Trong quá trình nghiên cứu về những đầu bếp người Mỹ gốc Phi từng làm việc tại Nhà Trắng, Adrian Miller đã tình cờ phát hiện một cuốn sách đặc biệt trong bộ sưu tập của thư viện Đại học Denver. Đó là cuốn hồi ký kèm công thức nấu ăn của Lee Ping Quan, cựu đầu bếp trên du thuyền tổng thống USS Mayflower, người từng phục vụ Tổng thống Harding và Coolidge từ năm 1922 đến 1929.
Miller vô cùng ngạc nhiên khi phát hiện cuốn sách này, bởi nó không chỉ là một cuốn hồi ký mà còn bao gồm cả công thức nấu ăn. Ông nhận thấy đây là một trong những ghi chép đầy đủ nhất về cuộc đời một đầu bếp từng phục vụ các đời tổng thống Mỹ, đặc biệt khi nó được viết bởi một người gốc Á.
Mặc dù cuốn sách không liên quan trực tiếp đến dự án nghiên cứu hiện tại của mình, Miller ấp ủ ý định tái bản cuốn sách của Quan, vì nó đã xuất bản từ năm 1939 và dường như đã bị lãng quên.
Tuy nhiên, khi Miller liên hệ với một số nhà xuất bản, tất cả đều từ chối tái bản cuốn sách của Quan.
Sau đó, Miller tìm đến Hiệp hội Lịch sử Nhà Trắng và giới thiệu về Quan. Tổ chức này bày tỏ sự quan tâm đến đầu bếp người Trung Quốc nói riêng và các đầu bếp gốc Á nói chung, những người có thể đã từng nấu ăn cho các tổng thống Mỹ. Từ đó, Miller bắt tay vào viết cuốn “Các đầu bếp gốc Á trong lịch sử Nhà Trắng: Nấu ăn theo khẩu vị của Tổng thống”. Cuốn sách này giới thiệu về Quan cùng với các đầu bếp đến từ Trung Quốc, Nhật Bản, Philippines, Hàn Quốc và Thái Lan.
Cuốn sách được xuất bản vào tháng 5, bao gồm tiểu sử và công thức nấu ăn của Quan, Ariel De Guzman (người từng phục vụ Tổng thống George H.W. Bush và con trai George W. Bush), Anita Lo (người nấu tiệc chiêu đãi cấp nhà nước cho Chủ tịch Tập Cận Bình năm 2015 dưới thời Tổng thống Barack Obama) và Cristeta Comerford, đầu bếp điều hành tại Nhà Trắng vừa nghỉ hưu vào năm 2024.
Qua nghiên cứu các nhật ký tàu, Miller phát hiện ra rằng từ cuối những năm 1800, các sĩ quan hải quân Mỹ thường thuê người châu Á, đặc biệt là người Trung Quốc, làm đầu bếp, quản gia và phụ bếp trên du thuyền tổng thống. Đầu bếp người Trung Quốc đầu tiên được ghi nhận là Ah Loy, người đã phục vụ Tổng thống Theodore Roosevelt trên tàu USS Mayflower trong cuộc chiến tranh Nga-Nhật vào tháng 7 năm 1905.
Khi đó, Tổng thống Roosevelt đang cố gắng làm trung gian hòa giải giữa Nhật Bản và Nga ngay trên con tàu này, và Ah Loy có nhiệm vụ đảm bảo tất cả các bên đều có một bữa trưa ngon miệng. Thực đơn của Ah Loy bao gồm súp nghêu, gà nướng, khoai tây chiên, dưa hấu và cà phê, góp phần không nhỏ vào việc hoàn tất thỏa thuận hòa bình. Tổng thống Roosevelt sau đó đã được trao giải Nobel Hòa bình năm 1906.
Về phần Quan, ông là đầu bếp trên tàu USS Mayflower dưới thời Tổng thống William Harding và Calvin Coolidge từ năm 1922 đến 1929. Sinh ra ở huyện Long Môn, tỉnh Quảng Đông, Quan lớn lên ở Quảng Châu, nơi người chú Li Wan Sun của ông là một đầu bếp kiêm chủ nhà hàng nổi tiếng.
Quan bắt đầu học nghề dưới sự hướng dẫn của chú từ khi còn nhỏ, sau đó cùng gia đình chuyển đến Philippines, nơi ông theo học một trường ẩm thực và làm việc với chú tại một khách sạn. Năm 20 tuổi, Quan gia nhập Hải quân Mỹ với vai trò quản gia cho các sĩ quan trên tàu USS Barry.
Đến năm 1922, khi gia nhập USS Mayflower, Quan đã nổi tiếng với kỹ năng ẩm thực của mình. Ông chuyên nấu ăn cho gia đình tổng thống và các vị khách quý. Các món ăn của ông phục vụ gia đình Harding bao gồm cá “à la king”, bánh khoai lang nghiền, bánh cuốn rau bina nhồi bơ và bánh quy hạnh nhân. Trong khi đó, gia đình Coolidge lại ưa thích thịt bê cà ri, trứng cá muối nhồi kèm bánh mì nướng và bánh cuộn Thụy Sĩ.
Sau khi nghỉ hưu vào năm 1929, Quan thử sức mình trong lĩnh vực kinh doanh nhà hàng. Ông điều hành các nhà hàng cao cấp ở thành phố New York và Maine. Điều thú vị là Quan đã cố gắng thiết kế nhà hàng của mình sao cho thực khách có cảm giác như đang ở trên tàu USS Mayflower. Vào thời điểm đó, báo chí thường đưa tin về những đầu bếp như Quan, kể câu chuyện của họ và cách họ làm hài lòng khẩu vị của các tổng thống, thu hút sự chú ý của công chúng Mỹ.
Tuy nhiên, do các món ăn có giá thành cao, Quan đã phải tuyên bố phá sản ngay sau sự kiện sụp đổ thị trường chứng khoán năm 1929. Ông tiếp tục thử lại ở Maine vào năm 1932, nhưng công chúng không còn nhu cầu cho những bữa ăn đắt tiền trong thời kỳ Đại suy thoái.
Để chỉnh sửa các công thức của Quan và các đầu bếp gần đây, Miller đã hợp tác với Deborah Chang, một cựu luật sư từng theo học trường ẩm thực, làm việc tại nhà hàng và sở hữu một công ty cung cấp dịch vụ ăn uống. Chang đã thử nghiệm và chỉnh sửa hơn 400 công thức của Quan, rút gọn xuống còn 60 món phù hợp với khẩu vị và thiết bị nhà bếp hiện đại.
Món filet mignon mà Quan từng nấu cho Tổng thống Harding tương tự như cách các đầu bếp nhà hàng ngày nay thực hiện, đó là nướng ở nhiệt độ cao, sau đó đem đi nướng trong lò. Chang đã bổ sung thêm sốt nấm và thay vì đặt thịt xông khói lên trên, cô quấn nó quanh miếng thịt vì cách này dễ thực hiện hơn cho những người nấu tại nhà.
Chang chia sẻ: “Quan có rất nhiều công thức, và thật tuyệt vời khi có thể hiểu được tư duy của ông ấy thông qua số lượng công thức đó.”
Cuốn sách của Miller và Chang không chỉ ghi lại câu chuyện và công thức của Quan mà còn tôn vinh di sản của các đầu bếp gốc Á tại Nhà Trắng, làm sáng tỏ vai trò của họ trong lịch sử ẩm thực của các đời tổng thống Mỹ.
Admin
Nguồn: VnExpress
