Trong bối cảnh thị trường đầy biến động, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã chứng minh khả năng phục hồi và tăng trưởng mạnh mẽ nhờ vào việc tái cấu trúc mô hình kinh doanh một cách sáng tạo và linh hoạt. Từ chuỗi bán lẻ đến các tập đoàn truyền thông và doanh nghiệp nông sản, câu chuyện chuyển mình của họ cho thấy sự thích ứng là chìa khóa để vượt qua khó khăn và nắm bắt cơ hội.
Bách Hóa Xanh, chuỗi bán lẻ thuộc Thế Giới Di Động, từng được kỳ vọng sẽ dẫn đầu thị trường bán lẻ hàng tiêu dùng với doanh thu tỷ đô. Tuy nhiên, giai đoạn 2019-2021, việc mở rộng quá nhanh với tốc độ 300-400 cửa hàng mỗi năm đã khiến chi phí vận hành tăng cao, làm giảm hiệu quả của từng điểm bán. Tính đến tháng 9/2023, Bách Hóa Xanh đã lỗ lũy kế hơn 8.300 tỷ đồng.
Bước ngoặt đến vào đầu năm 2024, khi ban điều hành quyết định tái cấu trúc toàn diện, bắt đầu bằng việc thu hẹp quy mô, thay đổi bố trí cửa hàng và cải tổ hệ thống hậu cần. Thay vì mở rộng trên cả nước, Bách Hóa Xanh tập trung vào các cụm khu vực có biên lợi nhuận tốt như miền Trung và Tây Nam, đồng thời xây dựng kho hàng trung tâm để chủ động nguồn cung và kiểm soát chi phí.
Miền Trung được chọn làm khu vực thử nghiệm mô hình mới. Kết quả cho thấy doanh thu mỗi cửa hàng đạt 1,2-1,5 tỷ đồng sau ba tháng, trong khi chi phí vận hành giảm 30% so với các khu vực khác. Nhờ đó, chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, Bách Hóa Xanh đã mở thêm 410 cửa hàng, nâng tổng số lên gần 2.180, vượt mục tiêu cả năm. Doanh thu đạt gần 18.900 tỷ đồng, tăng hơn 19% so với cùng kỳ năm 2024. Công ty đặt mục tiêu đạt 48.100 tỷ đồng doanh thu và 500 tỷ đồng lợi nhuận trong năm nay.
TS. Đinh Thế Hiển nhận định rằng mô hình của Bách Hóa Xanh có triển vọng trong tương lai, phù hợp với quá trình đô thị hóa của Việt Nam và xu hướng chuyển từ cung cấp thực phẩm tươi sống sang hàng mát, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và quốc tế.
Tương tự, Tập đoàn Yeah1 cũng từng trải qua giai đoạn khó khăn sau sự cố hợp tác với YouTube năm 2019. Sau nhiều năm tìm kiếm hướng đi, Yeah1 quyết định quay về năng lực cốt lõi là sản xuất nội dung truyền hình, thay vì dàn trải đầu tư. Năm 2024, Yeah1 ra mắt hai chương trình giải trí mới là “Chị đẹp đạp gió rẽ sóng” và “Anh trai vượt ngàn chông gai”, cả hai đều đạt tỷ suất người xem cao trên truyền hình và dẫn đầu xu hướng trên YouTube và mạng xã hội.
“Chị đẹp đạp gió rẽ sóng” đạt rating trung bình 5,1% tại khung giờ vàng trên HTV7, thuộc nhóm 3 chương trình được xem nhiều nhất theo báo cáo của Kantar Media quý II/2024. “Anh trai vượt ngàn chông gai” đạt 4,3% rating trên VTV3, vượt mốc trung bình của khung giờ phát sóng (3,2%). Thay vì chỉ thu lợi từ quảng cáo, Yeah1 còn tổ chức concert, khai thác bản quyền, bán hình ảnh nhân vật, mở rộng chuỗi giá trị nội dung. Nhờ chiến lược này, quý III/2024, doanh thu quảng cáo của Yeah1 đạt 345 tỷ đồng, cao nhất trong 4 năm. Lợi nhuận quý đạt 34 tỷ đồng, gấp 10 lần cùng kỳ. Cả năm 2024, doanh thu gần 1.007 tỷ đồng, lãi sau thuế gần 127 tỷ đồng, mức cao nhất kể từ 2018. Tỷ suất lợi nhuận gộp cũng tăng từ 19,6% lên 22,9%, cho thấy hiệu quả rõ rệt khi doanh nghiệp tập trung vào mô hình cốt lõi.
Trong lĩnh vực sản xuất nông sản chế biến, Nafoods cũng đối diện thách thức lớn khi thị trường Trung Quốc siết kiểm dịch và sức mua từ châu Âu giảm mạnh. Năm 2023, đơn hàng sụt giảm gần 40% khiến công suất nhà máy chỉ còn hoạt động khoảng một nửa. Để thích nghi, Nafoods chuyển hướng từ “sản xuất theo đơn hàng” sang “chủ động thị trường”, đẩy mạnh các dòng sản phẩm mang thương hiệu riêng phục vụ bán lẻ. Đồng thời, công ty đầu tư phát triển chuỗi nông sản khép kín tại Tây Nguyên và Bắc Trung Bộ, áp dụng công nghệ chế biến lạnh nhanh IQF, nâng thời gian bảo quản mà không mất dinh dưỡng.
Kết quả, năm 2024, mảng sản phẩm thương hiệu riêng chiếm gần 30% tổng doanh thu, cao gấp đôi so với trước đại dịch. Lượng khách hàng nội địa cũng tăng 65% so với cùng kỳ, mở ra nguồn thu bền vững song song với xuất khẩu. Quý I/2025, doanh thu hợp nhất của Nafoods đạt gần 359 tỷ đồng, tăng hơn 12% so với cùng kỳ năm ngoái, chủ yếu nhờ tăng trưởng trong mảng xuất khẩu trái cây chế biến như chanh leo, dứa, xoài dưới dạng nước ép cô đặc, đông lạnh và sấy dẻo.
Những câu chuyện trên cho thấy rằng đổi mới mô hình, từ cách tổ chức vận hành đến chiến lược sản phẩm, là yếu tố then chốt để doanh nghiệp trụ vững và tăng trưởng. Sự linh hoạt, chủ động thích ứng và dám thay đổi hướng đi đang trở thành yếu tố quyết định sự thành công của doanh nghiệp trong bối cảnh kinh tế đầy thách thức.
Theo khảo sát của VCCI năm 2024, có đến 92% doanh nghiệp tại Việt Nam đã triển khai hoặc đang tìm hiểu các giải pháp chuyển đổi, trọng tâm là chuyển đổi số. Trong đó, 72% ghi nhận doanh thu tăng từ 10% trở lên, và hơn 50% tiết giảm được chi phí sản xuất, phần lớn nhờ điều chỉnh mô hình, không đơn thuần là ứng dụng công nghệ.
Admin
Nguồn: VnExpress
