Thận là một cơ quan dễ bị tổn thương, không chỉ bởi các bệnh lý nền sẵn có mà còn do thói quen lạm dụng thuốc, đặc biệt là các loại kháng sinh, thuốc giảm đau, kháng viêm không steroid (NSAIDs), thuốc lợi tiểu, và những sản phẩm giảm cân, tăng cơ, làm trắng da trôi nổi trên thị trường.
Một số kháng sinh có thể tạo ra các tinh thể rắn, gây tắc nghẽn và cản trở dòng chảy của nước tiểu. Một số khác lại chứa các chất gây ảnh hưởng tiêu cực đến tế bào mà thận phải cố gắng loại bỏ. Thuốc lợi tiểu, thường được bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân cao huyết áp hoặc các bệnh gây phù, có thể gây mất nước nếu sử dụng không đúng cách, từ đó làm tổn hại thận và tăng nguy cơ sỏi thận, đặc biệt khi người bệnh tự ý sử dụng mà không có chỉ định của bác sĩ.
Tình trạng lạm dụng thuốc giảm cân tràn lan cũng đẩy nhanh quá trình suy thận. Người sử dụng thường đi tiểu nhiều hơn, giảm khoảng 10% trọng lượng trong một đến hai tuần, và có thể rơi vào tình trạng suy đa cơ quan như suy thận cấp, suy gan cấp, kèm theo mệt mỏi và phù toàn thân. Nhiều trường hợp bệnh nhân sử dụng trà hoặc bột giảm cân không rõ nguồn gốc khiến suy thận tiến triển nhanh chóng chỉ sau hơn một tháng. Bên cạnh đó, các sản phẩm làm trắng da thường chứa glutathione, một chất chống oxy hóa có tác dụng làm sáng da bằng cách ức chế sản xuất melanin. Tuy nhiên, việc sử dụng glutathione liều cao và không kiểm soát có thể gây suy thận cấp, đặc biệt ở những người đã có tiền sử suy thận mạn.
Thuốc giảm đau NSAIDs có thể làm tăng đến 50% nguy cơ tổn thương thận cấp nếu sử dụng kéo dài. Tương tự, thuốc nhuận tràng và thuốc ức chế bơm proton như omeprazol, vốn được sử dụng phổ biến, cũng có thể dẫn đến suy thận mạn tính nếu dùng một cách bừa bãi.
Điều đáng báo động là nhiều thực phẩm chức năng và thuốc giảm cân trên thị trường chứa các hợp chất bị cấm như sibutramine và phenolphthalein, làm tăng nguy cơ rối loạn tim mạch, gan, thận và thần kinh. Cơ chế “giảm mỡ nhanh” của các sản phẩm này thường dựa trên tác dụng lợi tiểu mạnh, gây mất nước, rối loạn chuyển hóa, giảm hấp thu dưỡng chất, dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng như suy thận, nhiễm độc acid chuyển hóa, và thậm chí tử vong.
Để bảo vệ sức khỏe thận, người dân không nên tự ý mua thuốc điều trị tại nhà mà không có sự tư vấn của bác sĩ hoặc dược sĩ có chuyên môn, đặc biệt đối với những người đang mắc các bệnh lý về thận. Trẻ nhỏ và người cao tuổi cũng là những đối tượng cần hết sức thận trọng khi sử dụng thuốc.
Admin
Nguồn: VnExpress
