Tại sự kiện tuyên truyền về phòng chống lừa đảo trực tuyến do Google phối hợp tổ chức ngày 26/6 tại Hà Nội, Đại tá Nguyễn Huy Lục, Trưởng phòng 5, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) – Bộ Công an, đã chỉ ra những chiêu thức lừa đảo phổ biến đang diễn ra tại Việt Nam. Ông Lục nhấn mạnh rằng các đối tượng lừa đảo ngày càng sử dụng nhiều phương thức tinh vi, gây khó khăn cho công tác phòng ngừa.
Một trong những hình thức lừa đảo phổ biến là mạo danh cán bộ công an, viện kiểm sát, tòa án. Kẻ gian thường gọi điện đe dọa nạn nhân, cáo buộc họ liên quan đến các vụ án đang điều tra như rửa tiền hoặc buôn bán ma túy. Sau đó, chúng yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản chỉ định hoặc tải ứng dụng giả mạo để “chứng minh sự trong sạch”. Ứng dụng này thực chất là công cụ để chiếm quyền điều khiển thiết bị, đánh cắp thông tin tài khoản ngân hàng và mã OTP, từ đó rút tiền trái phép.
Một chiêu trò khác là lừa đảo “thu hồi vốn treo”. Các đối tượng tự xưng là cán bộ công an hoặc luật sư, quảng cáo dịch vụ giúp lấy lại tiền cho những người đã bị lừa đảo trên mạng. Để tạo lòng tin, chúng sử dụng video, hình ảnh, trang web và tài liệu giả mạo. Sau đó, chúng đưa ra nhiều lý do khác nhau để yêu cầu nạn nhân chuyển tiền, rồi chiếm đoạt số tiền đó. Đại tá Lục cho biết, có trường hợp nạn nhân bị lừa số tiền còn lớn hơn cả số tiền đã mất trước đó.
Hình thức lừa đảo đầu tư trên nền tảng giả mạo cũng rất phổ biến. Kẻ gian thường giả danh nhân viên của các sàn thương mại điện tử, sàn đầu tư ngoại hối, tiền ảo hoặc tài chính quốc tế, gọi điện dụ dỗ nạn nhân đầu tư với lợi nhuận cao. Chúng sử dụng các trang web, nền tảng giả mạo và các nhóm trên mạng xã hội để thao túng nhà đầu tư. Ban đầu, chúng có thể chỉnh sửa lệnh để nạn nhân thắng những khoản đầu tư nhỏ, tạo lòng tin. Khi nạn nhân đầu tư số tiền lớn, chúng sẽ đánh sập sàn hoặc làm “cháy” tài khoản.
Lừa đảo tình cảm để trục lợi tài chính là một hình thức đã được cảnh báo từ lâu, nhưng vẫn có nhiều người mắc bẫy. Kẻ gian sử dụng hình ảnh đẹp để tạo dựng lòng tin qua tin nhắn trên mạng xã hội hoặc ứng dụng OTT. Chúng thường viện lý do để không gặp mặt trực tiếp, sau đó lừa nạn nhân tham gia vào các ứng dụng hoặc trang web cờ bạc, đầu tư giả mạo. Ban đầu, người dùng có thể thắng và rút được một số tiền nhỏ để tạo lòng tin. Sau đó, họ bị thúc giục nạp thêm tiền để gia tăng lợi nhuận. Khi số tiền đủ lớn, kẻ gian sẽ khóa tài khoản, yêu cầu nạp thêm tiền để mở khóa, hoặc hứa hẹn cho rút tiền nhằm chiếm đoạt toàn bộ tài sản và cắt đứt liên lạc.
Lừa đảo thanh toán dịch vụ cũng là một hình thức phổ biến, liên tục thay đổi kịch bản để đánh lừa người dùng. Ví dụ, kẻ gian có thể mạo danh công ty điện lực, dọa cắt điện nếu không thanh toán tiền điện, khiến người dùng dễ dàng sập bẫy. Ngoài ra, chúng còn có thể giả danh công ty cấp thoát nước, viễn thông, gọi điện hoặc nhắn tin yêu cầu thanh toán tiền dịch vụ định kỳ hoặc cập nhật thông tin. Chúng đe dọa ngừng cung cấp dịch vụ nếu không làm theo yêu cầu, sau đó yêu cầu nạn nhân cài đặt ứng dụng giả mạo để đánh cắp thông tin cá nhân và tài khoản ngân hàng.
Mạo danh cơ sở giáo dục cũng là một thủ đoạn được ghi nhận nhiều trong thời gian qua. Kẻ gian giả danh nhân viên của các trường học, gọi điện cho sinh viên hoặc phụ huynh, thông báo về việc được nhận học bổng du học nước ngoài, hoàn trả học phí hoặc tham gia trại hè của các trường công an, quân đội. Chúng yêu cầu nạn nhân thực hiện các nhiệm vụ trực tuyến, hoặc yêu cầu cung cấp bằng chứng tài chính hoặc đặt cọc để giữ học bổng. Sau đó, chúng ép nạn nhân chuyển tiền gấp hoặc bấm vào các liên kết độc hại để đánh cắp thông tin ngân hàng và mã OTP.
Lừa đảo mua bán và du lịch trực tuyến cũng là một hình thức phổ biến. Kẻ gian giả danh người bán hoặc đại lý du lịch, tạo các trang web và trang mạng xã hội giả mạo, đưa ra các ưu đãi hấp dẫn để dụ dỗ nạn nhân đặt cọc. Sau khi nhận tiền, chúng gửi email hoặc tin nhắn thông báo lỗi chuyển khoản và yêu cầu thanh toán thêm, sau đó chặn liên lạc và chiếm đoạt tiền.
Để đấu tranh với tội phạm trực tuyến, Bộ Công an đã triển khai nhiều biện pháp, bao gồm hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng cường quản lý nhà nước trên lĩnh vực viễn thông, Internet và công nghệ thông tin. Bộ cũng ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong phòng chống tội phạm, nghiên cứu và xây dựng giải pháp phản ứng nhanh khi xảy ra tình huống lừa đảo trực tuyến. Bên cạnh đó, Bộ đã thực hiện tuyên truyền bằng cách gửi 500 triệu tin nhắn SMS cảnh báo đến người dân và hợp tác với Google để nâng cao hiệu quả của các chiến dịch tuyên truyền.
Bộ Công an cũng cho biết đã điều tra và xử lý nhiều vụ lừa đảo điển hình, xuyên quốc gia và sử dụng công nghệ cao. Điển hình, vào tháng 1/2024, đã triệt phá đường dây lừa đảo trực tuyến thông qua hình thức “tuyển cộng tác viên mua hàng online” tại khu vực Tam giác vàng. Cũng trong tháng 1/2025, đã triệt phá ổ nhóm giả danh công an gọi điện yêu cầu cập nhật VNeID để lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Admin
Nguồn: VnExpress
