Viện Nghiên cứu Kinh tế và Bất động sản (IEEr) vừa gửi kiến nghị lên UBND TP HCM, đề xuất phương án xây dựng bảng giá đất mới từ năm 2026 theo hướng tiếp cận phù hợp hơn với thực tế và khả năng chi trả của người dân. Theo IEEr, bảng giá đất hiện hành (Quyết định 79/2024) đang tạo ra áp lực lớn cho cả người dân, doanh nghiệp và cơ quan quản lý do mức giá quá cao.
Để giải quyết vấn đề này, IEEr đề xuất TP HCM nên quay lại phương án dựa trên tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị, sử dụng bảng giá đất cũ (theo Quyết định 02/2020) làm nền tảng. Sau đó, áp dụng hệ số điều chỉnh (hệ số K) để xây dựng bảng giá đất mới, dự kiến áp dụng từ ngày 1/1/2026. IEEr nhấn mạnh, việc tiếp tục sử dụng giá thị trường làm cơ sở để xây dựng bảng giá đất lần đầu là không nên.
Viện đề xuất biên độ điều chỉnh của hệ số K nên dao động từ 0,2 đến 3 lần, tùy thuộc vào từng khu vực. Theo IEEr, biên độ này vừa đảm bảo tính linh hoạt, vừa giúp ổn định thị trường bất động sản.
IEEr cho rằng, phương pháp xác định giá đất hiện nay, tức lấy giá thị trường nhân với hệ số K, đẩy giá đất lên quá cao so với khả năng chi trả của người dân. Với mức thu nhập bình quân đầu người khoảng 8,2 triệu đồng/tháng, việc sở hữu một căn hộ hai phòng ngủ trị giá 1,2 tỷ đồng trở thành một thách thức lớn, đòi hỏi người lao động phải tích lũy trong nhiều năm.
Viện cũng nhấn mạnh rằng cơ chế hệ số K giúp cơ quan quản lý xác định tiền sử dụng đất một cách nhanh chóng, minh bạch và không cần phải thuê đơn vị thẩm định giá, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí. Khi dữ liệu đất đai được chuẩn hóa, hệ số K có thể được áp dụng đến từng thửa đất hoặc dự án, và có thể điều chỉnh nhiều lần trong năm để phù hợp với biến động của thị trường.
Đối với đất nông nghiệp, IEEr kiến nghị giá đất nên được xác định bằng 30% giá đất ở liền kề, nhằm giảm chi phí chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Viện dẫn kinh nghiệm từ một số địa phương như Nghệ An, nơi áp dụng tỷ lệ 20% và đã mang lại hiệu quả tích cực.
Tiến sĩ Phạm Viết Thuận, Viện trưởng IEEr, nhận định rằng nếu TP HCM áp dụng đúng theo hướng dẫn của Bộ Chính trị và Bộ Tài chính, bảng giá đất năm 2026 có thể được hoàn thiện một cách nhanh chóng, minh bạch và sát với thực tế thị trường. Ông Thuận tin rằng khi bảng giá đất ổn định, dòng tiền từ người dân sẽ quay trở lại thị trường tiêu dùng và đầu tư, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của thành phố.
Hiện tại, TP HCM đang triển khai dự án xây dựng bảng giá đất lần đầu theo Luật Đất đai 2024. Dự kiến, dự án sẽ khảo sát khoảng 27.000 phiếu trên 7.505 tuyến đường, đoạn đường, với tổng kinh phí gần 16,3 tỷ đồng, được thực hiện từ tháng 8 đến hết tháng 12. Bảng giá đất này sẽ là căn cứ để tính thuế, lệ phí trước bạ, tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, cũng như xác định mức bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.
Việc xây dựng bảng giá đất thống nhất từ năm 2026 được xem là một bước quan trọng để tạo cơ sở cho việc tính toán nghĩa vụ tài chính liên quan đến đất đai và quản lý thị trường bất động sản trong giai đoạn mới. Theo quy định mới của luật, bảng giá đất sẽ được cập nhật hàng năm thay vì 5 năm một lần như trước đây, giúp phản ánh sát hơn những biến động của thị trường.
Admin
Nguồn: VnExpress
