Chiều 25/6, Chính phủ đã trình Quốc hội đề xuất bổ sung hình thức đầu tư cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, sau khi Bộ Chính trị thống nhất chủ trương đầu tư công cho dự án này. Động thái này diễn ra sau khi Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị khuyến khích sự tham gia của khu vực kinh tế tư nhân vào các dự án trọng điểm quốc gia.
Theo Chính phủ, hiện nay chưa có quy định cụ thể về hình thức đầu tư đối tác công tư (PPP) hoặc đầu tư tư nhân trực tiếp cho dự án đường sắt tốc độ cao. Tuy nhiên, cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn đều ủng hộ việc mở rộng sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân vào các dự án quan trọng.
Bộ Chính trị đã nhấn mạnh việc “mở rộng sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân vào các dự án quan trọng quốc gia như đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị”. Nghị quyết số 198/2025 của Quốc hội cũng khẳng định Nhà nước sẽ tạo điều kiện cho khu vực tư nhân tham gia vào các dự án trọng điểm thông qua đầu tư trực tiếp hoặc PPP.
Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, phần lớn hạ tầng đường sắt được đầu tư bằng vốn công do suất đầu tư lớn, hiệu quả tài chính thấp và thời gian thu hồi vốn dài. Một số quốc gia đã triển khai PPP, nhưng vẫn cần sự hỗ trợ đáng kể từ Nhà nước.
Để phù hợp với chủ trương mới, Chính phủ đề xuất Quốc hội cho phép bổ sung các hình thức đầu tư khác ngoài đầu tư công, bao gồm PPP hoặc đầu tư kinh doanh, và đưa nội dung này vào nghị quyết của kỳ họp 9. Trong trường hợp cần có chính sách vượt thẩm quyền, Chính phủ sẽ báo cáo Quốc hội xem xét.
Trước đó, Công ty VinSpeed đã đề xuất đầu tư trực tiếp vào dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam, không thông qua PPP hay đầu tư công. VinSpeed cam kết tự thu xếp 20% vốn (khoảng 12,27 tỷ USD) và đề nghị Nhà nước cho vay không lãi suất trong 35 năm đối với 80% vốn còn lại (khoảng 49 tỷ USD), đồng thời cam kết trả nợ đầy đủ, đúng hạn.
VinSpeed cũng đề xuất Nhà nước thực hiện giải phóng mặt bằng và bàn giao mặt bằng sạch để công ty triển khai dự án. Ngoài ra, công ty mong muốn được chỉ định làm chủ đầu tư các khu đô thị, bất động sản quanh ga đường sắt tốc độ cao và đề nghị nhiều ưu đãi như miễn thuế thiết bị, phương tiện, thời gian hoạt động 99 năm và giá vé thấp hơn 60-70% so với giá trần vé máy bay.
Tương tự, Tập đoàn Trường Hải (Thaco) cũng đã gửi văn bản đề xuất đầu tư vào tuyến đường sắt tốc độ cao với tổng mức hơn 1,5 triệu tỷ đồng (khoảng 61,35 tỷ USD), chưa bao gồm chi phí đền bù, tái định cư. Thaco đề xuất tách phần chi phí này thành dự án riêng do Nhà nước thực hiện.
Thaco cam kết góp 20% tổng vốn (tương đương gần 12,3 tỷ USD) và vay 80% còn lại (khoảng 49 tỷ USD) từ các tổ chức tài chính trong và ngoài nước. Doanh nghiệp đề nghị Chính phủ bảo lãnh và hỗ trợ toàn bộ lãi vay trong 30 năm. Thaco sẽ thành lập công ty dự án, giữ cổ phần chi phối và cam kết không chuyển nhượng cổ phần hay quyền khai thác cho nhà đầu tư nước ngoài.
Admin
Nguồn: VnExpress
