Theo TS.BS Chế Đình Nghĩa, Phó trưởng Khoa Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, tai nạn ô tô, đặc biệt ở tốc độ trên 60 km/h, thường gây ra những chấn thương năng lượng cao do xe dừng đột ngột sau va chạm. Lực tác động lớn này vượt quá khả năng chịu đựng của cơ thể, dẫn đến tổn thương đa cơ quan nghiêm trọng như gãy xương, vỡ nội tạng và chấn thương mô mềm nặng.
Trẻ em dễ bị tổn thương nặng hơn trong các vụ tai nạn ô tô do tỷ lệ đầu/thân lớn hơn người lớn, cùng với hệ xương, sụn và mô mềm chưa phát triển đầy đủ. Tiến sĩ Nghĩa nhấn mạnh rằng trẻ càng nhỏ thì dây an toàn tiêu chuẩn trên ô tô càng kém hiệu quả. Trong khi dây an toàn tiêu chuẩn ở người lớn giữ chặt cơ thể tại các điểm như vai và hông, thì ở trẻ nhỏ, các điểm này lại rơi vào vùng cổ và bụng, gây nguy cơ tổn thương cao hơn. Đặc biệt, túi khí bung ở tốc độ 300 km/h có thể gây chấn thương nghiêm trọng vùng đầu và cổ cho trẻ ngồi ở hàng ghế trước do vị trí đầu của trẻ thấp hơn so với người lớn.
Do đó, các thiết bị an toàn bổ trợ như ghế trẻ em rất quan trọng. Chúng giúp nâng cao vị trí ngồi và giữ chặt trẻ ở các điểm tỳ trọng yếu, khắc phục những hạn chế của dây an toàn tiêu chuẩn, từ đó phòng ngừa nhiều chấn thương nghiêm trọng và thậm chí cứu sống trẻ.
Chấn thương đầu là một trong những hậu quả thường gặp nhất và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ em trong tai nạn ô tô. Điều này xảy ra khi cơ thể trẻ không được giữ cố định, khiến đầu va đập mạnh vào các bề mặt cứng trong xe. Ghế trẻ em giúp hỗ trợ phần thân trên, giảm phạm vi chuyển động của đầu, từ đó phòng ngừa chấn thương và giảm mức độ nghiêm trọng nếu có tai nạn.
Tiến sĩ Nghĩa khuyến cáo rằng đối với trẻ sơ sinh ngồi ở hàng ghế trước, nên sử dụng nôi an toàn hoặc ghế trẻ em quay mặt về phía sau. Loại ghế này cung cấp sự hỗ trợ tối ưu cho đầu và cột sống trong trường hợp va chạm, vì lực tác động sẽ được phân tán từ lưng ghế đến lưng trẻ, là bề mặt chịu lực tốt nhất.
Chấn thương cổ và cột sống cổ thường xảy ra khi xe va chạm trực diện hoặc từ phía sau, gây ra tình trạng cổ bị gập hoặc kéo quá mức, dẫn đến gãy đốt sống cổ và tổn thương thân não. Tổn thương cột sống cổ phổ biến hơn ở trẻ em do tỷ lệ đầu/thân người lớn hơn, dẫn đến trọng tâm và điểm tựa chuyển động ở cổ cao hơn. Ngoài ra, đốt sống cổ và các cấu trúc mô mềm, dây chằng ở trẻ em yếu và lỏng lẻo hơn, dễ bị tổn thương hơn so với người lớn.
Va chạm từ bên hông xe có thể gây ra chấn thương ngực và lưng trên, với tỷ lệ tử vong cao hơn ở trẻ ngồi phía xe bị va chạm. Các tổn thương thường gặp bao gồm vỡ tim, phổi, lách, gan, cắt ngang động mạch chủ và gãy xương sống, xương sườn hoặc xương đòn. Chấn thương ngực ở trẻ em nghiêm trọng hơn do lồng ngực chưa phát triển hoàn thiện, yếu hơn và chịu lực kém hơn.
Chấn thương bụng và lưng dưới xảy ra khi cơ thể trẻ di chuyển nhanh về phía trước rồi dừng đột ngột. Do xương chậu của trẻ chưa trưởng thành và kích thước cơ thể nhỏ hơn, dây an toàn tiêu chuẩn không thể giữ trẻ đúng vị trí. Điều này có thể dẫn đến rách, thủng ruột, dạ dày, chấn thương bụng kín, trật khớp và gãy cột sống thắt lưng.
Chấn thương chi thường xảy ra khi các chi ở tư thế duỗi và chịu lực tác động mạnh. Trẻ em dễ bị gãy xương đùi, xương chậu, xương bánh chè, gãy hoặc trật khớp hông. Ngay cả trẻ ngồi ghế an toàn hướng về phía trước cũng có thể bị gãy xương chày hoặc xương mác. Túi khí bung trúng tay trẻ ngồi ở hàng ghế trên không có ghế an toàn có thể gây gãy xương bàn tay, xương trụ và xương quay.
Theo Cơ quan An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NHTSA), việc sử dụng ghế an toàn đúng cách có thể giảm khoảng 71% nguy cơ tử vong cho trẻ sơ sinh và 54% cho trẻ từ 1-4 tuổi trong ô tô.
Tiến sĩ Nghĩa khuyến cáo nên trang bị ghế an toàn cho trẻ và đặt trẻ ngồi ở hàng ghế sau. Trẻ dưới một tuổi nên sử dụng nôi an toàn hướng mặt về phía sau. Trẻ từ 1-6 tuổi có thể sử dụng ghế an toàn có đệm nâng và tựa lưng phù hợp với vóc dáng và cân nặng. Trẻ từ 6-11 tuổi có thể dùng đệm nâng không tựa lưng.
Trong trường hợp xảy ra tai nạn, cần đưa trẻ đến bệnh viện gần nhất để được sơ cứu và theo dõi kịp thời. Ngay cả khi trẻ có vẻ ngoài bình thường sau tai nạn, việc theo dõi y tế vẫn rất quan trọng, vì nhiều chấn thương kín ở đầu, bụng, ngực, cột sống có thể khởi phát muộn và đe dọa tính mạng.
Admin
Nguồn: VnExpress
