Trong bối cảnh tài sản trí tuệ ngày càng khẳng định vai trò là động lực tăng trưởng kinh tế, Việt Nam đang cho thấy những bước tiến đáng kể trong lĩnh vực này. Ông Rai Pushpendra, cố vấn quốc tế của Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới (WIPO), đã nhấn mạnh điều này tại một hội thảo về sở hữu trí tuệ diễn ra ngày 24/11.
Theo ông Pushpendra, số lượng bằng sáng chế có chủ thể cư trú tại Việt Nam đã tăng lên đáng kể trong 10 năm qua. Đáng chú ý, có những trường hợp người Việt Nam nộp đơn sáng chế tại Hoa Kỳ. Không chỉ bằng sáng chế, số lượng nhãn hiệu hàng hóa đăng ký cũng tăng trưởng mạnh mẽ. Ông Pushpendra nhận định đây là một hiện tượng thú vị, cho thấy Việt Nam đang hội nhập sâu rộng vào chuỗi giá trị tri thức toàn cầu.
Ông dẫn chứng trường hợp nhà sáng chế Đỗ Đức Cường, người đã có những đóng góp quan trọng trong việc tạo ra máy ATM hiện đại, hiệu quả và thân thiện hơn với người dùng. Những câu chuyện thành công như vậy có khả năng truyền cảm hứng rất lớn cho cộng đồng sáng tạo.
Xu hướng dịch chuyển sở hữu trí tuệ từ phương Tây sang châu Á đang diễn ra mạnh mẽ. Nếu năm 2014, châu Á chiếm 60% bằng sáng chế toàn cầu, thì sau một thập kỷ, con số này đã tăng lên 70%. Ngược lại, tỷ lệ này ở khu vực Bắc Mỹ đã giảm 17%. Châu Á cũng ghi nhận sự tăng trưởng vượt trội trong các lĩnh vực như nhãn hiệu và đổi mới sáng tạo.
Trong bức tranh chung đó, Việt Nam nổi lên như một điểm sáng với tốc độ tăng trưởng đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D) đạt 9-10% mỗi năm. WIPO cũng đánh giá cao Việt Nam về đầu tư cho R&D trong khu vực tư nhân. Ông Pushpendra cho rằng nếu Việt Nam có thể khai thác được tiềm năng từ các trường đại học và viện nghiên cứu, thì còn có thể tiến xa hơn nữa.
Việt Nam duy trì vị trí thứ 44 trên bảng xếp hạng Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) là một tín hiệu tích cực. Đáng chú ý, Việt Nam dẫn đầu thế giới ở ba chỉ số thành phần: nhập khẩu công nghệ cao, xuất khẩu công nghệ cao và xuất khẩu hàng hóa sáng tạo.
Theo ông Pushpendra, những chỉ số này không chỉ phản ánh năng lực của các doanh nghiệp FDI mà còn là nền tảng để người Việt Nam tạo ra tài sản trí tuệ có giá trị quốc tế. Hàng hóa công nghệ cao của Việt Nam đã được xuất khẩu sang khoảng 40 quốc gia, mang lại lợi thế lớn về xuất khẩu và ngoại hối.
Để tận dụng tối đa cơ hội từ xu hướng dịch chuyển, ông Pushpendra khuyến nghị Việt Nam cần đẩy mạnh giáo dục về sở hữu trí tuệ cho học sinh, sinh viên. Điều này sẽ giúp thế hệ trẻ có khả năng sáng tạo, bảo vệ và thương mại hóa tài sản trí tuệ.
Chuyên gia WIPO nhấn mạnh rằng tài sản trí tuệ, những giá trị vô hình được tạo ra từ tri thức, ngày càng trở thành động lực tăng trưởng của các nền kinh tế. Trong khi trước đây các quốc gia dựa nhiều vào khai thác tài nguyên vật chất, thì ngày nay sự phát triển phụ thuộc nhiều hơn vào nghiên cứu, thiết kế, thương hiệu, bản quyền và các sản phẩm sáng tạo.
Ông Pushpendra cũng lưu ý rằng khoảng 60% giá trị tài sản vô hình hiện nay không được ghi nhận trong hệ thống thống kê kinh tế, dẫn đến việc vai trò của chúng đôi khi bị đánh giá thấp. Tuy nhiên, các ngành công nghiệp dựa vào đổi mới sáng tạo thường có năng suất và lợi nhuận cao hơn, cũng như khả năng thích ứng tốt hơn với các biến động kinh tế.
Nhận định của chuyên gia WIPO về tầm quan trọng của tài sản trí tuệ phù hợp với định hướng chính sách đang được thúc đẩy tại Việt Nam. Tại phiên thảo luận dự thảo Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi ngày 24/11, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết mục tiêu của lần sửa đổi này là biến tài sản trí tuệ thành tài sản kinh tế của doanh nghiệp, có thể được sử dụng làm tài sản đảm bảo để vay vốn.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh rằng sở hữu trí tuệ phải trở thành công cụ cạnh tranh chiến lược của doanh nghiệp và quốc gia.
Theo thống kê của Cục Sở hữu trí tuệ, Việt Nam đã cấp 4.430 bằng sáng chế trong năm 2024, tăng 20% so với năm trước đó. Số lượng bằng sáng chế được cấp đã tăng gần như liên tục từ năm 1981 đến nay, phản ánh nhu cầu bảo hộ tài sản vô hình ngày càng lớn. Trong năm 2024, Việt Nam cũng đã cấp 46.787 nhãn hiệu, phần lớn trong số đó được đăng ký bởi người Việt Nam.
Admin
Nguồn: VnExpress
