê, hái cà phê ở các vùng lân cận, khiến việc ứng phó với các tình huống khẩn cấp trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
Trước đây, khi bão lũ ập đến, hàng xóm thường tương trợ lẫn nhau. Nhưng nay, lực lượng ứng phó nhanh tại chỗ đã mỏng đi đáng kể. Thanh niên đi làm ăn xa, đàn ông trẻ tuổi lên rẫy, làm công trình, hoặc làm việc tại các khu công nghiệp. Vậy ai sẽ là người ứng phó khi có sự cố? Ai sẽ hướng dẫn người già, phụ nữ và trẻ nhỏ cách tự bảo vệ mình?
Chúng ta thường bàn về các giải pháp dài hạn như phát triển sinh kế để giữ chân thanh niên ở lại quê hương. Tuy nhiên, xu hướng dịch chuyển lao động về các đô thị là tất yếu và sẽ tiếp tục diễn ra. Vì vậy, thay vì cố gắng ngăn cản người trẻ rời đi, chúng ta cần tập trung vào việc đảm bảo an toàn cho những người ở lại, đặc biệt là trong các tình huống khẩn cấp.
Để giải quyết vấn đề này, theo tôi, cần triển khai ba nhóm giải pháp đồng bộ:
Thứ nhất, xây dựng mô hình “cụm an toàn”. Khi có dự báo về bão lớn hoặc nguy cơ lũ lụt, cần tập trung những người dễ bị tổn thương vào các khu vực gần nhau, gần điểm sơ tán hoặc gần những ngôi nhà kiên cố nhất trong thôn.
Thứ hai, trang bị tối thiểu cho các gia đình có người già: phao cứu sinh, đèn pin, bộ đàm đơn giản và hướng dẫn sơ tán rõ ràng.
Thứ ba, bên cạnh những thanh niên, đàn ông phải đi làm ăn xa, trong mỗi làng vẫn còn những người khỏe mạnh, những chủ rẫy, chủ vườn, các tiểu thương… Cần tổ chức huấn luyện định kỳ cho những người này để họ có kỹ năng tự cứu mình và giúp đỡ người khác khi cần thiết.
Khi làng quê ngày càng vắng bóng người trẻ, việc thiết kế một hệ thống an toàn phù hợp với thực tế là vô cùng cấp thiết. Chúng ta không thể để những ngôi nhà với người già và trẻ nhỏ phải đơn độc chống chọi trong những đêm nước dâng.
Admin
Nguồn: VnExpress
