Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, chị Mai đã tìm đến khám da liễu vì tình trạng ban đỏ lan rộng trên mặt và hai tay, kèm theo đau khớp và rụng tóc nhiều. Sau các xét nghiệm ban đầu, bác sĩ đã tư vấn chị khám chuyên khoa Miễn dịch Lâm sàng để xác định rõ nguyên nhân và tình trạng bệnh lý.
Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Phúc Tân từ khoa Miễn dịch Lâm sàng đã khai thác tiền sử bệnh án của chị Mai và phát hiện chị từng bị thai lưu ở tuần thứ 16. Đây là một dấu hiệu quan trọng, gợi ý khả năng chị mắc bệnh tự miễn, ảnh hưởng đến thai kỳ. Các xét nghiệm chuyên sâu sau đó đã khẳng định chị mắc lupus ban đỏ hệ thống (SLE) và hội chứng kháng phospholipid (APS). Sự kết hợp của hai rối loạn tự miễn này gây ra những tác động tiêu cực đến mạch máu và nhau thai, làm tăng nguy cơ mất thai, tiền sản giật, sinh non và thai chậm phát triển.
Lupus ban đỏ hệ thống là một bệnh lý trong đó hệ miễn dịch tấn công nhầm vào các tế bào khỏe mạnh của cơ thể, dẫn đến viêm khớp, tổn thương da, thận, mạch máu và nhiều cơ quan khác. Hội chứng kháng phospholipid, mặt khác, có thể xuất hiện độc lập hoặc là thứ phát sau lupus ban đỏ, thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Bệnh này được đặc trưng bởi sự xuất hiện của kháng thể antiphospholipid, khiến hệ miễn dịch tấn công nhầm vào màng tế bào và tiểu cầu, kích hoạt quá trình đông máu bất thường. Nếu không được kiểm soát, hội chứng kháng phospholipid có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như huyết khối tĩnh mạch sâu, tắc động mạch phổi, đột quỵ và đặc biệt nguy hiểm trong thai kỳ do hình thành các huyết khối nhỏ, gây tắc nghẽn mạch máu nhau thai. Điều này dẫn đến tình trạng thai nhi thiếu oxy, ngừng phát triển hoặc thậm chí ngừng tim đột ngột.
Bác sĩ Tân nhấn mạnh sự tương tác cộng hưởng giữa hai bệnh lý này làm tăng nguy cơ biến chứng lên gấp nhiều lần. Bệnh nhân không chỉ phải đối mặt với tình trạng viêm mạch, rối loạn miễn dịch mà còn phải kiểm soát chặt chẽ quá trình đông máu trong suốt thai kỳ.
Các triệu chứng ban đầu của bệnh rất dễ bị nhầm lẫn với những thay đổi sinh lý thông thường ở phụ nữ mang thai, chẳng hạn như mệt mỏi, đau khớp, phù nhẹ hoặc nổi mẩn. Do đó, nhiều trường hợp không được phát hiện và điều trị kịp thời, dẫn đến thai lưu hoặc sảy thai liên tiếp mà không rõ nguyên nhân. Trước đây, phụ nữ mắc lupus ban đỏ hoặc hội chứng kháng phospholipid thường gặp rất nhiều khó khăn trong việc giữ thai. Tuy nhiên, với các phác đồ điều trị mới, nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, phụ nữ hoàn toàn có thể có một thai kỳ khỏe mạnh. Điều quan trọng là người bệnh cần được theo dõi và điều trị từ giai đoạn chuẩn bị mang thai, thay vì đợi đến khi xuất hiện các triệu chứng mới đi khám.
Bác sĩ Tân đã xây dựng một phác đồ điều trị nhằm kiểm soát bệnh, với mục tiêu ổn định hệ miễn dịch của thai phụ mà không gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Việc sử dụng thuốc cần hết sức cẩn trọng, bởi liều thuốc quá mạnh có thể ức chế miễn dịch quá mức, gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Ngược lại, nếu kiểm soát không đủ, nguy cơ huyết khối và thai lưu lại tăng lên.
Chị Mai được chỉ định sử dụng corticoid liều thấp (an toàn cho thai kỳ), kết hợp với thuốc ức chế miễn dịch nhẹ, aspirin liều thấp và thuốc kháng đông để ngăn ngừa sự hình thành huyết khối trong mạch máu nhau thai. Hàng tuần, chị được thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu để theo dõi chỉ số đông máu, chức năng thận, kháng thể tự miễn và siêu âm thai để đánh giá đáp ứng điều trị và sự phát triển của em bé. Bác sĩ Tân chia sẻ, có những thời điểm chỉ số đông máu của chị Mai tăng bất thường, làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối trong nhau thai. Chỉ cần chậm trễ trong việc điều chỉnh thuốc vài giờ, thai nhi có thể ngừng tim bất cứ lúc nào. Cũng có những giai đoạn thai nhi phát triển chậm, nguy cơ huyết khối tái phát, đòi hỏi đội ngũ y tế phải liên tục theo dõi và điều chỉnh phác đồ điều trị để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Nhờ sự tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị của chị Mai và sự theo dõi sát sao, can thiệp kịp thời của bác sĩ, sau hơn 6 tháng, các chỉ số miễn dịch của chị dần ổn định, máu lưu thông tốt đến nhau thai, giúp thai nhi phát triển đúng tuổi. Đến tuần thứ 38 của thai kỳ, chị Mai đã sinh thường một bé gái khỏe mạnh, nặng 2,9 kg.
Chị Mai xúc động chia sẻ: “Khoảnh khắc nghe tiếng con khóc chào đời, mọi căng thẳng và mệt mỏi trong suốt thời gian qua đều tan biến”.
Bác sĩ Tân khuyến cáo những người có các biểu hiện bất thường như nổi ban đỏ, rụng tóc nhiều, đau khớp, mệt mỏi kéo dài hoặc phụ nữ từng bị sảy thai, thai lưu, sinh non không rõ nguyên nhân nên đi khám tầm soát bệnh tự miễn. Việc phát hiện sớm sẽ giúp bác sĩ can thiệp kịp thời, phòng ngừa huyết khối và nguy cơ sảy thai. Thai phụ mắc bệnh tự miễn nên điều trị sớm và kiên trì phối hợp với bác sĩ để có một thai kỳ khỏe mạnh.
Admin
Nguồn: VnExpress
