Giữa tháng vừa qua, Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Catherine Vautrin thông báo về việc nước này đã thực hiện thành công Chiến dịch Diomede. Trong khuôn khổ chiến dịch, một tiêm kích hạm Rafale M đã phóng thử nghiệm tên lửa không đối đất tầm trung chiến lược nâng cấp ASMPA-R (Air-Sol Moyenne Portée Amélioré – Rénové) mà không mang theo đầu đạn thật, nhằm mô phỏng một cuộc tấn công hạt nhân.
Bà Vautrin nhấn mạnh rằng chiến dịch này, được lên kế hoạch từ trước, thể hiện tham vọng của Tổng thống Pháp và hoàn thiện quá trình đổi mới sức mạnh của lực lượng hạt nhân trên không, một phần trong kế hoạch cải tổ giai đoạn 2024-2030.
Đây là lần thứ hai tên lửa ASMPA-R được phóng thử, và là lần đầu tiên đối với Lực lượng Hạt nhân Không quân Hải quân Pháp (FANU). Sự kiện này diễn ra chỉ vài ngày sau khi tên lửa chính thức được biên chế cho FANU. Trước đó, từ năm 2023, loại tên lửa này đã được trang bị cho các đơn vị hạt nhân của không quân Pháp. Bộ Quốc phòng Pháp từng công bố hình ảnh tiêm kích Rafale mang tên lửa ASMPA-R vào năm ngoái, tuy nhiên, toàn bộ quả đạn đã được làm mờ.
Trong giai đoạn đầu Chiến tranh Lạnh, Tổng thống Pháp Charles de Gaulle đã chủ trương xây dựng một hệ thống răn đe hạt nhân hoàn toàn độc lập với cả Mỹ và Liên Xô, hai cường quốc hàng đầu thế giới thời bấy giờ.
Lực lượng hạt nhân của Pháp được xây dựng dựa trên học thuyết răn đe phòng thủ, theo đó vũ khí hạt nhân chỉ được sử dụng trong những tình huống cực kỳ nghiêm trọng để bảo vệ “lợi ích sống còn” của quốc gia. Nguyên tắc cốt lõi của học thuyết này là “vừa đủ nghiêm khắc”, nghĩa là duy trì một kho vũ khí hạt nhân nhỏ nhất có thể, nhưng vẫn đảm bảo tính độc lập chiến lược và khả năng đáp trả hiệu quả.
Các định nghĩa trong học thuyết hạt nhân của Pháp thường mang tính chất mơ hồ, nhằm tối đa hóa hiệu quả răn đe đối với các đối thủ tiềm tàng. Hiện nay, lực lượng hạt nhân Pháp bao gồm các tàu ngầm chiến lược mang tên lửa đạn đạo M51 và các tiêm kích Rafale được trang bị tên lửa hành trình siêu thanh.
Tên lửa ASMP nguyên bản được phát triển từ những năm 1980, trang bị cho các phi đội oanh tạc cơ chiến lược Mirage IVP vào năm 1986, và sau đó là các tiêm kích Mirage 2000N. Tên lửa ASMP có tầm bắn từ 300 đến 500 km tùy thuộc vào độ cao phóng, với tốc độ tối đa khoảng 3.700 km/h, gấp ba lần tốc độ âm thanh. Mỗi tên lửa được trang bị một đầu đạn TN-81 có sức công phá 300 kiloton, tương đương 300.000 tấn thuốc nổ TNT.
Vào cuối những năm 2000, phiên bản ASMP-A ra đời để đối phó với các hệ thống phòng không hiện đại hơn. Tên lửa này được tăng tầm bắn lên 500 km, sử dụng hệ thống dẫn đường quán tính cải tiến và đầu đạn TNA có khả năng điều chỉnh sức nổ từ 100 đến 300 kiloton tùy theo yêu cầu.
Đến giữa những năm 2010, giới lãnh đạo Pháp nhận thấy ASMP-A sẽ sớm trở nên lạc hậu trước các hệ thống phòng thủ tiên tiến của Nga và thua kém các loại vũ khí siêu thanh mới nổi. Do đó, chương trình ASMPA-R được khởi động vào năm 2016, với mục tiêu duy trì hoạt động của dòng tên lửa này đến năm 2035 và đảm bảo khả năng xuyên thủng các hệ thống phòng không hiện đại.
Những hình ảnh mới công bố cho thấy một số khác biệt ở phần thân và cửa hút khí giữa ASMP-A và ASMPA-R.
ASMPA-R giữ nguyên thiết kế khí động học cơ bản của dòng ASMP, bao gồm thân trụ dài 5,4 m, đường kính 0,38 m, khối lượng phóng từ 860 đến 900 kg, cánh chữ X ở đuôi và cửa hút khí hai bên sườn. Tên lửa được trang bị động cơ phản lực dòng thẳng (ramjet) sử dụng nhiên liệu lỏng.
Tầm bắn của ASMPA-R được tăng lên hơn 600 km. Tên lửa này được trang bị hệ thống dẫn đường quán tính mới kết hợp với định vị vệ tinh GPS, cho phép bay bám địa hình phức tạp. Đầu đạn TNA được hiện đại hóa, vẫn duy trì sức nổ tối đa 300 kiloton và có thể điều chỉnh giảm xuống dưới 20 kiloton cho vai trò “tiền chiến lược”.
Trong học thuyết hạt nhân của Pháp, vũ khí tiền chiến lược không nhằm mục đích hủy diệt hoàn toàn đối phương, mà để phát đi “cảnh báo cuối cùng”, thông qua một vụ nổ hạt nhân hạn chế nhằm buộc đối phương ngừng leo thang căng thẳng.
Ngoài tốc độ cao và khả năng tàng hình trước radar, ASMPA-R còn có quỹ đạo bay phức tạp và khả năng cơ động trong giai đoạn cuối để gây khó khăn cho hệ thống phòng không của đối phương.
Theo chuyên gia Matthew Kroenig thuộc Hội đồng Đại Tây Dương, ASMPA-R là một trong những tên lửa hành trình hạt nhân đáng sợ nhất trên thế giới hiện nay, với tốc độ và khả năng bay thấp khiến nó gần như không thể bị đánh chặn bằng các hệ thống hiện có.
Mặc dù sở hữu nhiều tính năng tiên tiến, ASMPA-R chỉ là một giải pháp tạm thời trong khi Pháp theo đuổi dự án tên lửa hạt nhân siêu vượt âm ASN4G, với mục tiêu phát triển một loại tên lửa có tầm bắn hơn 1.000 km, tốc độ từ 7.400 đến 9.900 km/h, khả năng cơ động cao và khả năng tàng hình vượt trội.
Bruno Tertrais, một chuyên gia từ Tổ chức Nghiên cứu Chiến lược có trụ sở tại Pháp, nhận định rằng ASMPA-R không phải là một tên lửa hoàn toàn mới, mà là một bản nâng cấp sâu rộng nhằm giúp Pháp duy trì khả năng răn đe độc lập trong thời gian chờ đợi dự án ASN4G hoàn thành.
Admin
Nguồn: VnExpress
