Trong một buổi tập, huấn luyện viên Park Hang-seo đã tổ chức một trò chơi nhỏ để nhấn mạnh tầm quan trọng của thể lực đối với các cầu thủ. Ban đầu, đội tuyển đưa ra những cầu thủ nhỏ con để so tài với ông thầy gần 70 tuổi, nhưng họ nhanh chóng thất bại. Tiếp theo, một cầu thủ cao khoảng 1,75m và nặng hơn 73kg cũng không thể giành chiến thắng. Chỉ đến khi một cầu thủ cao trên 1,8m, nặng hơn 78kg với cơ bắp vạm vỡ vào cuộc, huấn luyện viên Park mới chịu thua.
Dưới thời HLV Park Hang-seo, thể lực luôn là một thách thức lớn đối với đội tuyển Việt Nam. Thống kê cho thấy, số bàn thua của đội trong hiệp hai thường cao hơn nhiều so với hiệp một. Trung bình, đội chỉ thua 0,1 bàn trong hiệp một, nhưng con số này tăng lên 0,6 bàn trong hiệp hai. Sự chênh lệch này phản ánh rõ ràng vấn đề thể lực, yếu tố nền tảng của mọi môn thể thao.
HLV Park luôn chú trọng vào việc rèn luyện sức bền và thể lực cho các cầu thủ. Ông cũng đặc biệt nhấn mạnh tinh thần thi đấu, bởi ông hiểu rằng, với thể hình và thể lực còn hạn chế, các cầu thủ cần phải có quyết tâm cao độ để bù đắp những điểm yếu này khi đối đầu với các đối thủ mạnh hơn.
Tuy nhiên, vấn đề thể lực vẫn tiếp tục đeo bám đội tuyển Việt Nam. Trận thua 0-4 trước Malaysia gần đây đã đặt ra nhiều câu hỏi, trong đó có việc các cầu thủ Việt Nam thường gặp bất lợi trong các tình huống tranh chấp tay đôi, tỳ đè, bứt tốc và đặc biệt là sức bền.
Vậy tại sao thể lực của người Việt lại yếu? Vấn đề này không chỉ nằm ở các cầu thủ hiện tại và không thể giải quyết ngay lập tức. Giải pháp lâu dài là phải chú trọng đào tạo từ gốc, thông qua việc phát triển thể thao học đường. Thể hình của người Việt vốn đã có những hạn chế so với các quốc gia khác, và điều kiện phát triển thể chất lại chưa được đảm bảo do thiếu cơ sở vật chất trong trường học.
Một khảo sát năm 2019 cho thấy tình trạng thiếu sân bãi và nhà tập trong hệ thống trường học Việt Nam là rất nghiêm trọng. Ở cấp tiểu học, chỉ có 17% trường có nhà tập thể thao và 15% có sân tập. Ở cấp trung học cơ sở, tỷ lệ này lần lượt là 12% và 15%. Đối với trung học phổ thông, 30% trường có nhà tập và 15% có sân tập. Nhiều trường ở vùng sâu, vùng xa còn gặp khó khăn hơn, khi học sinh phải tập luyện trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, không có sân bãi an toàn. Phần lớn các trường chỉ bố trí 1-2 tiết thể dục mỗi tuần, không đủ để duy trì thể lực hoặc phát triển kỹ năng thể thao cho học sinh.
Trong khi đó, tại Hàn Quốc, hầu hết các trường tiểu học và trung học đều có sân thể dục. Các trường đại học cũng được trang bị đầy đủ sân bóng và nhà thi đấu. Chính phủ Hàn Quốc quy định rằng, các trường có trên 1.000 học sinh phải có tối thiểu 3.800 m² diện tích cho hoạt động thể thao.
Việc thiếu vận động thể chất thường xuyên không chỉ ảnh hưởng đến thể thao mà còn gây ra nhiều hệ lụy khác, như tăng tỷ lệ học sinh bị cong vẹo cột sống, cận thị, béo phì. Sự yếu kém về nền tảng thể chất sẽ là một lực cản lớn cho cả thể thao chuyên nghiệp và sức khỏe cộng đồng nếu không được giải quyết từ sớm.
Năm 2016, Chính phủ đã ban hành Quyết định 1067/QĐ-TTg về phát triển thể thao học đường giai đoạn 2016-2020, định hướng đến năm 2025. Tuy nhiên, khi kế hoạch này đã kết thúc, câu hỏi đặt ra là chúng ta đã đạt được bao nhiêu mục tiêu, hay kế hoạch chỉ dừng lại ở hình thức?
Để cải thiện thể thao Việt Nam một cách bền vững, cần có một kế hoạch bài bản và được thực thi nghiêm túc. Điều này bao gồm việc đầu tư ngân sách để xây dựng hệ thống sân bãi, nhà thi đấu trong trường học; tuyển chọn và đào tạo giáo viên thể chất có trình độ chuyên môn cao; tổ chức các giải thể thao học đường định kỳ để tạo sân chơi cho học sinh rèn luyện thể lực và tinh thần thi đấu; và áp dụng các tiêu chuẩn bắt buộc về diện tích sân bãi thể thao trong xây dựng trường học mới.
Thể thao học đường không nên bị xem là một phần phụ của giáo dục, mà là nền tảng của một dân tộc khỏe mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần. Không thể mong đợi thành tích quốc tế nếu nền móng trong nước vẫn còn yếu ớt và bị xem nhẹ.
Admin
Nguồn: VnExpress
