Theo thống kê của Globocan năm 2022, ung thư gan là một vấn đề sức khỏe đáng lo ngại tại Việt Nam, đứng thứ ba về tỷ lệ mắc và tử vong. Bác sĩ Lưu Thảo Ngọc từ khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, đã chỉ ra những thói quen phổ biến có thể làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh ung thư gan.
Một trong những thói quen nguy hiểm là sử dụng thực phẩm bị mốc. Các loại ngũ cốc như lạc, đậu, ngô, gạo khi bị mốc có thể sản sinh ra aflatoxin, một chất độc hại đã được xếp vào danh sách các chất gây ung thư, đặc biệt là ung thư gan. Aflatoxin rất bền vững và không bị phá hủy hoàn toàn trong quá trình nấu nướng thông thường. Việc tiêu thụ thực phẩm chứa aflatoxin làm tăng nguy cơ xơ gan và ung thư gan. Do đó, việc bảo quản ngũ cốc và các loại hạt ở nơi khô ráo, thoáng mát là rất quan trọng. Người tiêu dùng nên loại bỏ bất kỳ sản phẩm nào có mùi lạ hoặc màu sắc bất thường.
Thói quen uống rượu bia thường xuyên cũng là một yếu tố nguy cơ lớn. Rượu là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các bệnh lý về gan như viêm gan do rượu, gan nhiễm mỡ và xơ gan. Khi rượu được tiêu thụ, gan phải làm việc để phân giải nó, tạo ra acetaldehyde, một chất độc có thể gây tổn thương DNA của tế bào gan. Việc uống rượu bia thường xuyên gây ra tác động tiêu cực lên các tế bào gan, khiến chúng không thể tái tạo kịp thời, dẫn đến xơ gan và cuối cùng là ung thư gan. Bác sĩ Ngọc khuyến cáo nên hạn chế tối đa việc tiêu thụ rượu bia, đặc biệt đối với những người có bệnh nền như viêm gan virus B, C hoặc xơ gan.
Việc sử dụng dầu ăn đã qua chiên nhiều lần cũng tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư. Dầu chiên đi chiên lại nhiều lần sẽ tạo ra các chất độc hại như acrolein, hydrocarbon thơm đa vòng (PAHs) và aldehyde. Những chất này có thể gây đột biến tế bào và làm tăng nguy cơ ung thư, bao gồm cả ung thư gan. Gan là cơ quan chính chịu trách nhiệm chuyển hóa các chất này, và việc tiếp xúc lâu dài có thể gây tổn thương gan. Do đó, các gia đình nên hạn chế việc sử dụng dầu ăn quá hai lần, tránh tái sử dụng dầu chiên và giảm thiểu việc tiêu thụ các món ăn chiên, nướng. Thay vào đó, nên ưu tiên các phương pháp chế biến lành mạnh hơn như hấp, luộc hoặc áp chảo với lượng dầu tối thiểu.
Một thói quen nguy hiểm khác là lạm dụng thuốc và thực phẩm chức năng. Việc sử dụng quá nhiều thuốc giảm đau, hạ sốt, kháng sinh, thuốc nam hoặc thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc trong thời gian dài có thể gây viêm gan do thuốc, suy gan hoặc thậm chí thúc đẩy quá trình ung thư hóa. Người bệnh nên tuân thủ theo đơn thuốc của bác sĩ và tránh tự ý sử dụng các loại thuốc không rõ nguồn gốc hoặc thành phần.
Ung thư gan thường tiến triển một cách âm thầm và chỉ được phát hiện ở giai đoạn muộn. Do đó, bác sĩ Ngọc khuyến cáo mọi người nên tiêm vaccine phòng ngừa viêm gan virus B và thực hiện tầm soát sức khỏe định kỳ, đặc biệt là những người có nguy cơ cao như người mắc viêm gan virus B, C, xơ gan hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư gan. Việc chủ động phòng ngừa và phát hiện sớm có thể giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và cải thiện kết quả điều trị.
Admin
Nguồn: VnExpress
