Mạng xã hội, dù là thế giới ảo, nhưng những hệ lụy pháp lý mà nó gây ra là hoàn toàn thật. Câu chuyện của chị Huyên, một chủ cửa hàng phụ kiện và mỹ phẩm ở Thủ Đức, là một ví dụ điển hình.
Vào cuối tháng 8, chị Huyên bất ngờ nhận được vô số tin nhắn lăng mạ, xúc phạm từ những người lạ. Cùng lúc đó, nhiều người tìm đến tận cửa hàng của chị để “nói chuyện cho ra nhẽ”. Hoang mang trước sự việc, chị Huyên tìm hiểu và phát hiện nguồn cơn bắt nguồn từ một video trên TikTok. Người này chia sẻ trải nghiệm không tốt khi mua hàng tại cửa hàng của chị, kèm theo lời lẽ tiêu cực.
Ngay sau đó, hàng loạt người dùng mạng xã hội đã kêu gọi đánh giá 1 sao cho cửa hàng của chị trên Google Maps và báo cáo spam fanpage. Chủ tài khoản TikTok kia còn tiếp tục đăng tải các video khác để chứng minh mình đúng, thu hút sự chú ý vào cửa hàng của chị Huyên, khiến sự việc ngày càng trở nên nghiêm trọng.
“Sau làn sóng tẩy chay đó, lượng khách đến cửa hàng tôi giảm rõ rệt, doanh thu bị xuống thấp”, chị Huyên chia sẻ. Do tệp khách hàng chủ yếu là sinh viên xung quanh khu vực, cửa hàng của chị càng chịu ảnh hưởng nặng nề từ mạng xã hội.
Để bảo vệ quyền lợi của mình, chị Huyên đã làm đơn tố cáo hành vi “có dấu hiệu vu khống” gửi đến cơ quan chức năng. Đồng thời, chị cũng lập vi bằng để lưu lại toàn bộ bằng chứng, phòng trường hợp các video bị gỡ bỏ trên mạng xã hội.
Thực tế, không ít người rơi vào tình huống tương tự như chị Huyên. Tháng 11/2024, hai chị em Hoàng Phương Anh và Hoàng Mai Anh ở Hà Nội đã bị khởi tố về tội Làm nhục người khác, do livestream trên Facebook, đăng tải thông tin đời tư và xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác. Mới đây, vào tháng 10/2025, hai người ở Đà Nẵng cũng bị phạt vì hành vi công kích, bôi nhọ người khác trên mạng xã hội do mâu thuẫn cá nhân.
Vậy, làm thế nào để bảo vệ bản thân khi trở thành nạn nhân của những hành vi sai trái trên mạng xã hội?
Luật sư Nguyễn Đức Thịnh từ Công ty Luật TNHH Fanci khuyên rằng, trước tiên, nạn nhân cần giữ bình tĩnh và thu thập bằng chứng ngay lập tức, bao gồm bài viết, video, hình ảnh, bình luận và thông tin tài khoản đã phát tán. Cần chụp màn hình hoặc quay video màn hình thể hiện rõ ngày giờ, tên tài khoản, đường link bài viết. Sau đó, có thể thuê thừa phát lại lập vi bằng để ghi nhận toàn bộ nội dung có dấu hiệu vu khống. Vi bằng này sẽ là nguồn chứng cứ theo quy định của pháp luật.
Nếu nhận thấy dấu hiệu rõ ràng của hành vi vu khống mà không nhận được sự hợp tác từ người vu khống, nạn nhân cần tố cáo hoặc khởi kiện đến cơ quan có thẩm quyền, kèm theo các chứng cứ đã thu thập.
Để chứng minh mình bị vu khống, cần có các tài liệu thể hiện người đăng tin có động cơ xấu, như mâu thuẫn cá nhân hoặc cạnh tranh kinh doanh, cùng với chứng cứ bằng lời nói, hình ảnh hoặc xác nhận của tổ chức, cá nhân, chứng minh thông tin đăng tải là sai sự thật.
Luật sư Thịnh dẫn chứng khoản 1 điều 156 Bộ luật Hình sự, khẳng định hành vi bịa đặt hoặc loan truyền thông tin sai sự thật nhằm xúc phạm nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác, cấu thành tội Vu khống. Người phạm tội có thể bị phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù.
Theo đó, người phạm tội vu khống phải có một trong các hành vi: bịa đặt thông tin sai sự thật, cố ý loan truyền thông tin sai sự thật hoặc bịa đặt người khác phạm tội rồi tố cáo họ với cơ quan có thẩm quyền. Động cơ phạm tội có thể xuất phát từ mâu thuẫn cá nhân hoặc mong muốn nạn nhân bị bôi xấu.
Tuy nhiên, nếu người đăng tin không biết thông tin đó là sai sự thật hoặc loan truyền thông tin do người khác bịa đặt mà không hay biết, thì không bị khép tội Vu khống.
Tùy theo tính chất và mức độ, người có hành vi vu khống, nói xấu, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác trên mạng xã hội có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Mức phạt hành chính có thể từ 10 đến 20 triệu đồng theo Nghị định 15/2020/NĐ-CP.
Luật sư Thịnh khuyến cáo mọi người cần tôn trọng quyền riêng tư, nhân phẩm, danh dự và quyền, lợi ích hợp pháp của người khác. Mọi phát ngôn, chia sẻ trên mạng xã hội cần được kiểm chứng để đảm bảo tính xác thực.
Nhấn mạnh trường hợp của chị Huyên, luật sư Thịnh khuyên rằng “cần bảo vệ mình đúng cách, tuân thủ pháp luật”. Khi bị tấn công trên mạng, hãy thu thập chứng cứ để nhờ pháp luật can thiệp, thay vì tự trả đũa bằng những hành vi tiêu cực tương tự.
Trong khi đó, chị Huyên vẫn đang mong chờ “một sự công bằng” khi tình hình kinh doanh của cửa hàng vẫn chưa được cải thiện.
Admin
Nguồn: VnExpress
