Trong sự kiện công bố hệ thống quản lý trực tuyến các nhiệm vụ khoa học và công nghệ theo thời gian thực, diễn ra sáng 27/11 tại Hà Nội, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã khẳng định rằng đây không chỉ là một sản phẩm công nghệ đơn thuần. Hệ thống này còn là một nền tảng mới, thúc đẩy sự đổi mới trong mô hình quản lý khoa học công nghệ, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc quản lý dựa trên dữ liệu, quy trình số hóa và các chuẩn mực quốc tế.
Bộ trưởng nhấn mạnh sự cần thiết của việc đổi mới quản lý khoa học công nghệ để thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực này. Theo đó, sẽ có sự chuyển đổi từ quản lý sang tạo động lực, từ kiểm soát hành chính sang vận hành dựa trên dữ liệu và sự minh bạch, cũng như từ sự phân tán sang tích hợp và chuẩn hóa.
Hệ thống được xây dựng bởi các kỹ sư Việt Nam và có địa chỉ truy cập tại stm.mst.gov.vn, do Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ Quốc gia Nafosted quản lý. Các tổ chức và nhà khoa học có thể sử dụng tài khoản VNeID để đăng nhập, cập nhật hồ sơ, nộp báo cáo, trao đổi với hội đồng và theo dõi toàn bộ quy trình tài trợ.
Đại diện đơn vị phát triển cho biết, hệ thống này sở hữu các tính năng tương đương với các hệ thống tiên tiến của Hàn Quốc hay Horizon Europe của châu Âu, đồng thời có khả năng kết nối để đồng tài trợ với các quốc gia phát triển.
Các cá nhân và đơn vị khi nộp hồ sơ đề nghị tài trợ khoa học công nghệ có thể theo dõi trực tuyến theo thời gian thực ba giai đoạn quan trọng: nộp hồ sơ, nhận kết quả và ký hợp đồng tài trợ.
Hệ thống phần mềm mới này được kỳ vọng sẽ nâng cao chất lượng thẩm định, rút ngắn thời gian xét duyệt, giảm thiểu sai sót và rủi ro, đồng thời đánh giá chính xác đóng góp của từng nhiệm vụ, góp phần tạo ra một “thị trường nhiệm vụ khoa học công nghệ chuyên nghiệp”.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh tinh thần “quản lý ít hơn, dẫn dắt nhiều hơn, kiểm soát ít hơn và kiến tạo nhiều hơn, chuyển từ cơ chế xin cho sang công khai và minh bạch”. Ông khuyến khích các nhà khoa học, hội đồng khoa học và các cơ quan liên quan tích cực sử dụng hệ thống, đồng thời đóng góp ý kiến để hoàn thiện nó, coi đây là một công cụ không thể thiếu trong hoạt động nghiên cứu. Ông cũng yêu cầu Nafosted tiếp tục nâng cấp hệ thống, bổ sung các tính năng phân tích dữ liệu báo cáo tự động, dashboard quản trị và các công cụ hỗ trợ AI, đồng thời mời chuyên gia từ Horizon Europe đến đánh giá hệ thống, với mục tiêu “làm sau phải tốt hơn trước”.
Hệ thống mới đã nhận được đánh giá cao từ một số đơn vị sử dụng. GS.TS Trần Đại Lâm, Viện trưởng Viện Khoa học vật liệu, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam, cho biết ông đã thử nghiệm hệ thống với vai trò là nhà khoa học nộp hồ sơ, chuyên gia phản biện độc lập và thành viên hội đồng khoa học ngành. Theo ông, việc áp dụng hệ thống quản lý trực tuyến giúp giảm bớt các thủ tục hành chính rườm rà. Người nộp hồ sơ có thể thấy được sự công bằng trong quá trình xét duyệt, trong khi các chuyên gia phản biện có thể bảo vệ quan điểm của mình một cách kín đáo.
Ông Lâm nhận định: “Điều này tạo điều kiện tối đa cho các nhà khoa học tập trung vào chuyên môn thay vì mất thời gian vào các thủ tục giấy tờ”.
Tại sự kiện, hơn 300 đề tài đã được ký kết giữa các đơn vị và quỹ Nafosted. Đây là những đề tài đầu tiên được ký kết theo tinh thần của Luật Khoa học công nghệ mới, chuyển từ quản lý đầu vào sang quản lý đầu ra, từ quản lý hóa đơn chứng từ sang quản lý kết quả nghiên cứu. Theo đó, kết quả nghiên cứu sẽ thuộc về tổ chức nghiên cứu và họ có quyền thương mại hóa. Nhóm nghiên cứu trực tiếp sẽ được hưởng ít nhất 30% lợi nhuận từ việc thương mại hóa. Hơn 50% các đề tài này thuộc nhóm các công nghệ chiến lược.
Chứng kiến lễ ký kết, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh sự thay đổi tư duy từ “đánh giá hoàn thành đề tài” sang việc đưa kết quả nghiên cứu đến với doanh nghiệp, tạo ra các sản phẩm thương mại và doanh thu, góp phần vào tăng trưởng GDP. Ông kỳ vọng rằng doanh thu từ các sản phẩm này sẽ gấp 5-10 lần chi phí nghiên cứu sau 3-5 năm.
Bộ trưởng cũng yêu cầu chuyển từ việc đánh giá từng đề tài của một tổ chức nghiên cứu sang đánh giá tổng thể các đề tài của họ, với tinh thần “chấp nhận rủi ro, khoan dung với thất bại”. Đồng thời, khuyến khích chuyển từ các đề tài nhỏ sang các nhiệm vụ lớn, từ nghiên cứu dàn trải sang nghiên cứu chiến lược.
Nhấn mạnh việc các nhiệm vụ phát triển công nghệ được giao cho doanh nghiệp ở mức 30%, Bộ trưởng cho rằng “cần tăng cao hơn nữa” vì “sẽ có thêm đối ứng và ra thị trường nhanh hơn”.
Admin
Nguồn: VnExpress
