Trong cuộc sống bận rộn ngày nay, ai trong chúng ta cũng từng trải qua cảm giác bực bội khi trí nhớ “phản bội”, từ việc quên một từ ngữ quen thuộc đến việc lạc mất chìa khóa hoặc đơn giản là không nhớ mục đích khi bước vào một căn phòng.
Giáo sư tâm lý học và thần kinh học Charan Ranganath từ Đại học California chỉ ra rằng, trong kỷ nguyên số với lượng thông tin khổng lồ, việc lãng quên gần như là một điều tất yếu. Trung bình, một người Mỹ tiếp nhận khoảng 34 gigabyte thông tin mỗi ngày, tương đương với gần 12 giờ tiếp xúc liên tục.
Nghiên cứu khoa học về trí nhớ cho thấy bộ não con người vốn dĩ được thiết kế để chọn lọc và loại bỏ thông tin không cần thiết. Công trình nghiên cứu kinh điển năm 1956 của nhà tâm lý học George Miller đã chỉ ra rằng, bộ não chỉ có thể duy trì khoảng 7 đơn vị thông tin cùng một lúc. Thậm chí, các nghiên cứu gần đây còn cho thấy con số này thực tế chỉ là 3-4 đơn vị.
Giáo sư Ranganath nhấn mạnh rằng, nhiều người thường lầm tưởng rằng chúng ta phải ghi nhớ mọi thứ. Tuy nhiên, bộ não hoạt động theo nguyên tắc tối ưu hóa, tức là thu thập càng ít thông tin càng tốt, nhưng phải tận dụng tối đa những gì đã thu thập được. Đôi khi, những điều bất ngờ hoặc khác lạ lại được ghi nhớ tốt hơn những điều quen thuộc, bởi vì chúng thu hút sự chú ý của chúng ta. Điều này cũng đồng nghĩa với việc chúng ta dễ dàng bỏ lỡ những chi tiết khác và cảm thấy khó chịu khi sự chú ý bị phân tán không đúng lúc.
Thay vì cố gắng ghi nhớ mọi thứ, giáo sư Ranganath khuyên chúng ta nên học cách ghi nhớ một cách hiệu quả. Đôi khi, “nhớ tốt hơn” đồng nghĩa với việc “ghi nhớ ít hơn”. Một kỹ thuật hữu ích là chia nhỏ thông tin thành các nhóm nhỏ, có ý nghĩa. Các vận động viên trí nhớ thường sử dụng chiến lược này để tổ chức thông tin thành các cấu trúc lớn hơn, giúp họ biến việc ghi nhớ 10 điều trở thành việc ghi nhớ một điều duy nhất.
Để giúp mọi người cải thiện trí nhớ, giáo sư Ranganath đã chia sẻ năm mẹo đơn giản, được tóm tắt bằng từ viết tắt “MEDIC”:
**M – Meaning (Ý nghĩa):** Liên kết thông tin cần nhớ với một điều gì đó có ý nghĩa đối với bạn. Ví dụ, nếu bạn yêu thích thần thoại Hy Lạp và muốn nhớ tên Charon, người lái đò đưa người chết qua sông Styx, bạn có thể liên hệ nó với tên Charan, một cái tên phổ biến ở Ấn Độ và cũng là tên của giáo sư Ranganath. “Hãy tưởng tượng tôi đang chèo thuyền đưa người chết sang thế giới bên kia”, ông nói. Một hình ảnh sống động như vậy sẽ giúp bạn dễ dàng ghi nhớ tên hơn.
**E – Error (Sai sót):** Tự kiểm tra kiến thức của bản thân. Học hỏi thông qua thử và sai là một phương pháp ghi nhớ rất hiệu quả. Ví dụ, khi học một từ mới trong tiếng nước ngoài, hãy thử đoán nghĩa của nó trước. Khi bạn biết đáp án đúng, não bộ sẽ điều chỉnh ký ức để gắn chặt hơn với thông tin chính xác và loại bỏ những thông tin sai lệch.
**D – Distinctiveness (Sự khác biệt):** Làm cho thông tin nổi bật. Giống như một tờ giấy màu hồng dễ dàng được nhận ra giữa một chồng giấy màu vàng, những ký ức có điểm khác biệt sẽ dễ được ghi nhớ hơn. Ví dụ, khi bạn đặt chìa khóa xuống, hãy chú ý đến một chi tiết đặc biệt như âm thanh, hình ảnh hoặc vị trí cụ thể. Điều này sẽ giúp bạn dễ dàng nhớ ra nơi để chìa khóa khi cần.
**I – Importance (Sự quan trọng):** Liên kết thông tin với những điều quan trọng. Bộ não có xu hướng ghi nhớ những sự kiện quan trọng về mặt sinh học, chẳng hạn như phần thưởng, nỗi sợ hãi hoặc sự xấu hổ. Khi những sự kiện này xảy ra, các chất dẫn truyền thần kinh như dopamine, noradrenaline và serotonin được giải phóng, giúp củng cố trí nhớ. Sự tò mò cũng có tác dụng tương tự, kích hoạt các vùng não liên quan đến dopamine và thúc đẩy quá trình học tập.
**C – Context (Bối cảnh):** Sử dụng các giác quan để gợi nhớ. Con người thường dễ dàng ghi nhớ thông tin thông qua hình ảnh. Hãy gắn ký ức với một không gian và thời gian cụ thể. Ví dụ, một bài hát gợi nhớ về kỳ nghỉ hè thời đại học hoặc mùi hương của món ăn bà bạn thường nấu có thể ngay lập tức đưa bạn trở lại quá khứ.
Giáo sư Ranganath kết luận: “Khi bạn cần nhớ lại điều gì đó, hãy cố gắng hình dung lại bối cảnh, cảm xúc, hình ảnh và âm thanh liên quan. Bạn sẽ ngạc nhiên về những gì mình có thể nhớ ra.”
Admin
Nguồn: VnExpress
