Gia đình tôi, sáu người chen chúc trong căn phòng tập thể vỏn vẹn 30 mét vuông, chỉ đủ kê hai chiếc giường lớn. Vào những ngày đông giá rét, chúng tôi lại ra đồng nhặt rạ về lót dày lên giường, trải thêm chiếc chiếu, vậy là có ngay một chiếc nệm ấm áp. Dù diện tích khiêm tốn, phòng vẫn có một tủ sách nhỏ. Chiếc bàn kê sát tường đặt chiếc radio và máy quay đĩa, cạnh đó luôn có một bình hoa tươi, thường là hoa hái từ vườn thực vật gần nhà, hoặc những bông hồng, thược dược, hay hoa chân chim tím dịu dàng. Bếp núc được tận dụng ở hành lang sau nhà, nơi đặt chiếc lò mùn cưa và bếp đất đun củi miệng rộng. Thời đó, thực phẩm khan hiếm, thịt cá đều phải mua theo tem phiếu, nên mọi gia đình đều phải dè sẻn. Nhà tôi có thời gian áp dụng kiểu ăn tập thể, báo ba suất cơm cho một bữa để có thêm vài miếng thịt kho, rồi nấu thêm nồi cơm độn để cả nhà đủ no (bố tôi hay buồn rầu vì “không có protid”).
Khu tập thể rộng rãi, xung quanh có nhiều ao mương, nên đám trẻ con chúng tôi được giao nhiệm vụ trồng rau, kiếm củi để phục vụ gia đình. Mương trong khu tập thể cỏ mọc um tùm, chúng tôi thường dọn sạch rồi cấy rau muống. Rau gặp bùn đen màu mỡ tốt nhanh như thổi, hái ở đầu mương thì cuối mương đã chuẩn bị cho lứa mới. Đất đai rộng rãi, nhà nào cũng trồng một khoảnh rau dền, rau muống, su hào, bắp cải, đậu đỗ…, mùa nào thức nấy, cũng đỡ tốn tiền mua. Có năm, ba má tôi về quê gặt lúa giúp dân, rau nhiều ăn không xuể, tôi và Hiền, hai chị em một đứa mười, một đứa năm tuổi, lếch thếch đem rau ra chợ Ngọc Hà bán. Trẻ con không biết bó rau, cũng chẳng biết chỗ bán, cứ ngồi ngay đầu dốc chợ, mãi đến cuối buổi cũng chẳng ai mua, đành mang rau về. Năm mười tuổi, tôi vẫn còn là cô bé quàng khăn đỏ, còn chị mười lăm, khác hẳn đứa em nghịch ngợm tóc buộc cao, hay leo trèo dắt em đi khắp khu tập thể. Chị là một thiếu nữ thùy mị, dịu dàng với mái tóc xõa ngang lưng, lúc nào cũng từ tốn và nhẹ nhàng. Dù vậy, chị em tôi rất thân nhau, các em còn bé (mẹ tôi sinh cách nhau năm tuổi một đứa) nên chị thường chia sẻ với tôi việc nhà, chuyện trò tâm sự về bạn bè trong lớp, về việc phấn đấu tu dưỡng để trở thành đoàn viên, hay về ước mơ vào học Tổng hợp Văn, chia sẻ về những người bạn thân, về không khí sôi nổi của những buổi tối tốp ca nữ của chị đi hội diễn.
Chị Thùy của tôi đoan trang, thùy mị, là người sống rất nghiêm túc và nội tâm sâu sắc. Ở chị, tình yêu và lý tưởng sống đều tràn đầy. Chị học văn giỏi nên tham gia nhóm Văn của khối, chị hát hay, giọng nữ cao (thời ấy người ta thích giọng nữ cao) và là thành viên tốp ca nữ của trường Chu Văn An. Tốp ca của chị có chín người, được tổ chức khá chặt chẽ, các chị được các nghệ sĩ tên tuổi như Kiều Hưng, Quý Dương hướng dẫn, thường đi biểu diễn ở các sân khấu ngoài trời, thậm chí cả ở Nhà hát Lớn. Trong khu tập thể của chúng tôi có chị Mai, học trên chị một lớp, cũng ở trong tốp ca này. Mỗi buổi đi biểu diễn, hai chị chuẩn bị từ chiều, trang điểm xinh đẹp trong tà áo dài trắng tinh khôi, được đám trẻ con chúng tôi ngắm nhìn với ánh mắt ngưỡng mộ.
Sau này, khi nhật ký của chị được xuất bản, tôi thường được hỏi về những kỷ niệm, những ký ức về chị những ngày còn bên nhau. Kỷ niệm thật nhiều, những ngày hạnh phúc ấy làm sao có thể nói hình ảnh nào là sâu sắc nhất? Mỗi lúc tôi lại nhớ về những ngày hai chị em bên nhau cùng làm việc nhà, cùng nấu nướng, giặt giũ và làm những món ăn vặt đơn giản, như hái vài trái đu đủ xanh, nạo thành sợi, thêm chút dấm đường, vài cọng rau thơm để có đĩa nộm ngon lành. Nhớ những buổi hai chị em đi xem phim, đi chụp ảnh, những buổi chủ nhật mong chờ để nghe chương trình ca nhạc quốc tế phát lúc 3 giờ chiều qua chiếc radio phủ ren trắng. Nhớ những ngày giáp Tết, mấy chị em sắp xếp dọn dẹp lại nhà cửa, quét mạng nhện, chùi xoong nồi bát đĩa cốc chén cho sạch bóng, ngâm gạo đãi đỗ nấu bánh chưng. Nhớ chiều 29, 30 Tết năm nào chị cũng rủ tôi lên Hàng Lược. Trời lạnh buốt, hai chị em chen chúc trong đám người yêu hoa, ngắm nhìn những cành đào, cây quất xinh xắn, ngắm hoa đơn, hoa cúc, hoa thược dược, đặc biệt là hoa chân chim tím biếc. Chúng tôi cứ ngắm, cứ hòa mình vào không khí chợ Tết náo nhiệt ấy, cho đến khi mỏi chân thì bắt đầu chọn mua cành đào nhỏ, và bao giờ cũng phải mua được bó hoa chân chim màu tím, thứ hoa mà chị rất yêu, thêm vài cành dơn với mấy bông thược dược để cắm bình hoa Tết trong nhà.
Admin
Nguồn: VnExpress
