Quốc hội vừa thông qua Luật Thanh tra sửa đổi, có hiệu lực từ ngày 1/7, với nhiều thay đổi quan trọng về tổ chức và hoạt động của cơ quan thanh tra. Điểm đáng chú ý là việc luật mới chỉ duy trì hai cấp thanh tra, bao gồm Thanh tra Chính phủ và Thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi chung là Thanh tra tỉnh).
Bên cạnh đó, luật cũng quy định về hệ thống các cơ quan thanh tra đặc thù như: cơ quan thanh tra trong công an, quân đội, Ngân hàng Nhà nước (Thanh tra Bộ Quốc phòng, Thanh tra Bộ Công an, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan thanh tra khác trong quân đội, công an nhân dân, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam theo quy định của Chính phủ); Thanh tra Cơ yếu; cơ quan thanh tra được thành lập theo điều ước quốc tế. So với luật hiện hành, Luật Thanh tra sửa đổi đã loại bỏ cấp thanh tra ở bộ, tổng cục, cục thuộc bộ; cơ quan thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ, thanh tra sở, thanh tra huyện, tổ chức và hoạt động của cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành.
Một điểm mới quan trọng khác là luật thống nhất khái niệm thanh tra, không còn phân biệt giữa thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành. Theo đó, hoạt động thanh tra được định nghĩa là việc xem xét, đánh giá, kết luận và kiến nghị xử lý của cơ quan thanh tra đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định.
Luật Thanh tra sửa đổi cũng bổ sung thêm quyền hạn cho Thanh tra Chính phủ và Thanh tra tỉnh. Cụ thể, Thanh tra Chính phủ sẽ có quyền thanh tra theo đề nghị của bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ. Cơ quan này cũng có quyền yêu cầu các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND cấp tỉnh cử người có chuyên môn nghiệp vụ tham gia Đoàn thanh tra của Thanh tra Chính phủ khi cần thiết.
Đặc biệt, Thanh tra Chính phủ có quyền thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân thuộc quyền quản lý của bộ đối với các bộ không có thanh tra bộ, cũng như thanh tra việc chấp hành pháp luật trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của các bộ này. Thanh tra Chính phủ cũng có thẩm quyền thanh tra các vụ việc phức tạp, liên quan đến trách nhiệm quản lý Nhà nước của nhiều bộ, cơ quan ngang bộ, UBND cấp tỉnh.
Đối với Thanh tra tỉnh, cơ quan này có quyền thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác và đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND cấp tỉnh.
Một điểm đáng chú ý khác của Luật Thanh tra sửa đổi là quy định về việc cơ quan thanh tra được trích một phần từ các khoản tiền thu hồi, phát hiện qua thanh tra sau khi nộp vào ngân sách Nhà nước. Khoản tiền này sẽ được sử dụng để chi cho hoạt động và nâng cao năng lực của cơ quan thanh tra. Chế độ, chính sách, phụ cấp đối với thanh tra viên do Chính phủ quy định.
Trước đó, trong quá trình thảo luận về nội dung này, một số đại biểu Quốc hội đã bày tỏ ý kiến cho rằng các hoạt động thanh tra đã được ngân sách Nhà nước đảm bảo thực hiện. Tuy nhiên, Chính phủ giải trình rằng việc trích một phần từ các khoản tiền thu hồi phát hiện qua thanh tra thực nộp ngân sách nhà nước và cho phép cơ quan thanh tra được sử dụng nguồn kinh phí trích đã được quy định và thực hiện ổn định từ năm 2006 đến nay.
Chính phủ khẳng định rằng khoản kinh phí này có tác dụng giúp cơ quan thanh tra thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Đây là những lĩnh vực phức tạp, nhạy cảm, có tính chất như một số ngành nội chính, đặc biệt là trong việc phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, tham nhũng, tiêu cực. Do đó, cần có sự bảo đảm từ ngân sách nhà nước để tăng cường năng lực và tạo sự chủ động cho cơ quan thanh tra.
Admin
Nguồn: VnExpress
