Vụ tai nạn thương tâm mới đây, khi một xe sang đâm vào ô tô khách đang dừng bên đường, cướp đi một sinh mạng, gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng giao thông đáng lo ngại ở Việt Nam. Dù nguyên nhân cụ thể của vụ việc đang được làm rõ, nỗi đau mất mát là không thể bù đắp và thực tế đáng buồn là những tai nạn tương tự vẫn diễn ra với tần suất cao trong nhiều năm qua.
Những vụ tai nạn do chạy quá tốc độ, thiếu quan sát, dừng đỗ sai quy định, kỹ năng lái xe yếu kém hoặc chỉ vì một phút lơ đễnh đã không còn xa lạ. Vấn đề giao thông ở Việt Nam không chỉ nằm ở hạ tầng mà còn xuất phát từ ý thức hạn chế của một bộ phận người tham gia giao thông. Nhiều vụ tai nạn xảy ra không phải do tình huống phức tạp mà do sự chủ quan, coi thường luật lệ giao thông, thói quen điều khiển xe tùy tiện, tâm lý “đi nhanh một chút không sao” hoặc ảo tưởng rằng tai nạn sẽ không xảy ra với mình.
Chỉ một khoảnh khắc lơ là của xe du lịch chạy tốc độ cao, hay một xe khách dừng đỗ không an toàn, đều có thể dẫn đến hậu quả chết người. Mặc dù tỷ lệ tử vong do tai nạn giao thông đã giảm so với trước đây, Việt Nam vẫn nằm trong nhóm các quốc gia có tỷ lệ này cao trong khu vực. Hình ảnh những con đường đông đúc, xe máy len lỏi, ô tô phóng nhanh vượt ẩu đã trở nên quá quen thuộc, thậm chí được xem là “bình thường”. Tuy nhiên, tai nạn giao thông không bao giờ là điều bình thường, và việc chấp nhận những hành vi nguy hiểm này chỉ khiến chúng ta mãi lạc hậu trong việc xây dựng một nền văn hóa giao thông văn minh.
Để giảm thiểu những vụ tai nạn đáng tiếc như vụ xe sang đâm ô tô khách, cần có sự chuyển biến sâu sắc trong ý thức tham gia giao thông của mỗi người, song song với việc hoàn thiện hệ thống pháp luật. Mỗi người Việt cần tự hỏi: chúng ta đã thực sự tôn trọng luật giao thông chưa? Chúng ta lái xe với sự tập trung và trách nhiệm hay chỉ mang tâm lý đối phó? Chúng ta dừng đỗ đúng quy định, đi đúng làn đường, kiểm soát tốc độ hay vẫn còn tùy tiện?
Để thay đổi thực trạng này, cần một hệ thống giải pháp đồng bộ, trong đó ý thức là nền tảng quan trọng nhất. Nếu tài xế hiểu rằng vài phút nhanh hơn không đáng để đánh đổi mạng người, họ sẽ tự giác giảm tốc độ. Nếu người lái xe khách nhận thức được việc dừng đỗ sai quy định có thể gây nguy hiểm cho nhiều người, họ sẽ cân nhắc kỹ lưỡng trước khi dừng xe. Tính mạng con người phải được đặt lên hàng đầu, và chỉ khi mỗi cá nhân ý thức rõ điều này, tai nạn mới có thể giảm thiểu.
Bên cạnh ý thức cá nhân, việc trang bị kỹ năng lái xe an toàn cũng vô cùng quan trọng. Nhiều tài xế hiện nay chỉ “biết lái” mà thiếu kỹ năng xử lý tình huống nguy hiểm, quan sát ban đêm, lái xe trên đường cao tốc hoặc trong điều kiện thời tiết xấu. Chương trình đào tạo lái xe cần được cải tiến theo hướng thực tế, tăng cường thực hành và bám sát các tình huống có thể xảy ra. Các quốc gia có tỷ lệ tai nạn thấp thường có chương trình đào tạo lái xe nghiêm ngặt, kéo dài nhiều năm, và đây là điều Việt Nam có thể học hỏi.
Ứng dụng công nghệ giám sát giao thông hiện đại như camera phạt nguội, hệ thống cảnh báo tốc độ, phanh tự động hay giữ làn đường cũng cần được mở rộng. Công nghệ có thể cứu mạng người khi con người mắc sai lầm. Việc lắp đặt thêm camera, nâng cấp hệ thống chiếu sáng đường quốc lộ, cải thiện biển báo và vạch kẻ đường cũng sẽ giảm đáng kể nguy cơ tai nạn.
Truyền thông về văn hóa giao thông cần được đẩy mạnh, không chỉ là những khẩu hiệu theo phong trào mà cần đưa những câu chuyện thực tế, những bài học từ các vụ tai nạn thương tâm đến gần hơn với cộng đồng. Khi chứng kiến hậu quả nghiêm trọng của tai nạn, mọi người sẽ thấm thía hơn giá trị của việc tuân thủ luật lệ.
Cuối cùng, pháp luật cần được thực thi nghiêm minh. Không thể xây dựng một nền văn hóa giao thông văn minh nếu các hành vi vi phạm không bị xử lý triệt để. Khi mức phạt đủ sức răn đe, người vi phạm sẽ phải cân nhắc trước khi vượt ẩu hay dừng đỗ bừa bãi. Một xã hội an toàn không thể chấp nhận sự nhân nhượng với những hành vi gây nguy hiểm cho cộng đồng. Tai nạn giao thông không phải là điều tất yếu hay là số phận. Chúng ta có thể thay đổi, giảm bớt những cái chết oan uổng nếu mỗi người bắt đầu bằng việc tự thay đổi chính mình. Vụ tai nạn xe sang đâm ô tô khách là một lời cảnh tỉnh đau đớn nhưng cần thiết, và nếu chúng ta coi đó là bài học để xây dựng một nền văn hóa giao thông văn minh hơn, thì nỗi đau này sẽ không trở nên vô nghĩa.
Admin
Nguồn: VnExpress
