Đề xuất mở rộng việc lắp đặt camera giám sát trên xe kinh doanh vận tải dưới 8 chỗ đang gây nhiều tranh cãi, với những lo ngại về chi phí, hiệu quả thực tế và quyền riêng tư.
Theo quy định hiện hành, Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ năm 2024 yêu cầu xe kinh doanh vận tải từ 8 chỗ trở lên phải có thiết bị giám sát hành trình và camera ghi hình người lái, trong khi xe dưới 8 chỗ chỉ cần thiết bị giám sát hành trình. Tuy nhiên, Bộ Công an đề xuất mở rộng quy định này, yêu cầu cả xe taxi và xe hợp đồng dưới 8 chỗ cũng phải lắp camera ghi hình người lái.
Lý giải cho đề xuất này, Bộ Công an cho rằng việc lắp đặt camera sẽ giúp quản lý chặt chẽ hơn hoạt động kinh doanh vận tải, giám sát các hành vi như sử dụng điện thoại khi lái xe, chở quá số người, không thắt dây an toàn, hoặc thậm chí điều khiển xe bằng chân. Camera cũng có thể giúp phát hiện các hành vi vi phạm trật tự an toàn xã hội, hỗ trợ truy tìm tội phạm.
TS. Trần Hữu Minh từ Ủy ban An toàn giao thông quốc gia ủng hộ đề xuất này, viện dẫn các vụ tai nạn liên quan đến xe kinh doanh vận tải do vi phạm quy tắc giao thông hoặc lái xe ngủ quên, đột quỵ. Ông Minh cho rằng việc lắp camera giám sát tài xế đã phát huy hiệu quả với xe khách và xe tải lớn, giúp phát hiện nhiều hành vi vi phạm có thể dẫn đến tai nạn. Ông cũng chỉ ra kinh nghiệm quốc tế, với nhiều nước như Mỹ, New Zealand, và Australia đã áp dụng quy định tương tự.
Tuy nhiên, ông Minh cũng lưu ý về việc cần xây dựng hạ tầng và ứng dụng AI để xử lý lượng dữ liệu lớn từ camera, giúp phát hiện các dấu hiệu tiềm ẩn nguy cơ tai nạn như buồn ngủ, mệt mỏi, hoặc lái xe quá thời gian quy định.
Mặc dù vậy, nhiều chuyên gia lại bày tỏ lo ngại về tính khả thi và hiệu quả của đề xuất này. Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam, cho rằng việc bắt buộc lắp camera trên xe kinh doanh vận tải dưới 8 chỗ là không cần thiết, gây tăng chi phí cho doanh nghiệp và hành khách. Ông ước tính chi phí lắp đặt và duy trì camera cho gần một triệu xe có thể lên tới hàng nghìn tỷ đồng.
Ông Quyền cũng cho rằng taxi và xe dịch vụ thường chạy tuyến ngắn trong đô thị, ít xảy ra tình trạng lái xe buồn ngủ, và khu vực đô thị đã có camera giám sát giao thông. Hơn nữa, ông cho rằng dữ liệu từ camera trên xe khách và xe tải lớn hiện nay chưa được khai thác hiệu quả, và quy định pháp lý để xử phạt vi phạm từ dữ liệu này còn thiếu. Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam đã đề nghị chỉ yêu cầu xe kinh doanh vận tải dưới 8 chỗ lắp thiết bị giám sát hành trình như hiện hành.
Một lo ngại khác là vấn đề quyền riêng tư. Chuyên gia giao thông Nguyễn Văn Thanh lo ngại việc camera ghi hình cả hành khách có thể xâm phạm quyền riêng tư, và việc rò rỉ hình ảnh có thể gây ảnh hưởng đến đời tư cá nhân. Ông Thanh cũng cho rằng việc ghi hình trong không gian kín có thể khiến hành khách và tài xế cảm thấy không thoải mái.
Ông Thanh cho rằng cần có giải pháp quyết liệt từ cơ quan công an và biện pháp bảo vệ tài sản, lái xe từ doanh nghiệp đối với các địa phương có tình hình an ninh trật tự phức tạp. Ông cũng cảnh báo rằng nếu quy định chỉ mang tính hình thức, doanh nghiệp có thể đối phó bằng cách lắp thiết bị kém chất lượng hoặc vô hiệu hóa camera.
Trước khi Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ năm 2024 được thông qua, các cơ quan soạn thảo đã thống nhất chỉ áp dụng việc lắp thiết bị ghi hình đối với xe kinh doanh vận tải từ 8 chỗ trở lên, và sử dụng các biện pháp nghiệp vụ để truy bắt tội phạm nếu xảy ra vi phạm trật tự an toàn xã hội trên xe.
Admin
Nguồn: VnExpress
