Thời hạn chót 9/7 đang đến gần, đe dọa áp thuế lên đến 50% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU) vào Mỹ nếu hai bên không đạt được thỏa thuận thương mại. Nguy cơ này làm dấy lên lo ngại về việc tái kích hoạt các biện pháp trả đũa từ phía châu Âu, vốn đang tạm ngưng, nhắm vào hàng loạt sản phẩm của Mỹ.
Quan hệ thương mại Mỹ – EU đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu, chiếm khoảng 30% tổng thương mại hàng hóa toàn cầu. Các mặt hàng giao dịch chủ yếu giữa hai bên bao gồm dược phẩm, phương tiện giao thông đường bộ và các sản phẩm từ dầu mỏ. Năm 2024, tổng kim ngạch thương mại giữa Mỹ và EU đạt khoảng 1.680 tỷ euro (tương đương 1.980 tỷ USD). EU ghi nhận thặng dư 198 tỷ euro về hàng hóa, nhưng lại thâm hụt khoảng 148 tỷ euro trong lĩnh vực dịch vụ, dẫn đến thặng dư thương mại tổng thể khoảng 50 tỷ euro so với Mỹ.
Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhiều lần bày tỏ sự không hài lòng về cán cân thương mại giữa Washington và Brussels, cho rằng EU đang lợi dụng Mỹ. Các cuộc đàm phán thương mại giữa hai bên diễn ra chậm chạp và gặp nhiều trở ngại. Thậm chí, việc ông Trump đe dọa áp thuế cao xuất phát từ những phàn nàn về sự khó khăn trong đàm phán với EU.
Một trong những điểm gây tranh cãi là các quy định của châu Âu đối với nông sản và thực phẩm, đặc biệt là việc ngăn chặn nhập khẩu thịt bò nuôi bằng hormone và thịt gà rửa bằng clo. Mặc dù vậy, các chuyên gia nhận định rằng phái đoàn đàm phán thương mại của EU khó có khả năng nhượng bộ trong vấn đề này. Bên cạnh đó, Tổng thống Trump cũng không hài lòng về thuế giá trị gia tăng (VAT) mà các chính phủ châu Âu áp dụng, cho rằng nó gây thêm gánh nặng cho các công ty Mỹ.
Trong bối cảnh đó, nguồn tin thân cận từ CNBC cho biết hy vọng thực tế nhất của EU lúc này là đạt được một “thỏa thuận khung” mang tính chính trị với nội dung sơ lược. Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen cũng thừa nhận điều này khi cho biết EU đang hướng tới một thỏa thuận về nguyên tắc, đồng thời nhận định việc đạt được một thỏa thuận chi tiết trong thời gian ngắn là “bất khả thi”. Bà cũng nhấn mạnh rằng nếu không đạt được thỏa thuận, mọi phương án đều sẽ được cân nhắc.
Cao ủy Thương mại EU Maros Sefcovic cho biết đã có một tuần làm việc “hiệu quả” tại Washington và khẳng định mục tiêu không đổi của EU là đạt được một thỏa thuận thương mại tham vọng và tốt đẹp với Mỹ. Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent tỏ ra thận trọng khi được hỏi về khả năng đạt thỏa thuận trước thời hạn.
Giới chuyên gia cũng hoài nghi về khả năng hai bên có thể đạt được một thỏa thuận toàn diện trong thời gian ngắn. Theo cựu Đại sứ Mỹ tại EU Anthony Gardner, một thỏa thuận chi tiết thường rất dài và phức tạp. Do đó, kịch bản khả dĩ nhất là một văn bản khung tương tự như thỏa thuận Mỹ – Anh, nhưng với nội dung khác.
CEO của công ty tư vấn Teneo, Carsten Nickel, cho rằng kết quả tốt nhất mà EU có thể đạt được là một thỏa thuận sơ bộ để kéo dài thời gian đàm phán. Ông cho rằng EU có thể chấp nhận mức thuế cơ bản 10% của Mỹ, sau đó tiếp tục đàm phán các ngoại lệ theo từng lĩnh vực. Phần lớn hàng hóa EU hiện đang chịu mức thuế chung 10%, trong khi xe hơi và phụ tùng xe hơi chịu mức thuế 25%, và nhôm, thép chịu mức thuế 50%.
Tuy nhiên, ông Nickel cũng cảnh báo rằng bất kỳ thỏa thuận nào đạt được trong thời gian ngắn cũng vẫn còn thiếu chắc chắn, và luôn tiềm ẩn rủi ro Mỹ thay đổi ý định, mất kiên nhẫn hoặc chuyển hướng sang các lựa chọn khác. Ông cũng không cho rằng EU sẽ trả đũa ngay lập tức nếu bị Mỹ áp thuế cao, và kể cả nếu có, họ cũng sẽ hành động một cách thận trọng.
Admin
Nguồn: VnExpress
