Trong bối cảnh Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An vừa ghi nhận một ca trẻ sơ sinh 20 ngày tuổi mắc não mô cầu biến chứng nặng, BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phòng ngừa các bệnh nguy hiểm như viêm não Nhật Bản và não mô cầu.
Bác sĩ Chính cho biết, bệnh do não mô cầu có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, đặc biệt nguy hiểm với trẻ dưới 5 tuổi và thanh thiếu niên. Trong khi đó, viêm não Nhật Bản thường gặp ở trẻ dưới 15 tuổi, nhưng không loại trừ khả năng mắc bệnh ở các độ tuổi khác. Cả hai bệnh đều có thể để lại di chứng nghiêm trọng về vận động và thần kinh, bao gồm điếc, liệt, rối loạn tâm thần, giảm khả năng giao tiếp, thậm chí gây tử vong.
Vi khuẩn não mô cầu lây lan qua đường hô hấp, qua các giọt bắn từ mũi họng của người bệnh hoặc người lành mang trùng. Điều đáng lo ngại là những người mang vi khuẩn thường không có triệu chứng, gây khó khăn trong việc phát hiện và phòng ngừa. Viêm não Nhật Bản lây truyền qua muỗi Culex, loài muỗi thường sinh sống ở vùng nông thôn và chuồng trại, đốt các loài chim hoang dã, gia súc mang mầm bệnh rồi truyền sang người. Cao điểm của bệnh viêm não Nhật Bản thường rơi vào khoảng tháng 5 đến tháng 8 hàng năm.
Ở giai đoạn đầu, cả hai bệnh này đều có biểu hiện tương tự như cảm cúm thông thường, như sốt, mệt mỏi, đau đầu, buồn nôn. Điều này dễ khiến phụ huynh chủ quan, tự ý mua thuốc điều trị tại nhà, dẫn đến việc bệnh trở nặng và tăng nguy cơ biến chứng khi đến bệnh viện.
Bác sĩ Chính lưu ý, sau 1-2 ngày sốt, viêm não Nhật Bản có thể tiến triển nhanh sang giai đoạn viêm não với các biểu hiện nặng như rối loạn tri giác, co giật, hôn mê, liệt chi hoặc liệt dây thần kinh sọ. Trong khi đó, não mô cầu có thể gây ra các triệu chứng như tử ban, lạnh tay chân, cứng cổ, sợ ánh sáng, co giật, mê sảng, mất ý thức, và có thể dẫn đến tử vong chỉ trong vòng 24 giờ.
Để phòng bệnh hiệu quả, bác sĩ Chính khuyến cáo phụ huynh nên đưa trẻ đi khám ngay khi các triệu chứng không cải thiện sau 1-2 ngày hoặc xuất hiện các dấu hiệu bất thường như co giật, li bì, phát ban, cứng cổ. Bên cạnh đó, việc thực hiện các biện pháp vệ sinh cá nhân hàng ngày như rửa tay bằng xà phòng, đeo khẩu trang khi đến nơi đông người, súc miệng và vệ sinh mũi họng bằng dung dịch sát khuẩn cũng rất quan trọng. Môi trường sống của trẻ cần được giữ gìn sạch sẽ, thông thoáng để hạn chế sự phát sinh của mầm bệnh.
Ngoài ra, việc tăng cường sức đề kháng cho trẻ thông qua chế độ ăn uống cân bằng dinh dưỡng, ngủ đủ giấc, vận động phù hợp với lứa tuổi và tiêm phòng đầy đủ các loại vaccine cần thiết là những biện pháp phòng ngừa không thể bỏ qua.
Hiện nay, Việt Nam có ba loại vaccine phòng viêm não Nhật Bản, bao gồm Jevax (Việt Nam) có trong chương trình tiêm chủng mở rộng, Jeev (Ấn Độ) và Imojev (Thái Lan) có trong tiêm chủng dịch vụ. Vaccine Jevax tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi, gồm ba mũi cơ bản và nhắc lại mỗi ba năm. Jeev chỉ định cho người 1-49 tuổi, tiêm hai mũi cơ bản, lịch nhắc tùy theo dịch tễ và khuyến cáo từng nước. Imojev tiêm cho trẻ từ 9 tháng tuổi; trẻ dưới 18 tuổi tiêm hai mũi cách nhau một năm, người từ 18 tuổi trở lên chỉ cần một mũi duy nhất.
Đối với vaccine phòng não mô cầu, hiện chỉ có các loại vaccine trong tiêm chủng dịch vụ, bao gồm vaccine phòng não mô cầu nhóm B (Bexsero – Italy) tiêm cho trẻ từ 2 tháng đến 50 tuổi, nhóm BC (VA-Mengoc-BC – Cuba) tiêm cho trẻ từ 6 tháng đến 45 tuổi, và nhóm ACYW-135 (Menactra – Mỹ) tiêm cho trẻ từ 9 tháng đến 55 tuổi. Do vaccine không tạo miễn dịch chéo, trẻ cần được tiêm đầy đủ các loại vaccine để phòng ngừa cả 5 nhóm huyết thanh gây bệnh não mô cầu.
Admin
Nguồn: VnExpress
