Trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Iran và Israel, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cân nhắc các phương án can thiệp quân sự để hỗ trợ đồng minh Israel. Tuy nhiên, sau những động thái điều chuyển khí tài quân sự của Lầu Năm Góc làm dấy lên đồn đoán về một cuộc chiến sắp xảy ra, ông Trump lại cho thấy sự sẵn sàng mở thêm cơ hội cho giải pháp ngoại giao.
Ngày 19/6, Tổng thống Trump tuyên bố sẽ đưa ra quyết định cuối cùng trong vòng hai tuần tới, dựa trên khả năng đàm phán với Iran. Ông nhấn mạnh sự cần thiết của việc Iran “đầu hàng vô điều kiện” và kêu gọi người dân sơ tán khỏi Tehran, thể hiện sự mất kiên nhẫn trước tình hình đàm phán hạt nhân bế tắc.
Quyết định trì hoãn này được xem là một bước đi thận trọng, cho phép ông Trump có thêm thời gian để cân nhắc những hệ lụy tiềm ẩn nếu Mỹ can thiệp vào cuộc xung đột, đồng thời đánh giá xem liệu Tehran có thay đổi lập trường sau những thiệt hại mà Israel gây ra hay không.
Theo các chuyên gia, Tổng thống Trump thường sử dụng chiến lược “chờ đợi hai tuần” để đưa ra quyết định trong các vấn đề quan trọng. Tương tự, hồi cuối tháng 5, ông cũng đưa ra thời hạn tương tự để đánh giá mức độ nghiêm túc của Nga trong việc chấm dứt chiến sự ở Ukraine.
Chiến lược gia đảng Cộng hòa Alex Conant nhận định, khi quyết định chưa rõ ràng, ông Trump thường muốn có thêm thời gian suy nghĩ. Ông cho rằng trong chính trị, hai tuần có thể mang lại những thay đổi lớn, và nhiều vấn đề có thể tự giải quyết nếu có đủ thời gian.
Trong trường hợp này, Tổng thống Trump có thể kỳ vọng vào một đột phá ngoại giao hoặc sự nhượng bộ từ Iran trong thời gian tới. Việc trì hoãn quyết định cũng giúp tránh sự can dự trực tiếp của Mỹ, phù hợp với lời hứa tranh cử về việc giữ nước Mỹ tránh xa các cuộc chiến.
Tuy nhiên, khoảng thời gian hai tuần cũng mở ra nhiều khả năng khác. Ông Trump sẽ có cơ hội đánh giá xem liệu Iran có thay đổi lập trường sau các cuộc không kích của Israel hay sẽ quyết tâm đối đầu với phương Tây hơn.
Một số chuyên gia cho rằng tuyên bố của ông Trump có thể chỉ là một đòn nghi binh để khiến Iran mất cảnh giác. Cựu đô đốc hải quân James G. Stavridis nhận định đây có thể là vỏ bọc cho một quyết định tấn công ngay lập tức.
Ngay cả khi không có đòn nghi binh, hai tuần cũng cho phép Mỹ tăng cường bố trí lực lượng ở Trung Đông và Israel có thêm thời gian để phá hủy các mục tiêu phòng không của Iran, giảm thiểu rủi ro cho Mỹ nếu quyết định tham chiến.
Thời gian này cũng giúp Tổng thống Trump giảm bớt áp lực từ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, người đang muốn Washington cung cấp bom xuyên hầm ngầm để tấn công cơ sở hạt nhân Fordow của Iran.
Sau cùng, mọi chuyện sẽ phụ thuộc vào quan điểm của Iran. Liệu Tehran có coi đây là cơ hội để tránh những hậu quả nghiêm trọng từ việc cơ sở hạt nhân bị phá hủy hay không?
Cựu đại sứ Mỹ tại IAEA, Laura Holgate, cho rằng Iran khó có thể “đầu hàng vô điều kiện” và từ bỏ hoàn toàn khả năng làm giàu uranium. Giáo sư Robert Litwak đề xuất một giải pháp dung hòa: Mỹ chấp nhận quyền làm giàu uranium của Iran, đổi lại Iran chấp nhận vô hiệu hóa hoàn toàn chương trình hạt nhân.
Trong bối cảnh đó, cuộc gặp giữa các ngoại trưởng Anh, Pháp, Đức, quan chức EU và Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi tại Geneva ngày 20/6 được kỳ vọng sẽ mang lại những tín hiệu tích cực.
Ngoại trưởng Anh David Lammy cho biết tình hình Trung Đông vẫn rất nguy hiểm, nhưng cơ hội đạt được giải pháp ngoại giao trong hai tuần đã mở ra. Châu Âu đang nỗ lực hạ nhiệt căng thẳng và thuyết phục Iran đưa ra cam kết giới hạn chương trình hạt nhân vì mục đích dân sự.
Nhà Trắng tái khẳng định lập trường của Tổng thống Trump rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải hướng đến việc Iran không làm giàu uranium. Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt nhấn mạnh rằng Tổng thống Trump luôn coi ngoại giao là lựa chọn đầu tiên và tin tưởng vào trực giác của mình.
Admin
Nguồn: VnExpress
