Nhồi máu cơ tim, một bệnh lý nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao và đang có xu hướng trẻ hóa, xảy ra khi động mạch vành bị tắc nghẽn đột ngột, dẫn đến tình trạng thiếu máu nuôi tim. Bác sĩ Hà Mạnh Cường, Quản lý Y khoa tại Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết bệnh này có thể do nhiều yếu tố gây ra.
Các yếu tố nguy cơ bao gồm di truyền, các bệnh lý nền như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu. Đáng chú ý, các bệnh nhiễm trùng như cúm, viêm phổi do phế cầu khuẩn hoặc zona thần kinh cũng làm tăng đáng kể nguy cơ nhồi máu cơ tim.
Cúm và phế cầu khuẩn là hai tác nhân lây nhiễm qua đường hô hấp rất phổ biến, với biến chứng thường gặp là viêm phổi. Khi bị cúm, vi khuẩn phế cầu có thể xâm nhập, gây bội nhiễm và tấn công các cơ quan khác, dẫn đến rối loạn đông máu và kích thích giải phóng các phân tử gây viêm. Quá trình này có thể làm nứt mảng xơ vữa trong mạch máu, gây tắc nghẽn động mạch vành và dẫn đến nhồi máu cơ tim.
Một nghiên cứu đăng trên Thư viện Y khoa quốc gia Mỹ năm 2016 cho thấy, trong số 591 bệnh nhân nhập viện vì viêm phổi cộng đồng, có tới 206 người gặp phải các biến cố tim mạch trong vòng 10 năm sau đó, với hơn một nửa (50,5%) bị nhồi máu cơ tim. Một nghiên cứu khác năm 2024 của các chuyên gia Hà Lan, dựa trên dữ liệu của hơn 23.400 bệnh nhân nhập viện do nhiễm cúm nặng từ năm 2008 đến 2019, cũng chỉ ra rằng nguy cơ nhồi máu cơ tim tăng gấp 6 lần trong tuần đầu tiên mắc cúm.
Đối với bệnh zona thần kinh, nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng nhiễm virus Varicella zoster làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim và các biến cố tim mạch khác. Virus này có thể gây tổn thương nội mạch, hình thành cục máu đông, dẫn đến tắc nghẽn mạch máu, làm tăng nguy cơ đột quỵ não và nhồi máu cơ tim. Tình trạng sốt và nhiễm trùng khi mắc zona thần kinh cũng làm tăng nhịp tim, giảm tưới máu động mạch vành, từ đó dẫn đến thiếu máu cục bộ.
Do đó, việc phòng ngừa các tác nhân gây bệnh có thể gián tiếp giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) dẫn một nghiên cứu công bố năm 2023 cho thấy, tiêm vaccine cúm có thể giảm 26% nguy cơ nhồi máu cơ tim và giảm 33% số ca tử vong liên quan đến bệnh tim mạch. Các nhà khoa học Australia cũng ước tính rằng tiêm vaccine cúm có thể ngăn ngừa từ 15-45% nguy cơ bị nhồi máu cơ tim.
Liên quan đến phế cầu khuẩn, một bài viết của Charalambos V. Vlachopoulos và cộng sự đăng trên Oxford Academic năm 2020 cho thấy những người tiêm vaccine phế cầu có nguy cơ mắc các biến cố tim mạch thấp hơn 14% và nguy cơ tử vong thấp hơn 8% so với những người chưa tiêm chủng.
Để chủ động phòng ngừa, người dân nên tiêm ngừa cúm mỗi năm một lần. Các loại vaccine cúm hiện nay có thể phòng ngừa các chủng virus phổ biến như A/H1N1, A/H3N2 và cúm B.
Hiện có bốn loại vaccine phế cầu khác nhau là phế cầu 10, phế cầu 13, phế cầu 15, phế cầu 20 và phế cầu 23. Bác sĩ sẽ tư vấn loại vaccine phù hợp tùy theo độ tuổi và lịch sử tiêm chủng của từng người.
Virus Varicella zoster có thể gây ra bệnh thủy đậu và zona thần kinh. Người dân nên tiêm phòng cả hai bệnh này nếu chưa từng tiêm hoặc chưa mắc thủy đậu trước đó.
Hiện có ba loại vaccine ngừa thủy đậu: vaccine của Bỉ dành cho trẻ từ 9 tháng tuổi và người lớn, vaccine của Mỹ và Hàn Quốc dành cho trẻ từ 12 tháng tuổi và người lớn. Tiêm đủ hai mũi vaccine ngừa thủy đậu có thể đạt hiệu quả phòng bệnh lên đến 98%.
Tương tự, vaccine ngừa zona thần kinh Shingrix (Bỉ) cũng có hiệu quả phòng bệnh lên đến 97%. Người từ 50 tuổi trở lên nên tiêm hai mũi, cách nhau hai tháng. Người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona thần kinh, tiêm hai mũi cách nhau một tháng.
Bên cạnh việc tiêm chủng, bác sĩ Cường cũng khuyến cáo người dân nên duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống điều độ, không hút thuốc, tập thể dục thường xuyên, kiểm soát căng thẳng và ngủ đủ giấc để giảm nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm, trong đó có bệnh tim mạch.
Admin
Nguồn: VnExpress
