Bi kịch kéo dài nhiều năm của Đặng Văn Kiệt, một người dân đến từ Vị Nam, bắt nguồn từ hành vi mạo danh tinh vi của Vương Mưu Mưu, cũng là người đồng hương. Trong suốt 16 năm, từ 1999 đến 2015, Vương đã sử dụng trái phép thông tin cá nhân của Đặng Văn Kiệt để đạt được nhiều mục đích khác nhau, từ việc nhập học, xin việc làm công chức, kết hôn, mua xe, thành lập công ty, vay ngân hàng, cho đến tham gia vào các vụ kiện dân sự.
Theo kết quả điều tra, vào năm 1999, cha của Vương đã thuê người làm giả giấy tờ tùy thân cho con trai mình. Với bộ giấy tờ giả này, Vương Mưu Mưu đã sử dụng thông tin và hồ sơ học bạ của Đặng Văn Kiệt để theo học tại trường Sư phạm Đại Lý, thuộc thành phố Vị Nam. Sau khi tốt nghiệp, dưới cái tên Đặng Văn Kiệt, Vương được phân công công tác tại Sở Giáo dục huyện.
Vào thời điểm đó, việc làm giả giấy tờ tùy thân ở Trung Quốc tương đối dễ dàng do chứng minh thư vẫn còn ở dạng giấy, không có chip điện tử và dữ liệu số hóa. Vương chỉ cần dán ảnh của mình lên chứng minh thư mang thông tin cá nhân của Đặng là có thể sống dưới một danh tính khác.
Đến năm 2004, khi Trung Quốc bắt đầu phát hành căn cước công dân dạng thẻ nhựa có gắn chip lưu trữ thông tin cá nhân và ảnh chân dung, Vương vẫn tiếp tục sử dụng thông tin mạo danh để thực hiện các thủ tục quét khuôn mặt, lấy dấu vân tay, qua đó khẳng định mình chính là “Đặng Văn Kiệt” trong hệ thống dữ liệu quốc gia.
Năm 2012, khi phát hiện ra sự việc, Đặng Văn Kiệt và cha đã tìm đến gia đình Vương để làm rõ. Tại đây, Vương Mưu Mưu đã thừa nhận hành vi sai trái và hứa sẽ trả lại giấy tờ tùy thân.
Tuy nhiên, mọi chuyện không dừng lại ở đó.
Do dữ liệu sinh trắc học và hồ sơ điện tử vẫn ghi nhận Vương Mưu Mưu là “Đặng Văn Kiệt”, nên khi Đặng Văn Kiệt đi kiểm tra hồ sơ bảo hiểm y tế, anh phát hiện ra ảnh trên thẻ không phải là mình. Nghiêm trọng hơn, trong báo cáo tín dụng của anh xuất hiện tới 8 thẻ tín dụng mang tên Đặng Văn Kiệt, phần lớn trong số đó đã quá hạn với tổng số nợ lên đến hơn 800.000 tệ.
Hậu quả là, Đặng Văn Kiệt thật bị đưa vào danh sách “người không trung thực”, phải chịu nhiều hạn chế trong chi tiêu, không thể vay tiền, không được đăng ký cho con đi học, không thể mở tài khoản ngân hàng, và thậm chí không thể sử dụng bảo hiểm y tế.
“Tôi không thể xác minh khuôn mặt để sử dụng điện thoại, cũng không thể thực hiện các thủ tục dân sự thông thường. Mọi thứ đều bị đình trệ vì dữ liệu của tôi không khớp với chính tôi,” Đặng Văn Kiệt bức xúc cho biết.
Tháng 3 năm 2025, tòa án huyện Phổ Thành đã tuyên phạt Vương Mưu Mưu bốn tháng tù giam và phạt 10.000 tệ vì tội sử dụng giấy tờ tùy thân giả.
Tuy nhiên, Đặng Văn Kiệt cho biết anh không hề nhận được thông báo hay lời mời tham dự phiên tòa. Anh cũng không có cơ hội nộp đơn kiện dân sự để đòi bồi thường thiệt hại do hành vi mạo danh gây ra.
Một bước ngoặt quan trọng xảy ra khi Lý Tuấn, một nạn nhân khác của Vương Mưu Mưu, góp phần đưa vụ việc ra ánh sáng. Vào năm 2017, Lý Tuấn ký hợp đồng cải tạo nội thất với một người mang tên Đặng Văn Kiệt và bị lừa mất hơn 400.000 tệ.
Trong quá trình điều tra, Lý Tuấn phát hiện ra có hai người trùng tên và số căn cước. Từ đó, anh lần theo dấu vết và tìm được Đặng Văn Kiệt thật. Những video mà Lý Tuấn đăng tải sau đó đã thu hút sự chú ý lớn từ dư luận, khiến vụ việc được quan tâm rộng rãi.
Mặc dù đã được minh oan, Đặng Văn Kiệt vẫn chưa thể khôi phục hoàn toàn các quyền dân sự của mình. Anh không thể xác minh khuôn mặt để đăng ký sim điện thoại, hồ sơ an sinh xã hội báo lỗi “trùng dữ liệu”. Mỗi thủ tục hành chính đều đòi hỏi giấy tờ xác minh phức tạp, khiến anh phải đi lại nhiều nơi trong khi sức khỏe ngày càng suy giảm.
“Tôi chỉ muốn sống đúng với tên thật của mình, không muốn tiếp tục là ‘người đứng bên lề’ cuộc đời mình nữa,” anh nghẹn ngào chia sẻ.
Tình trạng mạo danh từng khá phổ biến ở Trung Quốc, đặc biệt là trước năm 2010, khi chứng minh thư còn ở dạng giấy, công tác quản lý còn phân tán và dễ bị lợi dụng.
Tuy nhiên, đến nay, nhờ hệ thống căn cước gắn chip, công nghệ sinh trắc học và dữ liệu liên thông, tình trạng mạo danh đã gần như không còn cơ hội tồn tại.
Admin
Nguồn: VnExpress
