Vùng dưới đồi, hay còn gọi là hypothalamus, đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát các chức năng quan trọng của cơ thể. Theo BS.CKI Nguyễn Phúc Minh Trân, từ Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, vùng não nhỏ bé này, nằm ở đáy não gần tuyến yên, có nhiệm vụ giải phóng hormone, điều hòa thân nhiệt, duy trì nhịp sinh học, kiểm soát cảm giác thèm ăn, cảm xúc, và chức năng tình dục. Sự rối loạn hoạt động của vùng dưới đồi có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau.
Cùng với vùng dưới đồi, dây thần kinh phế vị (dây thần kinh số X) cũng góp phần quan trọng vào việc điều chỉnh cảm giác đói no. Dây thần kinh này đóng vai trò như một đường dây liên lạc trực tiếp giữa dạ dày, ruột và não bộ, truyền tín hiệu về tình trạng no hay đói. Khi dạ dày căng đầy, dây thần kinh phế vị sẽ báo hiệu lên não, tạo cảm giác no. Ngược lại, khi dạ dày trống rỗng, nó kích thích cảm giác đói.
Chức năng tiêu hóa bình thường phụ thuộc rất nhiều vào dây thần kinh phế vị, vì nó điều chỉnh việc giải phóng các enzyme tiêu hóa, axit dạ dày và mật. Ngoài ra, nó còn kiểm soát các cơn co thắt của dạ dày và ruột, giúp thức ăn di chuyển trơn tru trong hệ tiêu hóa. Suy yếu chức năng của dây thần kinh phế vị có thể gây ra các vấn đề tiêu hóa như trào ngược axit, liệt dạ dày (chậm làm rỗng dạ dày), và hội chứng ruột kích thích (IBS).
Cảm giác đói và no còn chịu ảnh hưởng lớn bởi các hormone như ghrelin (kích thích đói) và leptin (ức chế đói). Bác sĩ Trân giải thích rằng các hormone này hoạt động như những sứ giả hóa học, truyền thông tin đến não bộ về mức độ đói no cần thiết. Sự tăng giảm nồng độ của chúng trong máu sẽ báo hiệu cho não biết khi nào cần ăn và khi nào nên dừng lại. Khi các tín hiệu hormone này bị rối loạn, chúng ta có thể ăn quá nhiều hoặc quá ít so với nhu cầu thực tế của cơ thể, dẫn đến các vấn đề về cân nặng.
Bên cạnh đó, hormone peptide YY (PYY) và GLP-1 cũng đóng vai trò trong việc kiểm soát ăn uống và giảm cân. Peptide YY, được sản xuất ở ruột, có thể ảnh hưởng đến cảm giác no và giảm sự thèm ăn. GLP-1, cũng được sản xuất ở ruột khi có thức ăn, giúp ổn định đường huyết và tăng cảm giác no. Việc tăng cường sản xuất GLP-1 có thể giúp kiểm soát cân nặng hiệu quả.
Các hormone này chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm chế độ ăn uống, tập thể dục, giấc ngủ và mức độ căng thẳng. Bác sĩ Trân khuyến cáo rằng, để duy trì cân nặng và sức khỏe tốt, mỗi người nên xây dựng một chế độ ăn uống khoa học và lành mạnh, từ đó giúp điều hòa các hormone một cách ổn định.
Admin
Nguồn: VnExpress
