Với tỷ số sít sao 51-50, Thượng viện Mỹ ngày 1/7 đã thông qua dự luật chi tiêu công và giảm thuế, thường được gọi là “dự luật to đẹp” (OBBBA) của Tổng thống Donald Trump. Để phá vỡ thế bế tắc, Phó Tổng thống JD Vance đã phải sử dụng quyền bỏ phiếu quyết định, sau khi ba thượng nghị sĩ Cộng hòa đứng về phía đảng Dân chủ để phản đối dự luật này.
Sự kiện này là đỉnh điểm của hơn một ngày làm việc không ngừng nghỉ của các thượng nghị sĩ Cộng hòa, nhằm điều chỉnh và thông qua những điều khoản còn gây tranh cãi trong nội bộ đảng. Thượng nghị sĩ Lisa Murkowski được xem là “mảnh ghép cuối cùng” khi bà thay đổi quan điểm ủng hộ dự luật sau cuộc thảo luận với lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện, ông John Thune.
Bà Murkowski chia sẻ với báo giới: “Đây có lẽ là 24 giờ lập pháp căng thẳng và khó khăn nhất mà tôi từng trải qua”. Tổng cộng, Thượng viện đã tiến hành 45 cuộc bỏ phiếu liên tiếp, một kỷ lục chưa từng có trong lịch sử cơ quan này, để có thể thông qua dự luật.
Trước đó, OBBBA đã được Hạ viện thông qua vào cuối tháng 5. Dự luật này được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng cho ông Trump triển khai các kế hoạch trong nhiệm kỳ hai. Tuy nhiên, nó cũng vấp phải nhiều chỉ trích do nguy cơ làm tăng nợ công của Mỹ và bao gồm một số điều khoản gây tranh cãi, chẳng hạn như việc cắt giảm nguồn tài trợ cho chương trình y tế Medicaid dành cho người có thu nhập thấp.
Các thượng nghị sĩ Cộng hòa đã nỗ lực sửa đổi những nội dung gây tranh cãi trong dự luật, nhưng vẫn còn nhiều bất đồng. Thời gian trở nên gấp rút khi thời hạn chót ngày 4/7 mà ông Trump mong muốn đến gần. Do đó, họ đã quyết định thực hiện “vote-a-rama”, một quy trình bao gồm hàng loạt cuộc bỏ phiếu liên tiếp để thông qua các điều chỉnh cho dự luật ngân sách.
Vào lúc 6h sáng ngày 30/6, Phó Tổng thống Vance, với vai trò là Chủ tịch Thượng viện, đã có mặt tại Đồi Capitol, cho thấy các thượng nghị sĩ Cộng hòa có thể cần đến lá phiếu của ông để thúc đẩy OBBBA. Với thế đa số 53-47 tại Thượng viện, phe Cộng hòa không được phép mất quá ba phiếu ủng hộ.
Quy trình vote-a-rama bắt đầu vào khoảng 9h35 cùng ngày. Các thượng nghị sĩ lần lượt thảo luận và bỏ phiếu về các điều khoản sửa đổi trong dự luật.
Hiện tại, nợ công của Mỹ đã lên tới 36.000 tỷ USD. Theo ước tính từ Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ, OBBBA của Thượng viện có thể làm tăng thâm hụt khoảng 3.300 tỷ USD trong thập kỷ tới. Quá trình thảo luận của phe Cộng hòa chủ yếu tập trung vào việc cắt giảm các chương trình phúc lợi như thế nào.
Thượng nghị sĩ John Cornyn đã đề xuất giảm chi trả liên bang cho chương trình Medicaid đối với các bang đang cung cấp bảo hiểm y tế cho người nhập cư không có giấy tờ. Tuy nhiên, điều chỉnh này đã không được thông qua.
Trong khi đó, phe Dân chủ cũng đưa ra các sửa đổi nhằm cản trở đối thủ, tập trung vào chương trình Medicaid và các chương trình hỗ trợ khác. Thượng nghị sĩ Ed Markey đề xuất xóa bỏ điều khoản có thể buộc các bệnh viện ở vùng nông thôn phải giới hạn dịch vụ hoặc đóng cửa.
Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện, ông Chuck Schumer, cho biết đây là một phần trong chiến lược của họ. Ông Schumer nói với Politico: “Tại sao chúng tôi lại muốn ngừng đưa ra sửa đổi, khi chúng giúp làm nổi bật sự khác biệt giữa hai đảng? Chúng tôi muốn nêu càng nhiều điều chỉnh càng tốt”.
Tuy nhiên, tất cả những đề xuất từ phe Dân chủ đều bị bác bỏ, khi các nghị sĩ bỏ phiếu theo đảng của mình.
Vào khoảng 3h30 ngày 1/7, Thượng viện đã thông qua sửa đổi đầu tiên đối với OBBBA do thượng nghị sĩ Cộng hòa Joni Ernst đề xuất, cấm sử dụng quỹ liên bang để trợ cấp thất nghiệp cho những cá nhân có mức lương hàng năm trên 1 triệu USD.
Thượng viện cũng thông qua một chỉnh sửa nhằm loại bỏ điều khoản ngăn chính quyền bang và địa phương ban hành quy định riêng về trí tuệ nhân tạo trong vòng 10 năm. Đây là đề xuất từ thượng nghị sĩ Cộng hòa Marsha Blackburn, được thông qua với tỷ lệ 99-1, nhằm làm hài lòng một số hạ nghị sĩ Cộng hòa, như bà Majorie Taylor Greene.
Đến 4h30 ngày 1/7, ông Thune nói với các phóng viên rằng họ đã “cận kề đích”, chỉ còn “một số cuộc bỏ phiếu về chỉnh sửa” trước khi thông qua. Tuy nhiên, ông Thune không nêu cụ thể, đồng nghĩa với việc không rõ vote-a-rama sẽ còn kéo dài bao lâu.
Truyền thông Mỹ mô tả các thượng nghị sĩ, với độ tuổi trung bình trên 65, phải vật lộn để thức trắng đêm “với giờ giấc và cách làm việc không khác gì sinh viên đại học”. Họ gọi đồ ăn từ bên ngoài để ăn đêm và đồ ăn nhanh cho bữa sáng.
Các phóng viên chờ đợi vote-a-rama đều ngủ gật trên ghế dài trong khu vực dành cho báo giới. Các trợ lý đẩy một xe lớn cà phê từ thang máy vào phòng nghỉ của Thượng viện, nơi các thượng nghị sĩ uể oải bước vào để nạp năng lượng.
Khi mặt trời bắt đầu lên, báo hiệu một ngày oi bức ở Washington, một số nghị sĩ phải tìm cách giữ ấm, vì nhiệt độ trong phòng làm việc được giữ ở mức rất thấp để chống lại cái nóng ẩm của mùa hè Washington.
Một số người quấn khăn, như thượng nghị sĩ Cindy Hyde-Smith. Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren mặc áo có mũ trùm đầu. Bà Murkowski mang theo một chiếc chăn lông lớn. Khi bà Murkowski đến chỗ ông Thune để trao đổi khoảng 30 phút, thượng nghị sĩ Susan Collins đã mượn chiếc chăn này.
Thượng nghị sĩ Markwayne Mullin giết thời gian bằng cách đăng video “tham quan Đồi Capitol ban đêm”, quay các khu vực trong tòa nhà rồi đăng lên mạng xã hội. Ông Cornyn ngồi đọc sách trên máy Kindle. Hai thượng nghị sĩ Deb Fischer và Bill Hagerty ra ngoài tòa nhà quốc hội để chụp ảnh bầu trời bình minh.
Nhiều ô tô đã tập trung về Đồi Capitol để chờ đón các thượng nghị sĩ ra sân bay về nhà nghỉ lễ quốc khánh 4/7.
“Ôi trời, tôi chỉ muốn về”, thượng nghị sĩ Dân chủ John Fetterman nói với báo giới, đồng thời cho biết ông đã lỡ chuyến đi biển với gia đình.
Thượng nghị sĩ Thom Tillis hôn gió và vẫy tay về phía máy quay tại phòng họp. Ông giải thích đây là thông điệp gửi đến các cháu, vì chúng lo lắng “lỡ ông bỏ lỡ tất cả ngày nghỉ thì sao?”.
Một số thượng nghị sĩ đi thay đồ, số khác ngả người trên ghế hoặc lướt điện thoại. Thượng nghị sĩ Charles E. Grassley, 91 tuổi, người lớn tuổi nhất Thượng viện, ngồi bệt giữa phòng họp, tay chống lên đầu gối, hai bàn tay đan lại, cố gắng giữ tỉnh táo trong đêm dài.
Hơn 7h sáng ngày 1/7, thượng nghị sĩ John Kennedy thông báo rút lại một đề xuất chỉnh sửa của ông, nói “con số cụ thể thì tôi cũng không nhớ nổi nữa”, câu đùa khiến những đồng nghiệp đang mệt mỏi bật cười.
Theo New York Post, Thượng viện sau đó bỏ phiếu về sửa đổi thứ 45, lập kỷ lục vote-a-rama dài nhất. Kỷ lục trước đó là 44 lần, được thiết lập vào tháng 3/2008.
Nội dung bỏ phiếu là đề xuất sửa đổi từ thượng nghị sĩ Dân chủ Chris Van Hollen rằng OBBBA nên cắt giảm 100 triệu USD cho Văn phòng Quản lý và Ngân sách. Đề xuất này nhận số phiếu 50-50, ông Vance không can thiệp, đồng nghĩa sửa đổi thất bại.
Tổng cộng, sau 45 lần bỏ phiếu, Thượng viện chỉ thông qua 6 điều chỉnh trong OBBBA.
Vote-a-rama đi đến hồi kết vài giờ sau đó. Toàn bộ Thượng viện bỏ phiếu về OBBBA. Ba thượng nghị sĩ Cộng hòa Susan Collins, Rand Paul và Tillis đứng về phía đảng Dân chủ để phản đối OBBBA. Ông Vance bỏ lá phiếu quyết định, phá thế cân bằng 50-50 và thông qua dự luật.
Sau khi được Thượng viện thông qua, OBBBA sẽ được đưa trở lại Hạ viện để xem xét các điều khoản sửa đổi. Bất kỳ điều khoản sửa đổi nào tại cơ quan này đều đồng nghĩa với việc phải đưa dự luật trở lại Thượng viện một lần nữa.
Nếu Hạ viện cũng thông qua, OBBBA sẽ được chuyển đến bàn làm việc của Tổng thống Trump để ký thành luật. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson còn ba ngày để kịp thông qua dự luật trước ngày quốc khánh 4/7, thời hạn mà ông Trump đã đặt ra.
Admin
Nguồn: VnExpress
