Suy thận đang có xu hướng trẻ hóa, tấn công mạnh mẽ vào nhóm người dưới 40 tuổi, lực lượng lao động chính của xã hội. Đây là cảnh báo từ BS.CK2 Nguyễn Thị Diễm Hương, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM – Cơ sở 3, đặt ra thách thức lớn cho ngành y tế, an sinh xã hội và sự phát triển kinh tế quốc gia.
Bác sĩ Hương chỉ ra nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, trong đó đáng chú ý là những thói quen sinh hoạt và ăn uống thiếu lành mạnh của giới trẻ hiện nay.
Chế độ ăn uống mất cân bằng là một yếu tố nguy cơ quan trọng. Người trẻ ngày càng ưa chuộng thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn và đồ uống có đường. Thống kê cho thấy, mức tiêu thụ đường bình quân ở Việt Nam đã tăng gấp bốn lần chỉ trong vòng 15 năm.
Bên cạnh đó, lối sống ít vận động, thường xuyên thức khuya và căng thẳng kéo dài cũng góp phần làm suy giảm chức năng thận. Áp lực công việc và học tập khiến nhiều người trẻ không ngủ đủ giấc, thường xuyên bị stress và lười vận động. Đây là những yếu tố thúc đẩy các bệnh không lây nhiễm như tăng huyết áp, tiểu đường và béo phì, vốn là những bệnh lý nền gây tổn thương thận.
Những thói quen tưởng chừng vô hại như nhịn tiểu và uống ít nước cũng có thể gây hại cho thận. Chúng làm suy giảm chức năng lọc thải của thận, tạo điều kiện cho viêm đường tiết niệu, sỏi thận và tổn thương nhu mô thận phát triển.
Ngoài ra, việc lạm dụng thuốc, đặc biệt là các loại thuốc giảm đau, kháng sinh và thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, cũng là một nguyên nhân đáng lo ngại. Việc sử dụng bừa bãi các sản phẩm này có thể gây viêm thận kẽ, hoại tử ống thận, những hậu quả nghiêm trọng thường chỉ được phát hiện khi bệnh đã tiến triển nặng.
Sự gia tăng các bệnh lý nền ở người trẻ cũng góp phần làm tăng nguy cơ suy thận. Tỷ lệ người trẻ mắc tiểu đường, tăng huyết áp, viêm cầu thận và rối loạn chuyển hóa ngày càng cao. Đặc biệt, viêm cầu thận mạn tính, một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến suy thận, đang được chẩn đoán ngày càng nhiều ở những người dưới 35 tuổi.
Để phòng ngừa suy thận, bác sĩ Hương khuyến cáo người trẻ nên thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, giảm ăn mặn, tăng cường rau xanh và uống đủ nước. Đồng thời, cần duy trì tập luyện đều đặn ít nhất 150 phút mỗi tuần, khám sức khỏe định kỳ và điều trị sớm các bệnh lý nền như tiểu đường, tăng huyết áp và các bệnh lý miễn dịch.
Bác sĩ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường truyền thông và giáo dục sức khỏe về bệnh thận. Cần tận dụng mạng xã hội, các KOLs và các chiến dịch truyền thông cộng đồng để nâng cao nhận thức về bệnh thận và khuyến khích lối sống có lợi cho thận. Bên cạnh đó, cần khai thác tiềm năng của trí tuệ nhân tạo và các nền tảng sức khỏe số trong việc tầm soát sớm, nhắc nhở theo dõi, quản lý bệnh nhân và hỗ trợ điều trị.
Một vấn đề đáng lưu ý khác là nhiều người trẻ dưới 40 tuổi có độ lọc cầu thận (eGFR) từ 60 đến dưới 90 mL/phút/1,73 m2. Mặc dù mức này vẫn được coi là “bình thường” trong xét nghiệm, nhưng thực tế nó đã thấp hơn so với mức kỳ vọng theo tuổi (phải trên 90 mL/phút/1,73 m2). Điều này đặc biệt đáng lo ngại nếu đi kèm với các yếu tố nguy cơ như béo phì, thiếu ngủ, hút thuốc, uống rượu bia thường xuyên, viêm mạn tính, tiền sử gia đình có tiểu đường, tăng huyết áp hoặc bệnh thận.
Những trường hợp có eGFR thấp hơn ngưỡng này cần được theo dõi định kỳ để phát hiện sớm các tổn thương thận tiềm ẩn, điều chỉnh lối sống và kiểm soát các yếu tố nguy cơ, từ đó ngăn chặn sự tiến triển âm thầm thành suy thận.
“Phòng ngừa sớm, thay đổi hành vi sống, tăng cường sàng lọc và quản lý các yếu tố nguy cơ sẽ là chìa khóa để ngăn chặn làn sóng trẻ hóa của bệnh thận”, bác sĩ Hương nhấn mạnh.
Admin
Nguồn: VnExpress
