Tuyến nước bọt đóng vai trò quan trọng trong việc tiết nước bọt, hỗ trợ quá trình tiêu hóa, duy trì độ ẩm cho khoang miệng và bảo vệ răng. Tuy nhiên, sự tích tụ canxi và các khoáng chất trong nước bọt có thể dẫn đến hình thành sỏi. Sỏi thường gặp nhất ở tuyến dưới hàm, sau đó đến tuyến mang tai và tuyến dưới lưỡi. Điều này là do tuyến dưới hàm tiết ra nước bọt đặc hơn, cấu trúc ống tuyến dài và phức tạp hơn, dễ gây ứ đọng dòng chảy.
Nước bọt được tiết ra liên tục và thường thoát ra dễ dàng qua ống tuyến. Tuy nhiên, nếu dòng chảy này bị cản trở do viêm nhiễm, hẹp ống tuyến hoặc bất thường về cấu trúc ống, các tinh thể khoáng chất có thể bị giữ lại và bám vào thành ống, lâu ngày tích tụ thành sỏi. Độ đặc của nước bọt cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến nguy cơ hình thành sỏi. Tình trạng mất nước, uống ít nước hoặc khô miệng làm cho nước bọt trở nên đặc hơn, khó lưu thông, từ đó làm tăng khả năng kết tinh khoáng chất. Ngoài ra, viêm nhiễm mạn tính, vệ sinh răng miệng kém, rối loạn chuyển hóa canxi, suy nhược và mất nước cũng tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành sỏi.
Sỏi chèn ép dòng chảy của nước bọt, gây ứ đọng, dẫn đến các triệu chứng như sưng đau ở mặt hoặc miệng, đau khi há miệng và khô miệng. Đặc biệt, khi sỏi lớn hoặc gây tắc nghẽn hoàn toàn tuyến nước bọt, người bệnh có thể bị sưng đau dưới hàm, nhất là trong khi ăn.
Mặc dù sỏi tuyến nước bọt thường là bệnh lành tính, nhưng trong một số trường hợp, sỏi lớn có thể ngăn chặn hoàn toàn dòng chảy của nước bọt, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi và gây viêm tuyến nước bọt, thậm chí hình thành ổ mủ (áp xe). Sự cản trở dòng chảy của nước bọt do sỏi còn làm giảm tiết nước bọt, ảnh hưởng đến cảm giác ngon miệng và quá trình tiêu hóa.
Phương pháp điều trị phổ biến là phẫu thuật lấy sỏi qua đường miệng, nhằm hạn chế tái phát và bảo tồn chức năng của tuyến nước bọt. Đối với sỏi nằm gần đầu ống tuyến và vị trí gần niêm mạc miệng, bác sĩ có thể thực hiện một thủ thuật nhỏ, rạch niêm mạc trong miệng để lấy sỏi ra mà không cần cắt bỏ tuyến. Đây là một phương pháp đơn giản, ít xâm lấn và thường có thời gian phục hồi nhanh chóng.
Trong trường hợp sỏi quá lớn, nằm sâu trong tuyến nước bọt, không thể lấy bằng phẫu thuật bảo tồn, hoặc khi sỏi đã tồn tại nhiều năm gây tổn thương nghiêm trọng đến mô tuyến, dẫn đến xơ hóa và mất chức năng của tuyến, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ tuyến nước bọt để loại bỏ hết sỏi và ngăn ngừa tái phát.
Admin
Nguồn: VnExpress
