Bệnh viêm tụy cấp ở trẻ em thường ít tiến triển thành mãn tính, tuy nhiên, việc phát hiện và điều trị kịp thời là vô cùng quan trọng. Bác sĩ chuyên khoa II Phan Thị Tường Vân từ khoa Nhi, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7, cho biết nguyên nhân gây viêm tụy ở trẻ em thường do di truyền hoặc bất thường bẩm sinh, khác với người lớn thường do chấn thương hoặc sỏi mật.
Trường hợp bé Trâm là một ví dụ điển hình. Hai tháng trước, bé nhập viện cấp cứu vì đau bụng dữ dội, bụng căng trướng, nôn ra dịch xanh và vàng, được chẩn đoán viêm tụy cấp. Sau đó, tình trạng đau bụng tái phát nặng hơn hai lần, khiến gia đình đưa bé đến Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7, nơi bác sĩ chẩn đoán bé bị viêm tụy mãn tính. Kết quả chụp MRI của bé Trâm không phát hiện bất thường cấu trúc tụy hay sỏi, nhưng xét nghiệm máu cho thấy bé có đột biến gene SPINK1. Đột biến này có thể làm giảm hoặc mất chức năng của protein SPINK1, một protein được sản xuất trong tuyến tụy, làm tăng nguy cơ viêm tụy.
Hiện tại, sức khỏe của bé Trâm đã ổn định nhờ phác đồ điều trị bằng thuốc kết hợp với chế độ ăn uống khoa học: ít dầu mỡ, chia nhỏ các bữa ăn để tránh kích thích tuyến tụy. Tuy nhiên, bé cần duy trì lối sống này, tiếp tục dùng thuốc giảm đau và tái khám định kỳ để theo dõi men tụy và khả năng đáp ứng thuốc. Bác sĩ Vân cũng lưu ý, nếu bé có các biểu hiện như nôn ói nhiều và đau bụng dữ dội, cần nhanh chóng đưa bé đến bệnh viện để tránh biến chứng nhiễm trùng huyết. Trong trường hợp cơn đau trở nên nghiêm trọng và không đáp ứng với thuốc, bác sĩ có thể chỉ định thủ thuật phong bế đám rối thần kinh tạng để làm tê liệt các dây thần kinh truyền cảm giác đau từ tụy.
Tuyến tụy, nằm phía sau dạ dày, đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất enzyme tiêu hóa cho ruột non và các hormone như insulin và glucagon để điều hòa đường huyết. Viêm tụy xảy ra khi các enzyme này bị kích hoạt quá sớm, ngay khi còn trong tuyến tụy, gây tổn thương mô tụy, dẫn đến viêm, sưng và đau.
Viêm tụy được chia thành hai loại chính: cấp tính và mãn tính. Viêm tụy cấp là tình trạng xảy ra đột ngột, thường kéo dài vài ngày, với mức độ từ nhẹ đến rất nặng. Triệu chứng điển hình là đau bụng dữ dội ở vùng bụng trên, có thể lan ra sau lưng, thường nặng hơn sau khi ăn, kèm theo buồn nôn, nôn, sốt và tim đập nhanh. Đa số bệnh nhân viêm tụy cấp hồi phục hoàn toàn nếu được điều trị đúng cách. Viêm tụy mãn tính là tình trạng viêm kéo dài, tái phát nhiều năm, gây tổn thương vĩnh viễn cho tuyến tụy, dẫn đến suy giảm chức năng, kém hấp thu dinh dưỡng và tiểu đường. Bệnh có thể tự phát các đợt viêm cấp mà không cần yếu tố kích thích mạnh. Nếu các đợt viêm tụy cấp xảy ra quá thường xuyên, mô tụy có thể bị phá hủy, dẫn đến tổn thương không thể hồi phục. Bác sĩ Vân cho biết khoảng 50% các trường hợp viêm tụy tái phát liên quan đến yếu tố gene, số còn lại do bất thường cấu trúc mô tụy, sỏi hoặc do thuốc.
Viêm tụy cấp và mãn tính có thể gây ra nhiều hệ lụy cho trẻ, bao gồm kém hấp thu dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và phát triển thể chất, và thậm chí mắc bệnh tiểu đường khi còn nhỏ. Trẻ em bị viêm tụy mãn tính, đặc biệt là do đột biến gene, có nguy cơ ung thư tụy cao hơn khi trưởng thành, do đó cần được tầm soát định kỳ. Bệnh cũng có thể ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ, đòi hỏi sự quan tâm và hỗ trợ từ gia đình.
*Tên người bệnh đã được thay đổi.
Admin
Nguồn: VnExpress
