Đề xuất chuyển giao quản lý đào tạo bác sĩ từ Bộ Y tế sang Bộ Giáo dục và Đào tạo đang gây nhiều tranh cãi, đặc biệt khi dự thảo Luật Giáo dục sửa đổi dự kiến được Quốc hội thông qua vào đầu tháng 12. Theo đó, toàn bộ các trường đại học khối sức khỏe (trừ các trường thuộc quân đội, công an) sẽ do Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý, bao gồm cả việc phê duyệt chương trình giáo dục sức khỏe.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức bày tỏ lo ngại về việc này, nhấn mạnh rằng đào tạo chuyên khoa y tế có tính đặc thù cao, gắn liền với thực hành tại bệnh viện. Việc tách khỏi Bộ Y tế có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng bác sĩ trong tương lai. Ông cho rằng việc đánh đồng bác sĩ nội trú với các chứng chỉ hành nghề thông thường là một “nhận định sai lầm về bản chất nghề y”.
Mối quan hệ chặt chẽ giữa trường đại học y và bệnh viện tại Việt Nam, được ví như “môi với răng”, tạo nên cơ chế thẩm thấu nhân lực hai chiều. Giảng viên đại học trực tiếp tham gia khám chữa bệnh tại bệnh viện, đồng thời các bác sĩ trưởng, phó khoa tại bệnh viện cũng tham gia giảng dạy. Tại các bệnh viện lớn như Chợ Rẫy hay Bạch Mai, ranh giới hành chính gần như không còn để phục vụ mục tiêu chung là nâng cao chất lượng điều trị và đào tạo.
Sau khi tốt nghiệp, bác sĩ có hai hướng đi: giảng dạy (thạc sĩ, tiến sĩ) và thực hành (chuyên khoa 1, chuyên khoa 2 và nội trú). Theo Thứ trưởng Thức, sinh viên y khoa cần gắn bó với bệnh viện từ năm thứ hai, vì bệnh nhân mới là người thầy lớn nhất. Việc chuyển giao quản lý có thể phá vỡ cấu trúc hữu cơ này, khiến công tác đào tạo trở nên “học chay”, xa rời thực tế lâm sàng.
Ông Thức dẫn chứng mô hình quản lý y khoa tiên tiến trên thế giới, thường tuân thủ cấu trúc ba tầng chặt chẽ: cơ quan hoạch định chính sách quốc gia (Bộ Y tế), tổ chức kiểm định độc lập và cơ sở đào tạo gắn liền bệnh viện thực hành. Tại Mỹ, bác sĩ nội trú cần 3-7 năm thực hành lâm sàng liên tục dưới sự giám sát của hệ thống y tế mới được hành nghề độc lập. Quá trình đào tạo nội trú chịu sự chi phối tài chính và tiêu chuẩn từ chương trình bảo hiểm y tế chính phủ (Medicare) để đảm bảo đáp ứng nhu cầu quốc gia.
Từ những phân tích trên, Bộ Y tế đề xuất bổ sung quy định trong dự thảo Luật Giáo dục sửa đổi, xác định Bộ Y tế là cơ quan đầu mối chịu trách nhiệm trước Chính phủ về quản lý đào tạo chuyên khoa. Bộ Y tế sẽ quản lý các nội dung đặc thù như điều kiện mở ngành, chỉ tiêu, chuẩn năng lực và cơ sở thực hành, trong khi các trường vẫn tuân thủ quy chế chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Nhiều chuyên gia giáo dục y khoa cũng đồng tình với quan điểm này. GS.TS.BS Nguyễn Hữu Tú, Hiệu trưởng Trường Đại học Y Hà Nội, cho rằng đào tạo y khoa có tính đặc thù cao và không thể tách rời khỏi hệ thống bệnh viện thực hành. Ông dẫn chứng Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị, xác định các văn bằng đào tạo chuyên khoa của ngành y là văn bằng chuyên sâu, đặc thù, thuộc phạm vi quản lý của Bộ Y tế.
GS Tú cho rằng chương trình bác sĩ chuyên khoa 1 có nhiều điểm tương đồng với thạc sĩ ứng dụng. Vì vậy, bằng bác sĩ chuyên khoa 1 nên tiếp tục do Bộ Y tế quản lý. Nếu học viên bổ sung thêm học phần nghiên cứu và thực hiện luận văn theo chuẩn thạc sĩ của Bộ Giáo dục và Đào tạo thì sẽ được công nhận tương đương Thạc sĩ.
GS.TS.BS Lê Quang Cường, Chủ tịch Hội Giáo dục Y học Việt Nam, chỉ ra sự thiếu hụt vị trí của bằng cấp chuyên khoa trong khung trình độ quốc gia. Ông đề xuất giao thẩm quyền cho Chính phủ quy định chi tiết và công nhận văn bằng y khoa ở tầm quốc gia để chuẩn hóa đội ngũ nhân lực tinh hoa này, tạo tiền đề cho sự hội nhập quốc tế.
Một vấn đề khác được các chuyên gia quan tâm là chất lượng đào tạo khối sức khỏe tại nhiều trường tư nhân. Việc cấp phép mở trường, mở mã ngành đào tạo khối sức khỏe cho đại học tư nhân do Bộ Giáo dục và Đào tạo quyết định, trong khi hệ thống trường cao đẳng y tế tư nhân hiện chưa rõ cơ quan chịu trách nhiệm. Điều này có thể dẫn đến nguy cơ “thả nổi” chất lượng đào tạo, gây rủi ro lớn cho nguồn nhân lực y tế tương lai.
Trước đó, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn khẳng định Bộ Y tế sẽ quản lý đào tạo chuyên khoa khối ngành sức khỏe, Bộ Giáo dục không “ôm” phần việc này. Tuy nhiên, điều này lại không được thể hiện trong dự thảo luật, gây ra nhiều lo ngại về sự thiếu nhất quán trong chính sách.
Admin
Nguồn: VnExpress
