Rạng sáng ngày 22/6 theo giờ Hà Nội, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gây bất ngờ khi thông báo quân đội nước này vừa tiến hành không kích ba cơ sở hạt nhân của Iran, bao gồm Fordow, Natanz và Esfahan. Ông Trump khẳng định tất cả máy bay tham gia chiến dịch đã an toàn trở về căn cứ sau khi rời khỏi không phận Iran.
Theo truyền thông Mỹ, lực lượng không quân đã sử dụng oanh tạc cơ tàng hình B-2 để thả sáu quả bom xuyên phá hầm ngầm GBU-57 MOP xuống cơ sở Fordow, vốn được xem là “pháo đài hạt nhân” của Iran. Cùng thời điểm, tàu ngầm Mỹ cũng phóng 30 tên lửa hành trình Tomahawk vào hai tổ hợp hạt nhân Isfahan và Natanz.
Quyết định này được xem là bước đi đột ngột của Tổng thống Trump, bởi trước đó hai ngày, ông từng tuyên bố sẽ đưa ra quyết định về hành động đối với Iran trong vòng hai tuần. Tuy nhiên, theo CNN, những ngày gần đây, ông Trump đã kết luận rằng sự can thiệp của Mỹ là cần thiết để phá hủy các cơ sở hạt nhân kiên cố của Iran, đặc biệt khi các nỗ lực ngoại giao dường như đã rơi vào bế tắc.
Một yếu tố khác thúc đẩy quyết định của ông Trump là báo cáo tình báo từ Mỹ. Theo đó, các cuộc không kích trước đây của Israel chỉ làm chậm chương trình hạt nhân của Iran khoảng 6 tháng, thay vì 2-3 năm như tuyên bố của Tel Aviv. Tình báo Mỹ cũng nhận định rằng các cuộc không kích sắp tới của Israel khó có khả năng gây thêm thiệt hại đáng kể cho chương trình hạt nhân Iran.
Được biết, Mỹ là quốc gia duy nhất sở hữu bom GBU-57 MOP, loại bom nặng 14 tấn có khả năng xuyên thủng 60 mét đất để phá hủy các công trình ngầm kiên cố như cơ sở hạt nhân Fordow. Với việc đã sử dụng gần một phần ba trong số khoảng 20 quả “siêu bom” GBU-57 hiện có, động thái này cho thấy quyết tâm của Mỹ trong việc đối phó với chương trình hạt nhân của Iran.
Ngay sau khi thông báo về cuộc không kích, Tổng thống Trump đã đưa ra tuyên bố: “Giờ là thời điểm cho hòa bình”. CNN dẫn lời ba nguồn tin thạo tin cho biết, ông Trump hy vọng rằng hành động này sẽ thúc đẩy Tehran quay trở lại bàn đàm phán. Đồng thời, Nhà Trắng hiện không có kế hoạch thực hiện thêm bất kỳ hành động quân sự nào khác bên trong lãnh thổ Iran.
Cơ sở hạt nhân Fordow được Iran bí mật xây dựng trong lòng một ngọn núi gần thành phố Qom trong nhiều năm. Mặc dù độ sâu chính xác của cơ sở này chưa được công bố, một số ước tính cho rằng nó nằm sâu 80-90 mét trong lòng núi, với hai lối vào và các đường hầm vuông góc 90 độ, khiến cho việc phá hủy bằng các loại bom thông thường trở nên vô cùng khó khăn.
Các chuyên gia nhận định rằng cuộc không kích của Mỹ vào cơ sở Fordow sẽ không gây ra vụ nổ hạt nhân, vì tổ hợp này chỉ lưu trữ uranium đã được làm giàu mà không có lò phản ứng hay đầu đạn hạt nhân.
Hamish de Bretton-Gordon, cựu chỉ huy đơn vị hóa, sinh, xạ của Anh, khẳng định: “Nếu ai đó nghĩ rằng thảm họa Chernobyl sẽ tái diễn thì chắc chắn là không thể. Vụ nổ uranium sẽ không kích hoạt phản ứng hạt nhân. Đây là một quy trình khoa học phức tạp và cũng là lý do khiến nỗ lực chế tạo bom nguyên tử trở nên khó khăn”.
Mark Nelson, nhà sáng lập một công ty tư vấn nghiên cứu có trụ sở tại Chicago, cũng đồng tình rằng khả năng rò rỉ phóng xạ từ vụ không kích là rất thấp, do các nguyên liệu hạt nhân được lưu trữ tại tổ hợp này có mức độ phóng xạ yếu. Ông giải thích thêm, nếu đây là nhà máy điện hạt nhân, sự cố có thể gây ra thảm họa trên diện rộng do sự phát nổ của “sản phẩm phân hạch”.
Một quan chức Iran cũng xác nhận rằng các cơ sở hạt nhân bị tấn công không chứa vật liệu gây phóng xạ, làm dịu bớt những lo ngại về nguy cơ ô nhiễm phóng xạ sau vụ không kích.
Admin
Nguồn: VnExpress
