Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa qua đã tiến hành thảo luận về dự thảo nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm thúc đẩy sự phát triển của TP HCM và Đà Nẵng.
Một trong những nội dung đáng chú ý của dự thảo là đề xuất cho phép TP HCM và Đà Nẵng được giữ lại toàn bộ số tiền thu được từ việc khai thác quỹ đất tại các khu vực phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD). Nguồn vốn này sẽ được ưu tiên sử dụng để đầu tư vào các dự án đường sắt đô thị và các dự án giao thông nằm trong khu vực TOD.
Theo đó, đối với các dự án đường sắt địa phương được xây dựng theo mô hình TOD, Chính phủ đề xuất cho phép sử dụng toàn bộ ngân sách của thành phố hoặc vốn đầu tư từ các nhà đầu tư để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư.
Mô hình TOD là một phương pháp quy hoạch, xây dựng và phát triển đô thị dựa trên hệ thống giao thông công cộng. Các khu vực áp dụng mô hình TOD thường có hệ số sử dụng đất và mật độ dân số cao hơn, từ đó thu hút nhu cầu di chuyển đến các đầu mối giao thông lớn. Mặc dù đã được triển khai ở nhiều quốc gia trên thế giới, mô hình này vẫn chưa thực sự phát triển tại Việt Nam.
Riêng tại TP HCM, dự kiến trong vòng 10 năm tới, thành phố sẽ xây dựng khoảng 355 km đường sắt đô thị và phát triển mô hình TOD tại 11 vị trí dọc theo các nhà ga của các tuyến metro. Trong giai đoạn 2025-2026, TP HCM dự kiến triển khai mô hình TOD tại 9 vị trí dọc theo ba dự án giao thông lớn đang được triển khai, bao gồm tuyến metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên), tuyến metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương) và đường Vành đai 3.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng nhận định rằng việc cho phép hai thành phố được giữ lại 100% tiền thu từ khai thác đất ở các khu vực dọc theo tuyến đường sắt là một đề xuất hợp lý. Ông giải thích rằng, mặc dù Luật Đường sắt cho phép địa phương giữ lại toàn bộ số tiền này, Luật Ngân sách Nhà nước hiện hành chỉ quy định địa phương được giữ 80%, còn lại 20% phải nộp về ngân sách trung ương.
Ông Tùng nhấn mạnh: “Việc địa phương được giữ lại 100% số tiền này sẽ đảm bảo tuân thủ đúng tinh thần của Luật Đường sắt, đồng thời thể hiện sự quan tâm và tạo điều kiện để hai địa phương đầu tàu của miền Nam và miền Trung có thêm nguồn lực phát triển.”
Ngoài ra, Chính phủ cũng đề xuất bổ sung chính sách phát triển đô thị theo mô hình TOD tại Đà Nẵng nhằm tối đa hóa giá trị kinh tế của đất công, tăng cường khả năng kết nối đô thị và mở ra không gian phát triển mới cho khu vực phía Nam thành phố (tỉnh Quảng Nam cũ).
Tương tự, dự thảo nghị quyết cũng bổ sung quy định cho phép TP HCM kết hợp xây dựng nhà ở, công trình thương mại dịch vụ, công trình sự nghiệp, công trình công cộng tại các nhà ga đường sắt, khu tập kết bảo dưỡng, sửa chữa tàu (depot) và các khu vực lân cận các nút giao thông dọc theo tuyến đường Vành đai 3. Mục tiêu của quy định này là nâng cao hiệu quả khai thác quỹ đất, tối ưu hóa không gian tại các vị trí nhà ga, depot và các nút giao thông, từ đó thúc đẩy phát triển giao thông công cộng theo mô hình của nhiều đô thị lớn trên thế giới.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi đồng tình với báo cáo của Chính phủ về việc bổ sung quy định này tại TP HCM, cho rằng nó sẽ giúp khai thác hiệu quả quỹ đất có giá trị và tăng thu ngân sách. Tuy nhiên, ông đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát các quy định hiện hành và các luật, nghị quyết đang trình Quốc hội liên quan đến đất đai, nhà ở, bất động sản, quy hoạch và đường sắt để tránh tình trạng chồng chéo và đảm bảo tính khả thi trong quá trình thực hiện.
Ủy ban cũng yêu cầu làm rõ kế hoạch sử dụng đất dự kiến tại TP HCM, cũng như cơ chế kiểm tra, giám sát và các công cụ đánh giá, định lượng giá trị sử dụng đất, cơ chế phân bổ để tránh lạm dụng chính sách và gây ra rủi ro tăng giá đất tại khu vực TOD.
Liên quan đến đề xuất cho phép TP HCM và Đà Nẵng được giữ lại 100% tiền thu từ khai thác quỹ đất khu vực TOD để ưu tiên đầu tư vào các dự án đường sắt đô thị, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị không bổ sung nội dung này vào dự thảo hai nghị quyết. Theo cơ quan thẩm tra, Chính phủ cần chỉ đạo Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan thực hiện đúng quy định tại Luật Đường sắt. Ủy ban nêu rõ trong báo cáo rằng việc ưu tiên bố trí đầu tư trở lại cho các dự án đường sắt địa phương thuộc thẩm quyền quyết định của HĐND.
Admin
Nguồn: VnExpress
