Theo thông tin từ Trung tâm Tư vấn Tro bụi Núi lửa (VAAC) Toulouse của Pháp, núi lửa Hayli Gubbi đã bất ngờ thức giấc và phun trào vào khoảng 8h30 ngày 23/11 (tức 15h30 giờ Hà Nội). Hoạt động phun trào mạnh mẽ này kéo dài liên tục trong suốt buổi sáng và đầu giờ chiều cùng ngày.
Đám mây tro bụi khổng lồ do vụ phun trào tạo ra đã đạt tới độ cao ấn tượng, ít nhất là 13,7 km. Ban đầu, đám mây này di chuyển theo hướng đông bắc, vượt qua không phận của Yemen và Oman. Đến ngày 24/11, đám mây tro bụi tiếp tục hành trình về phía đông bắc, lan rộng ra khắp khu vực miền bắc Ấn Độ và một phần lãnh thổ Trung Quốc. Những hình ảnh được ghi lại bởi vệ tinh Sentinel-5P của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) sau vụ phun trào đã cho thấy rõ phạm vi rộng lớn và sự di chuyển của đám mây tro bụi trong hai ngày 23 và 24/11.
Vệ tinh Meteosat-12 của Tổ chức Khai thác Vệ tinh Khí tượng châu Âu (EUMETSAT) cũng đã ghi lại được những hình ảnh từ không gian về vụ phun trào này, cung cấp thêm góc nhìn toàn cảnh về sự kiện thiên nhiên đáng chú ý này.
Ahmed Abdela, một người dân sinh sống tại làng Afdera, gần khu vực núi lửa Hayli Gubbi, đã mô tả lại vụ phun trào “giống như một quả bom bất ngờ nổ tung, kéo theo khói và tro bụi mù mịt”. Trong khi đó, ông Mohammed Seid, một quan chức địa phương, chia sẻ với hãng tin AP rằng: “Hiện tại, chưa có báo cáo về thiệt hại về người và vật nuôi. Tuy nhiên, nhiều ngôi làng đã bị bao phủ bởi lớp tro bụi dày đặc, gây khó khăn cho việc tìm kiếm thức ăn của vật nuôi.”
Điều đáng chú ý là đây là lần đầu tiên núi lửa Hayli Gubbi được ghi nhận phun trào trong kỷ Holocene, kỷ nguyên địa chất hiện tại của Trái Đất, bắt đầu từ khoảng 11.700 năm trước, sau khi kỷ băng hà cuối cùng kết thúc. Thông thường, một ngọn núi lửa không hoạt động trong suốt kỷ Holocene có thể được coi là đã tắt. Tuy nhiên, khu vực núi lửa Hayli Gubbi vẫn chưa được nghiên cứu kỹ lưỡng, do đó, có khả năng các vụ phun trào trước đây đã không được ghi nhận.
Trên mạng xã hội X, tài khoản DisasterAlert đã đăng tải một đoạn video tua nhanh thời gian (timelapse) ghi lại toàn cảnh vụ phun trào ngày 23/11, giúp người xem hình dung rõ hơn về quy mô ấn tượng của sự kiện này.
Núi lửa Hayli Gubbi nằm ở vị trí cực nam của chuỗi núi lửa Erta Ale, thuộc đới tách giãn Đông Phi, nơi mà các mảng kiến tạo khổng lồ tạo nên phần lớn lục địa châu Phi đang dần tách ra. Trong khi Hayli Gubbi đã ngủ yên trong hàng nghìn năm, thì Erta Ale, ngọn núi lửa cùng tên với chuỗi, vẫn duy trì hoạt động liên tục ít nhất là từ năm 1967 cho đến nay.
Arianna Soldati, một nhà nghiên cứu núi lửa tại Đại học Bang Bắc Carolina, đã giải thích với tạp chí Scientific American rằng: “Miễn là vẫn còn các điều kiện để magma hình thành, thì một ngọn núi lửa vẫn có khả năng phun trào, ngay cả khi nó đã không hoạt động trong vòng 1.000 hay thậm chí 10.000 năm.”
Admin
Nguồn: VnExpress
