Công chứng quốc tế: Sự khắt khe và khác biệt giữa các nước

Luật Công chứng 2024, chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7, đã bổ sung nhiều quy định mới, trong đó đáng chú ý là việc yêu cầu chụp ảnh, in màu hoặc đen trắng khổ A4 khi ký hoặc điểm chỉ văn bản công chứng trước sự chứng kiến của công chứng viên để lưu trữ trong hồ sơ.

Một văn phòng công chứng Pháp, với huy hiệu chính thức của nghề công chứng nước này ở cửa vào. Ảnh: de Tilly Paris
Văn phòng công chứng Pháp: Dấu ấn nghề nghiệp qua biểu tượng. Ảnh: Internet

Luật cũng cho phép quay video quá trình công chứng nếu người yêu cầu và công chứng viên thấy cần thiết. Ảnh và video này được xem là một phần không thể thiếu của hồ sơ công chứng, và việc lưu trữ, sử dụng phải tuân thủ theo quy định pháp luật.

Nhiều độc giả VnExpress đồng tình với quy định này, đặc biệt đối với các giao dịch quan trọng, liên quan đến tài sản lớn. Một độc giả chia sẻ trải nghiệm cá nhân về việc bị làm giả hợp đồng mua bán, nhấn mạnh sự cần thiết của quy định mới để tránh gian lận. Một ý kiến khác cho rằng thủ tục này sẽ giúp hạn chế các hành vi khuất tất, tăng trách nhiệm cho cả người yêu cầu công chứng và công chứng viên.

Trên thế giới, việc ghi hình hoạt động công chứng không phải là điều mới mẻ. Nhiều quốc gia như Brazil, Thụy Sĩ, Đức và một số bang của Canada, Mỹ đã áp dụng hình thức này cho công chứng từ xa trực tuyến (RON).

Tại Đức, RON chỉ được thực hiện qua nền tảng bảo mật do Phòng Công chứng Liên bang Đức quản lý, không chấp nhận các nền tảng công cộng như Zoom. Công chứng viên có trách nhiệm xác minh danh tính, giải thích chi tiết nội dung hợp đồng và quy trình, đảm bảo quá trình diễn ra liên tục và được ghi hình đầy đủ. Video này là một phần của “chứng cứ số hóa”, phải được lưu trữ ít nhất 7 năm và là tài liệu bắt buộc đi kèm văn bản công chứng. Đối với các giao dịch tài sản lớn hoặc tranh chấp doanh nghiệp, thời gian lưu trữ có thể kéo dài đến 30 năm, tương tự như văn bản công chứng truyền thống. Dữ liệu được bảo mật hai lớp và lưu trữ trên kho tài liệu công chứng điện tử tập trung, chỉ công chứng viên có thẩm quyền và tòa án mới có quyền truy xuất. Video cũng được bảo vệ bằng chữ ký điện tử thời gian thực để chống chỉnh sửa.

Sinh viên tại giảng đường Universität Heidelberg, đại học lâu đời nhất Đức. Ảnh: Rhein Neckar Zeitung
Đại học Heidelberg: Cái nôi luật học lâu đời của Đức. Ảnh: Internet

Đức nổi tiếng với hệ thống công chứng minh bạch và đáng tin cậy. Để trở thành công chứng viên tại Đức là một quá trình cạnh tranh và chọn lọc nghiêm ngặt, được xem là còn khắt khe hơn cả đào tạo thẩm phán. Ứng viên phải trải qua nhiều kỳ thi quốc gia, thực hành nghề luật và làm việc như “công chứng viên dự bị” trong nhiều năm trước khi được bổ nhiệm.

Xu hướng ở châu Âu hiện nay là trao nhiều quyền hơn cho công chứng viên, giúp giảm tải công việc cho tòa án, ví dụ như hòa giải hôn nhân, ly hôn đồng thuận (Romania) hoặc chứng nhận kết hôn (Latvia, Tây Ban Nha). Nhiều quốc gia EU cũng trao “toàn quyền” cho công chứng viên trong các thủ tục pháp lý không tranh chấp, cho phép họ hoạt động như ủy viên tòa án trong các vụ án thừa kế, ly hôn hoặc đấu giá công khai.

Pháp có quy định lưu trữ hồ sơ công chứng gốc lâu nhất, lên đến 75 năm theo Bộ luật Di sản. Trong các trường hợp đặc biệt, thời gian lưu trữ có thể kéo dài đến 100 năm hoặc vĩnh viễn nếu được xếp vào diện tài liệu lịch sử quốc gia.

Hàn Quốc và Nhật Bản có quy định đặc thù và nghiêm ngặt nhất thế giới về bổ nhiệm công chứng viên. Hai nước này không cho phép người học luật thông thường trở thành công chứng viên qua thi tuyển, mà chỉ dành cho những người có sự nghiệp pháp lý lâu năm, đặc biệt là thẩm phán hoặc công tố viên với tối thiểu 10 năm kinh nghiệm. Các phòng công chứng ở hai nước này đều do nhà nước quản lý và chỉ định trực tiếp.

Theo Luật Công chứng 2024, công chứng là dịch vụ công do công chứng viên thực hiện để chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của giao dịch theo quy định của pháp luật hoặc theo yêu cầu của cá nhân, tổ chức. Công chứng viên do Bộ trưởng Tư pháp bổ nhiệm, cung cấp dịch vụ công do Nhà nước ủy nhiệm để bảo đảm an toàn pháp lý, phòng ngừa tranh chấp và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan, góp phần ổn định và phát triển kinh tế – xã hội.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *